SOSYAL MEDYA ORTAMLARINDA SİBER ZORBALIK: LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SİBER ZORBALIK DENEYİMLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 24 - 39, 01.01.2020

Elzem Seren Dinç Kırlı

Öz

İletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte sosyal medya platformlarının kullanıcı sayısı da artmaya
başlamıştır. Özellikle de genç bireyler bu ortamlarda var olmayı sosyal yaşamlarının önemli bir
parçası olarak görmektedirler. Ancak sanal ortamlarda karşılaşılan ve okullarda yaygın olan akran
zorbalığının yeni bir biçimi olan siber zorbalık ise karşımıza çıkan olumsuz bir özelliktir. Bu
araştırmada amaç, sosyal medya kullanımı ve siber zorbalık ilişkisinden yola çıkarak siber zorbalığın
yaş ve cinsiyet faktörlerine göre yaygınlığını ve zorbalığın duygusal, psikolojik, aile-arkadaş ilişkileri
ve akademik başarı anlamında etkilerini, zorbalık konusunda ebeveynlerin ve okul personellerinin
alması gereken sorumlulukları ve siber zorbalığı önlemede sunulan çözüm önerilerini incelemektir.
Araştırma verileri için, nitel araştırma tekniklerine göre hazırlanan yapılandırılmış görüşme formu
kullanılarak 11 lise öğrencisi ile görüşmeler yapılmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz yöntemiyle
çözümlenmiş ve önceden belirlenen temalar çerçevesinde alıntılara da yer verilerek yorumlanmıştır.
Görüşmelerden elde edilen verilere göre; sosyal medyanın siber zorbalık konusunda genç bireyler
üzerinde büyük etkisi olduğu ve siber zorbalığa maruz kalmanın da gençleri birçok yönden etkilediği
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Zorba, Lise Öğrencileri, Siber Zorbalık

Kaynakça

• Akbaba, S., & Eroğlu, Y. (2013). “İlköğretim Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Mağduriyetin Yordayıcıları”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 105-122. Aksaray, P. D. S. (2011). “Siber Zorbalık”, Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 20(2). Arıcak, O. T. (2011). “Siber zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike”, Kariyer Penceresi, 2(6), 10-12. Belsey, B. (2005). “Cyberbullying: An Emerging Threat to The “Always On” Generation”, Recuperado el, 5(5), 2010. Boulton, M. J., Hardcastle, K., Down, J., Fowles, J., & Simmonds, J. A. (2014). “A Comparison of Preservice Teachers’ Responses to Cyber Versus Traditional Bullying Scenarios: Similarities and Differences and İmplications for Practice”, Journal of Teacher Education, 65(2), 145-155. Çomu, T., & Binark, M. (2013). “Yeni Medya Ortamlarında Nefret Söylemi”, Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar, Mecralar, Tartışmalar, (Ed. M. Çınar), İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları. Dehue, F., Bolman, C., & Völlink, T. (2008). “Cyberbullying: Youngsters' Experiences and Parental Perception”, CyberPsychology & Behavior, 11(2), 217-223. Ekşi, F.. & Ümmet, D. (2013). “Bir Kişilerarası İletişim Problemi Olarak İnternet Bağımlılığı ve Siber Zorbalık: Psikolojik Danışma Açısından Değerlendirilmesi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 91- 115. Güven, S. (2017). “Siyasal İletişim Sürecinin Dönüşümü, Siyasal Katılım ve İletişim Teknolojileri”, The Turkish Journal of Design, Art and Communication, 7(2), 175-191. Juvonen, J., & Gross, E. F. (2008). “Extending the School Grounds? Bullying Experiences in Cyberspace”, Journal of School Health, 78(9), 496-505. Kılıç, N. (2009). “İlköğretim 6, 7, 8. Sınıf Öğrencilerinin Zorbalık Düzeylerinin Yordanması (Konya İli Cihanbeyli İlçesi İlçe Merkez Örneği)”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Li. Q. (2007), “New Bottle Old Wine: A Research of Cyberbullying in Schools”, Compu- ters in Human Behavior, 23, 1777-1791. Mishna, F., Saini, M., & Solomon, S. (2009). “Ongoing and Online: Children and Youth's Perceptions of Cyberbullying”, Children and Youth Services Review, 31(12), 1222-1228. Özdemir, M., & Akar, F. (2011). “Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalığa İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Bakımından İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(4), 605- 626. Serin, H. (2012). “Ergenlerde Siber Zorbalık/Siber Mağduriyet Yaşantıları ve Bu Davranışlara İlişkin Öğretmen ve Eğitim Yöneticilerinin Görüşleri”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Shariff, S. (2008). Cyber-Bullying: Issues and Solutions for The School, The Classroom and The Home, New York: Routledge. Tamer, N., & Vatanartıran, S. (2014). “Ergenlerin Teknolojik Zorbalık Algıları”, Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 1(2), 1-20. Vural, Z., & Bat, M. (2010). “Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, 20(5), 3348‐3382. Yaman, E., & Sönmez, Z. (2015). “Ergenlerin Siber Zorbalık Eğilimleri”, Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 2(1), 18-31. Yiğit, M. F., Keskin, S., & Yurdugül, H. (2018). “Ortaokullarda Siber Zorbalık ve Aile Desteği Arasındaki İlişkinin Cinsiyet, İnternet Kullanımı ve Öğrenim Düzeyi Bağlamında İncelenmesi”, Addicta: The Turkish Journal On Addictions, 5(2), 249‒284.