TOPLUM, SANAT VE SANAL GERÇEKLİK

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 79 - 88, 13.04.2020

Derya Aydoğan , Lütfü Kaplanoğlu

Öz

Toplumsal dönüşümler; tarım, endüstri ve enformasyon toplumu olarak üçe ayrılır. Bu dönüşümlerin arka planında ekonomik, siyasal, sosyal gibi farklı etkiler gözlemlense de diğer bir açıdan aslında insanların farklı dünyalar yaratma istekleri ve yeni gerçeklik arayışlarının etkisi görülür. Sanat ise insanların yeni dünyalar keşfetme, yeni gerçeklikler edinme arzularına farklı açılardan ve farklı duyu organları aracılığı ile dokunur, merak duygularını besler. İlkel toplulukların mağara duvarlarına çizdiği resimlerden, tarım toplumu dönemindeki el yapımı ürünlere, sanayi dönemindeki hazır nesnelere ve elektronik dönemin dijital işlerine kadar eser olarak ortaya koyulanların tümü yeni gerçeklik arayışlarının soyut ya da somut açılımlarına gönderme yapar. Elektronik dönemle birlikte ortaya çıkan iletişim araçları, yaşamın her alanını olduğu gibi sanatı da etkilemiştir. Sanat için yeni üretim ve paylaşım araçları doğmuştur. Bu yenilikler, sanatın başka bir boyuta evrilmesini sağlamıştır. Günümüz insanı sadece bir izleyici olmaktan çıkmış sanal gerçeklik sistemleri ile kurgulanmış ama gerçeklik bakımından oldukça inandırıcı ortamların içine dahil olabilmiştir. Bir tablonun içine girmek, tamamen sanal bir sanat galerisinde gezmek, eserini sanal bir ortamda üretmek gibi hayal gücünün sınırları kapsamında oldukça çeşitli olanaklar vardır. Daha çok gerçeklik kavramı üzerinden işleyecek olan çalışmada; toplumsal dönüşümler, sanata etkileri ve sanal gerçeklik sistemlerinin sanat ortamındaki uygulamaları incelenecektir. Çalışmada; nitel analiz yöntemleri kapsamındaki betimsel analiz yöntemi kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Toplumun Dönüşümü, İletişim, Sanat, Sanal Gerçeklik, Gerçeklik Kavramı

Kaynakça

• Adorno, Theodor W. (2014) Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi, İstanbul: İletişim Yayınları. Aktaş, Celalettin. (2007) “Enformasyon Toplumu Bağlamında Türkiye”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi. (1)1 s.181-193. Alvin, Tofler. (1981) Üçüncü Dalga, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. Ayverdi, İlhan. (2010) Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Kubbealtı Yayınları. Baudrillard, Jean. (2013). Tüketim Toplumu İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bozkurt, Nejat. (1995). Sanat ve Estetik Kuramları, İstanbul: Sarmal Yayınevi. Buzjak, Domagoj. ve Kunica, Zoran. (2018) “Towards Immersive Designing Of Production Processes Using Vırtual Reality Techniques” Interdisciplinary Description of Complex Systems (16)1. s.110-123. Debord, Guy. (2019). Gösteri Toplumu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları 9. Basım. Girvan, Carina. (2018) “What is a Virtual World? Definition and Classification”, Education Tech Research Development, c.66. s.1087–1100. Güçlü, Abdülbaki. Uzun, Erkan. Uzun, Serkan. Yolsal, Ü. Hüsrev. (2008) Felsefe Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Hançerlioğlu, Orhan. (2000) Felsefe Ansiklopedisi Kavramlar ve Akımlar, c.2 (E-I), İstanbul: Remzi Kitapevi. İSMEP Rehber Kitaplar, (2014), Kültürel Mirasın Korunması. https://www.ipkb.gov.tr/e-kutuphane/kulturel-mirasin-korunmasi_65/ Erişim Tarihi: 20 Şubat 2018. Lv, Zhihan. (2019) “Virtual Reality in the Context of Internet of Things”, Neural Computing and Applications. Pan, Xueni. ve Hamilton, Antonia F. de C. (2018). “Why and How to Use Virtual Reality to Study Human Social Interaction: The Challenges of Exploring a New Research Landscape” British Journal of Psychology, (3)109, s. 395-417 Sağlamtimur, Zuhal. (2010) “Dijital Sanat”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10)3, s. 213-238. Scales, Tim. (2018) “The Reality from Virtual Reality”, International Journal of the Academic Business World. (12)2. s.67-68. Tanrıöver, Oylum. Kırlı, Serkan. (2015) “Global Köy Ve Kültürel Emperyalizm: Küreselleşme Bağlamında Enformasyon Toplumuna Bakış”, E-Journal of Intermedia, (2)1 133-142. Timuçin, Afşar. (1998) Felsefe Sözlüğü, İstanbul: İnsancıl Yayınları. Torun, İshak. (2003). “Endüstri Toplumu’nun Oluşmasında Etkili Olan İktisadi ve Sina-İ Faktörler”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, (4)1, s.181-196. Türk, Mehmet Sezai. (2014) “Medyanın Gerçeklik İnşası ve Gerçeklik Algısı”, Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, s.28. Yengin, Deniz ve Bayrak, Tamer. (2017). “Sanal Gerçeklik VR”, İstanbul: Der Yayınları. Yılmaz, Ensar. (2010). “Sanayi Toplumunda Sanatın İşlevselliği”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. (9)33 s.334-347. İNTERNET KAYNAKLARI URL 1: Aydın, Salih. “Tarım Toplumu Üzerine”, https://www.academia.edu/36766949/TARIM_TOPLUMU_%C3%9CZER%C4%B0NE Erişim Tarihi: 5 Ocak 2020 URL 2: Berkmen, Haluk. “Gerçeklik ve Gerçek”, http://www.halukberkmen.net/yazilar.php Erişim Tarihi: 19 Nisan2019 URL3: https://main-designyoutrust.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2019/08/12-3.jpg?iv=78 Erişim Tarihi: 19 Şubat 2020 URL 4: https://main-designyoutrust.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2019/08/12-3.jpg?iv=78 Erişim Tarihi: 20 Şubat 2020 URL 5: http://www.eskisehirliyiz.biz/haber/?sec=1&newscatid=6&newsid=130613 Erişim Tarihi: 19 Şubat 2020 URL 6: https://www.turkiyegazetesi.com.tr/kultursanat/542396.aspx Erişim Tarihi: 20 Şubat 2020 URL 7: https://www.artfulliving.com.tr/gundem/teknoloji-ve-sanatin-dogal-akisi-i-14630 Erişim Tarihi: 19 Şubat 2020 URL 8: https://www.artfulliving.com.tr/gundem/teknoloji-ve-sanatin-dogal-akisi-i-14630 Erişim Tarihi: 20 Şubat 2020