The Evaluation of Wedding Orchestra Repertoories in Terms of Modernization, Social Status and Hierarchies of Like

Yıl 2025, Sayı: 26, 94 - 114, 30.06.2025

Osman Şahin

https://doi.org/10.31722/ejmd.1310473

Öz

The aim of this article is to examine the processes of change within the framework of modernization-urbanization and to outline the factors that trigger the change in music preferences of different social dynamics by considering the reflection of these processes on the wedding music repertoire of orchestras, from the perspective of wedding owners, musicians and managers in Ankara's Çankaya district. In this context, foremost the emergence of the concept of modernism in the historical process and how it has undergone a structural transformation is examined, then the socio-cultural reflections of the modernization phenomenon is tried to be revealed. In the next stage, the questions of how modernity was shaped in the repertoire of wedding orchestras, which were held in Ankara and reflects the common demands of very different segments in terms of socio-cultural texture, in the context of the effects of modernism, how the traditional wedding repertoire underwent a change, and how this change/transformation became the common denominator of different cultural structures is tried to be answered. In this context, the repertoire changes in weddings is evaluated on the axis of modernization, and it is tried to reveal the extent of the effect of modernity in the transformation of the orchestra's repertoires. As a result, a big picture of the change in the structure of the repertoires in Ankara weddings is presented within the framework of the concepts of modernization, social status, hierarchies of taste, elite-common people and the possible changes is tried to be traced. In the study, which was limited to Çankaya district of Ankara, the phenomenology pattern is used, and field data is obtained by conversational interviews and participant observation method.

Anahtar Kelimeler

Wedding Music Repertoire , Modernism , Hierarchy of Likes , Elite , Pleb

DÜĞÜN ORKESTRA REPERTUVARLARININ MODERNLEŞME, TOPLUMSAL STATÜ VE BEĞENİ HİYERARŞİLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Bu makalenin amacı, modernleşme-kentleşme çerçevesindeki değişim süreçlerini irdelemek ve bu süreçlerin orkestraların düğün müziği repertuarına yansımasını, Ankara’nın Çankaya ilçesi özelinde düğün sahiplerinin, müzisyenlerin ve işletmecilerin perspektifinden ele alarak, farklı toplumsal dinamiklerin müzik tercihlerindeki değişimi tetikleyen unsurları ana hatlarıyla ortaya koyabilmektir. Bu bağlamda, öncelikle modernizm kavramının tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkışı ve nasıl bir yapısal dönüşüm geçirdiğine göz atılacak, daha sonra modernleşme olgusunun sosyo-kültürel yansımaları ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bir sonraki aşamada, modernizmin etkileri bağlamında Ankara’da yapılan ve sosyo-kültürel doku olarak çok farklı kesimlerin ortak taleplerini yansıtan düğün orkestralarının repertuarında modernitenin nasıl şekillendiği, geleneksel düğün repertuarının nasıl bir değişim geçirdiği ve bu değişimin/dönüşümün farklı kültürel yapıların ortak paydası haline nasıl geldiği sorularına yanıt bulunmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda, düğünlerdeki repertuar değişimleri modernleşme ekseninde değerlendirilecek, orkestra repertuarlarındaki dönüşümde modernite etkisinin ne ölçüde olduğu ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu çalışmayla, günümüzün en tartışmalı kavramlarından birisi olan modernizm paradigması sorgulanmaya, bu anlamda Çankaya’daki orkestraların düğün repertuarları özelinde nasıl bir değişimi/dönüşümü tetiklediği gözlemler ve ilgili paydaşlarla yapılan görüşmelerle ortaya konulmaya çalışılacaktır. Sonuç olarak, Ankara düğünlerindeki repertuarların yapısında görülen değişimin büyük bir fotoğrafı modernleşme, toplumsal statü, beğeni hiyerarşileri, elit-avam kavramları çerçevesinde ortaya konulmaya ve olması muhtemel değişimlerin izleri sürülmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Düğün Müziği Repertuvarı , Modernizm , Beğeni Hiyerarşisi , Elit , Avam

Kaynakça

• Anderson, P. (2002). Postmodernitenin Kökenleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anderson, P ve Wood, M. E. (ty). Modernizm, Postmodernizm ya da Kapitalizm. İstanbul: Bilim Yayıncılık.
• Arslan, D. A. (2007). AKP İktidarının Sosyal Anatomisi: Adalet ve Kalkınma Partisi Milletvekillerinin Sosyolojik Analizi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4 (2), 1-24.
• Arslan, D. A. (2007). Elit Sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Ayas, G. O. (2017). Beğeni Hiyerarşilerinin Tesis Edilmesinde Bir Sınıflandırma Stratejisi Olarak Klasik Türk Müziği’nin İcadı: Sosyolojik Bir Yaklaşım, İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 3(1), 139-146.
• Aytekin, A. (2013). Osmanlı-Türk Modernleşmesinin Düşünsel, Ekonomik ve Bürokratik Kodları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 313-329.
• Bauman, Z. (2015). Akışkan Modern Dünyada Kültür. Ankara: Atıf Yayınları.
• Bauman, Z. (2018a). Akışkan Modernite. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Bauman, Z. (2018b). Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup. İstanbul. Habitus Yayıncılık.
• Bauman, Z. (2019). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Berman, M. (2017). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berktay, F. (2000). Küreselleştikçe Parçalanan Bir Dünyanın Düşünsel İzdüşümü: Postmodernizm. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 21, 1-12.
• Bhambra, K. G. (2015). Moderniteyi Yeniden Düşünmek Post-Kolonyalizm ve Sosyolojik Tahayyül. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bilge, M. (2013). Türk Modernleşmesi ve Sivil Toplum. İstanbul: Binyıl Yayınevi.
• Calinescu, M. (2017). Modernliğin Beş Yüzü Modernizm-Avangard-Dekadans-Kitsch-Postmodernizm. İstanbul: Küre Yayınları.
• Depeli, G. (2009). Almanyalı Türklerde Evlilik Törenlerinin Dönüşümü-Kültürel Bellek, Aidiyet ve Kimlik. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı, Ankara.
• Eisenstadt, S. N. (2014). Modernleşme-Başkaldırı ve Değişim. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Ertürk, A. H ve Sivritepe, S. (2017). Kültürel Değişim ve Nesiller: Kültürel Değişimin Nesiller Üzerindeki Rolü Üzerine Bir Saha Araştırması, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 17(1), 246- 269.
• Fitcher, J. (1996). Sosyoloji Nedir. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Gans, J. H. (2018). Popüler Kültür ve Yüksek Kültür. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Habermas, J. (1994). Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje. İstanbul: Kıyı Yayınları.
• Harvey, David. (2019). Postmodernliğin Durumu: Kültürel Değişimin Kökenleri. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kaya, M. (2019) Zygmunt Bauman ve Akışkan Modernite Kuramına Genel Bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1450-1455.
• Kaypak, Ş. (2013). Modernizmden Postmodernizme Değişen Kentleşme, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 2(4), 80-95.
• Kırılmaz, H ve Ayparçası, F. (2016). Modernizm ve Postmodernizm Süreçlerinin Tüketim Kültürüne Yansımaları. İnsan&İnsan Bilim, Kültür, Sanat ve Düşünce Dergisi, 3(8), 32-58.
• Kongar, E. (1985). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kumtepe, A. (2017). Ankara Düğünlerinde Trio Karşılama Geleneğinin İncelenmesi: Çankaya İlçesi Örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müzik Bilimleri Anabilim Dalı, Kayseri.
• Lavenda, H. R ve Schultz, A. E. (2018). Kültürel Antropoloji Temel Kavramlar. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Özkiraz, A. (2007). Modernleşme Teorileri ve Postmodern Durum. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Özmenteş, G. (2019). Müzikte Beğeni Hiyerarşilerinin Nahifliği: Sosyal Teorilerden Bir Eleştiri. Etnomüzikoloji Dergisi, 2(2), 139-178.
• Öztürk, E. (2017). Bir Sosyolog-Felsefeci Olarak Zygmunt Bauman’ın Akışkan Modernite Analizinde Mülteciler ve Mültecilik. Sosyolojik Düşün Dergisi, 2(2), 1-10.
• Şimşek, E. M. (2016). Modernite, Postmodernite ve Bauman. İstanbul: Belge Yayınları.
• Thompson, P. E. (2016). Avam ve Görenek-İngiltere’de Geleneksel Popüler Kültür Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Birikim Yayınları.
• Tomlinson, J. (2017). Küreselleşme ve Kültür. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Yüksel, M. (2004). Modernite Postmodernite ve Hukuk. Ankara: Siyasal Kitabevi.