HER ESER BİR DEĞER: HALK OZANIMIZ ÂŞIK VEYSEL’İN ESERLERİNİN DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2024, Sayı: 25, 17 - 32, 31.12.2024

Cemal Aküzüm , Meltem Macit , Leyla Aküzüm , Melahat Macit

https://doi.org/10.31722/ejmd.1405900

Öz

Bu araştırmada değerlerin aktarılmasında ve öğretilmesinde aracılık vazifesi gören büyük halk ozanımız Âşık Veysel’in türkülerini değerler bağlamında okumak, değerleri müzik etkisinde öğrenmek, hissetmek ve yaşamanın yanı sıra türkülerimize ve geleneksel değerlerimize sahip çıkmak, çocuklarımızda ve toplumda değerlerin gelişmesine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak çalışma, doküman analizi ile desenlemiştir. Çalışmanın verileri, kaynak (doküman) taraması yoluyla toplanmıştır. Araştırmaya konu olan veriler; Âşık Veysel’in Uzun ince Bir Yoldayım, Çiğdem Der ki Ben Alayım, Saray Yolu Düz Gider, Sazım Ben Gidersem Sen Kal Dünyada, Ağlayalım Atatürk’e, Güzelliğin On Para Etmez, Kara Toprak türküleri üzerinden sağlanmıştır. Elde edilen verilerden anlam çıkarmak, projenin amacına ilişkin ilgili kavram, tema ve ilişkileri belirleyebilmek için verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulguları, Türk halk müziğinin değerli ismi Âşık Veysel’in türkülerinde birçok değere değindiği görülmekle beraber türkülerinde benzer değerlerin tekrar ettiğini de ortaya koymaktadır. Öne çıkan değerlerin; adalet, dostluk, dürüstlük, sabır, saygı, sevgi, samimiyet, güven, umut, bağlılık, paylaşım, birlik ve beraberlik olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, değerler eğitimi, türküler, müzik, Âşık Veysel

Each Work A Value: Examining the Works of Our Folk Bard Âşık Veysel in The Context of Values

Öz

The aim of this research is to read the songs of our great folk poet Âşık Veysel in the context of values, which serve as a means of conveying and teaching values, to learn, feel, and live values through the influence of music, and to uphold our songs and traditional values. It also aims to contribute to the development of values in children and society. The study has been structured through document analysis. The data for the study were collected through source (document) scanning. The data related to the research were obtained through the songs of Âşık Veysel, namely "Uzun İnce Bir Yoldayım," "Çiğdem Der ki Ben Alayım," "Saray Yolu Düz Gider," "Sazım Ben Gidersem Sen Kal Dünyada," "Ağlayalım Atatürk’e," "Güzelliğin On Para Etmez," and "Kara Toprak." Descriptive analysis technique was used to extract meaning from the obtained data, to identify relevant concepts, themes, and relationships related to the purpose of the project. The research findings indicate that Âşık Veysel, a valuable figure in Turkish folk music, addresses many values in his songs and that similar values are repeated in his songs. The prominent values include justice, friendship, honesty, patience, respect, love, sincerity, trust, hope, loyalty, sharing, unity, and togetherness.

Anahtar Kelimeler

Values, values education, folk songs, music, Âşık Veysel

Kaynakça

• Akdoğu, O. (1996). Türler ve biçimler. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Akpınar, B. (2010). Eğitim programları ve öğretim. Ankara: Data Yayınları.
• Alabay, E., Can, B. H., Kandemir, A. B. ve Güney, K. (2018). TÜBİTAK tarafından yayınlanan meraklı minik çocuk dergisinin değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 16(35), 7-26.
• Alptekin, A. B. (2004). Âşık Veysel -Türk’üz türkü çağırırız. Ankara: Akçağ Yayınevi.
• Ana Britannica Ansiklopedisi (1993). Âşık Veysel (1894-1973) 21. Cilt. Ankara: Hürriyet Yayınları.
• Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal davranış eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Bakiler, Y. B. (1986). Âşık Veysel, hayatı ve şiirleri. İstanbul: Tercüman Yay.
• Balcı, F.A. ve Yanpar, Y. T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
• Bauman, Z. (2005) Bireyselleşmiş toplum. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Creswell, J. W. (2016a). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J. W. (2016b). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma yöntemleri. (Çev. ed. Bütün, M. ve Demir, S.B.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dewey, J. (1990). The school and society and the child and the curriculum. Chicago: The University of Chicago Press.
• Elçin, Ş. (1984). Gevheri divanı. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Gedikli, N. (1999a). Bilimselliğin merceğinde geleneksel musikilerimiz ve sorunları. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Kaya, D. (1988). Âşık Veysel’in Şiirlerinde kafiye yapısı. Âşık Veysel Selam Olsun Kucak Kucak. Haz. Kutlu Özen. Sivas, 94-99.
• Mcmillan, H. J. ve Schumacher, S. (2010). Research in education. Boston. USA: Pearson Education.
• MEB (2017), Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi (9,10,11,12. Sınıf) Öğretim Programı, http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354
• MEB (2018a). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. 02 09, 2019 tarihinde T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2018b). 2018 ilkokul ve ortaokul müzik dersi öğretim programı 1-8. sınıflar. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2014). http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/35/27/719973/dosyalar/2015_02/02041116_19.millieitimuraskararlar.pdf
• Öztelli, C. (1977). Köroğlu ve Dadaloğlu hayatı sanatı şiirleri. Ankara: Varlık Yayınları.
• Soykut, R. (1978). Esnaf kimdir?. Ankara: Esnaf Araştırma-Eğitim Merkezi Yayınları.
• Şanlı, İ. (2009). Yunus Emre’nin İnsana, İnsanlığa Bakışı ve Günümüze Mesajları. Turkish Studies, 4(2), 955–961.
• Tatçı, M. (2016). Yûnus Emre Divanı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• TRT Arşiv. (1969). Âşık Veysel [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=XWW0oEfKuzg
• TRT Müzik Dairesi Başkanlığı Türk Halk Müziği Repertuvarı arşivi.
• Tural, Sadık. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdâd Yayınları.
• Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi (1983). Veysel [Âşık] (1894-1973) 10. Cilt. Ankara: Anadolu Yayıncılık.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/2989/PP%20InBrief%2013%20QDA%20FINAL2.pdf?sequence
• Yağmur, S. (2008). Yunus Emre Divanı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, D. M. (2014). Dürüstlük Nedir, http://www.dmy.info/durustluk-nedir/