Investigation Of The Students’ Attitudes Towards Performing Taksim Who Receive The Turkish Classical Music Instrument Training

Yıl 2023, Sayı: 21, 50 - 66, 18.01.2023

Nurten Çalhan Hamit Yokuş

https://doi.org/10.31722/ejmd.1093623

Öz

The aim of this study is to determine the level of attitudes of university students who have received traditional Turkish Classical Music instrument training towards taksim and whether their attitude levels differ in terms of various variables. The sample of the study consists of 66 students who participate voluntarily in the research and receive the taksim training in the Department of Music Education, Faculty of Fine Arts and Design, Turkish Art Music Department and Turkish Music conservatories in the Fall semester of the 2021-2022 academic year, within the scope of Traditional Turkish Art Music type instrument training. In the research, the Attitude Scale Towards Performing Taksim developed by Çalhan (2020) and the Personal Information Form prepared by the researchers to determine the demographic characteristics of the students were used as data collection tools. In the analysis of the data obtained from the research, in line with the aims of the research, frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation; for comparisons in terms of variables, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H test statistical techniques were used. As a result of the research, it was determined that university students' attitudes towards performing taksim are at a high level. In addition, according to the results obtained in terms of demographic variables, it was determined that male students have higher attitudes towards performing taksim than female students according to the gender variable. On the other hand, the Traditional Turkish Art Music instrument differed significantly in terms of the time it was played and the class variables; It was determined that there was no significant difference in terms of graduated high school type, age, instrument type and academic average variables.

Anahtar Kelimeler

Music Education, Traditional Turkish Art Music Education, Instrument Education, Taksim, Attitude

TÜRK SANAT MÜZİĞİ ÇALGI EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN TAKSİM YAPMAYA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı Geleneksel Türk Sanat Müziği türünde çalgı eğitimi alan üniversite öğrencilerinin taksim yapmaya yönelik tutumlarının ne düzeyde olduğunu ve tutum düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi ve Türk Müziği Konservatuvarlarında 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılı Güz Yarıyılında, Geleneksel Türk Sanat Müziği türü çalgı eğitimi kapsamında taksim eğitimi alan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 66 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çalhan (2020) tarafından geliştirilen Taksim Yapmaya Yönelik Tutum Ölçeği ve öğrencilerin demografik özelliklerini belirlemek amacı ile araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma; değişkenler açısından karşılaştırmalarda ise Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin taksim yapmaya yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Buna ek olarak, demografik değişkenler açısından elde edilen sonuçlarda cinsiyet değişkenine göre erkek öğrencilerin kadın öğrencilere göre taksim yapmaya yönelik tutumlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Diğer taraftan, Geleneksel Türk Sanat Müziği çalgısı çaldığı süre ve sınıf değişkenleri açısından anlamlı olarak farklılaştığı; mezun olunan lise türü, yaş, çalgı türü ve akademik ortalama değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Müzik Eğitimi, Geleneksel Türk Sanat Müziği Eğitimi, Çalgı Eğitimi, Taksim, Tutum

Kaynakça

• Afacan, Ş., ve Özgür, Ü. (2016). 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi, (7), 1-24. Doi: 10.17370/UHMAD.2016721937
• Akdoğu, O. (1989). Taksim nedir nasıl yapılır? İzmir: İhlâs A.Ş. İzmir Tesisleri.
• Arslan-Kaya, E. (2019). Bilim ve sanat merkezlerindeki öğrencilerin müzik dersinde karşılaştıkları problemler ile müzik dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Aslantaş, H. (2016). Yatılı bölge ortaokulu öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (37), 154-165.
• Avcıoğlu, S., ve Şen, Y. (2020). Mesleki müzik eğitimi alan öğrencilerin bireysel çalgı dersine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(70), 801-821.
• Bakıoğlu, Ç. (2019). Güzel sanatlar lisesi müzik bölümü öğrencilerinin piyano dersine yönelik tutumları ile piyano dersi başarıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Bayrakçı, C., ve Şen, Ü. S. (2020). Güzel sanatlar fakültelerinde müzik eğitimi alan öğrencilerin geleneksel Türk müziği derslerine yönelik tutumlarının incelenmesi. İdil, 9(65), 49-75.
• Bayram-Koç, C. (2019). Lise 9. sınıf öğrencilerinin müzik dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Giresun ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Cengiz, C., ve Lehimler, E. (2018). Müzik öğretmeni adaylarının armoni-kontrpuan-eşlik dersine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 853-871.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Çalhan, N. (2020). Taksim yapmaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Çalhan, N., ve Yokuş, H. (2019). Kanun öğrencilerinin taksim yapmaya yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Eurasian Journal of Music and Dance, (15), 91-104. doi: 10.31722/ejmd.668525
• Çalhan, N., ve Yokuş, H. (2021). Taksim yapmaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 60-79. DOI: 10.7822/omuefd.767391
• Çevik, D. B., ve Güven, E. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının piyano dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 103-120.
• Engür, D., Çeliktaş, H., ve Eğri, M. (2018). Bireysel ses eğitimi dersi ile müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutumların farklı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 29-40. Doi: inuefd.319458.
• Engür, D., Gül, G., Çeliktaş, H., ve Özer, N. (2018). Müzik öğretmeni adaylarının çalgı dersi tutumları ile başarı yönelimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1442-1453.
• EÜ, (Tarih yok). TSM. Çalgı Eğitimi Ders İçeriği, Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı. https://ebys.ege.edu.tr/ogrenci/ebp/organizasyon.aspx?kultur=tr-TR&Mod=1&ustbirim=17&birim=5&altbirim=-1&program=2792&organizasyonId=198&mufredatTurId=932004 adresinden 02.07.2019 tarihinde alınmıştır.
• Gergin, Z. (2010). Bireysel çalgı I dersine ilişkin öğrenci tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Gençel-Ataman, Ö. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının bireysel çalgı derslerine yönelik tutumlarının incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 54,405-417.
• Gökçek, H. (2006). Çalışanların performans değerlendirmesinde tutumun etkisi: Tutum ölçekleri ile ilgili bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Görücü, A. Ö. (2014). Koro eğitimi ve nefes egzersizleri tutum ölçeği geliştirilmesi ve öğrencilerin tutumlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Gün, E., ve Köse, H. S. (2013). Müzik öğrencilerinin piyano dersine yönelik tutumları. Turkish Studies, 8(3), 247-261.
• Günaydın, N. (2018). Türk makam müziğinde taksim ve çalışma yöntemi olarak şarkı formunun kullanımı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Işıkoğlu, M. A. (2017). Kayıp veri ile baş etme yöntemlerinin ölçme değişmezliğine etkisi açısından karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• İnceoğlu, M. (2011). Tutum algı iletişim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, İ. (2018). Güzel sanatlar eğitimi bölümü müzik eğitimi anabilim dalı yaylı çalgılar öğrencilerinin çalgılarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlerle incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kazazoğlu, İ. (2018). Vecihe Daryal’in kânun taksimlerinin tahlîli (Yayılanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• KBÜ, (2018). Çalgı Ders İçeriği, Safranbolu Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Türk Sanat Müziği Anasanat Dalı, https://obs.karabuk.edu.tr/oibs/bologna/index.aspx?lang=tr&curOp=showPac&curUnit=0300&curSunit=413 adresinden 16.06.2020 tarihinde alınmıştır.
• Koca, Ş. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin müzik dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. Çukuova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 209-222.
• Kocaarslan, B. (2009). Genel müzik eğitimi alan ilköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutum, müzikal özgüven ve motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Konakcı, N. (2010). Eğitim fakültesi güzel sanatlar eğitimi bölümü müzik eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin bireysel çalgı eğitimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kopar, S. V. (2016). Anadolu lisesi öğrencilerinin müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• KSÜ, (Tarih yok). Bireysel Çalgı Eğitimi Ders İçeriği, Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü. http://muzikbolumu.ksu.edu.tr/Default.aspx?SId=21813 adresinden 11.06.2020 tarihinde alınmıştır.
• Nacakcı, Z. (2006, Nisan). İlköğretim öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumları. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
• Okan, S. (2014). Güzel sanatlar lisesi öğrencilerinin keman dersine yönelik tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 234-243.
• Gürşen-Otacıoğlu, S. (2007). İlköğretim 5.6.7. sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 134-139.
• Önder, O. (2019). Müzik eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin piyano ve armoni dersine yönelik tutumları ve armoni dersi başarı düzeylerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Özmenteş, S., ve Özmenteş, G. (2009). Çalgı çalışmaya ilişkin tutum, bireysel özellikler ve performans düzeyi ilişkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 353-360.
• Rosenthal, R. (1991). Meta-analytic procedures for social research (2th ed.). Newbury Park, CA: Sage.
• Sakallı-Uğurlu, N. (2018). Sosyal psikolojide tutumlar ve tutum değişimi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Saruhan, Ş. (2008). Temel eğitim II kademe öğrencilerinin müzik dersine karşı tutumları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• SÜ, (Tarih yok). Meslek Sazı Ders İçeriği, Dilek Sabancı Devlet Konservatuvarı. https://bologna.selcuk.edu.tr/tr/Dersler/dilek_sabanci_devlet_kons-geleneksel_turk_muzigi-geleneksel_turk_muzigi-lisans adresinden 02.07.2019 tarihinde alınmıştır.
• Şeker, S. S. (2014). Müzik öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik düzeyleri ile çalgı çalışmaya ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. NWSA-Fine Arts, 9(3), 135-149. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2014.9.3.D0155
• Şen, Y. (2011). Müzik öğretmenliği öğrencilerinin “geleneksel Türk müziği dersleri”ne ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Taşpınar, M. (2017). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Tavşancıl, E. (2018). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi (6. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Uçan, A. (1994). Müzik eğitimi temel kavramlar-ilkeler-yaklaşımlar ve Türkiye’de cumhuriyetin ilk altmış yılındaki durum. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Uluocak, S., ve Tufan, E. (2011). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 991-1002.
• Umuzdaş, M. S., ve Umuzdaş, S. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 273-281.
• Yalçınkaya, B., Eldemir, A. C., ve Sönmezöz, F. (2014). Müzik öğretmeni adaylarının bireysel çalgı dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 9(2), 1583-1595.
• Yaldız, G., ve Özçimen, A. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının bireysel ses eğitimi dersine yönelik tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 78-83.
• Yokuş, H., ve Yokuş, T. (2010). Müzik ve çalgı öğrenimi için strateji rehberi I: Öğrenme stratejileri. Ankara: Pegem Akademi.
• YÖK, (2018). Müzik Öğretmenliği Lisans Programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Muzik_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden 18.04.2019 tarihinde alınmıştır.