NEOLİBERAL POLİTİKALAR ÇERÇEVİSİNDE TÜRKİYE’DE TELEVİZYON YAYINCILIĞININ TARİHSEL SÜRECİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 21 - 30, 31.12.2021

Çağla Kaya İlhan

Öz

Toplumsal, siyasal ve ekonomik nedenlere bağlı olarak televizyon yayıncılığı ile diğer ülkelere göre daha geç tanışılan Türkiye’de, TRT kurumu 1990’lı yılların başına kadar televizyon yayıncılığındaki tekelliğini sürdürmüştür. 1990’lı yıllara gelindiğinde ise neoliberal politikalara dönülmesiyle birlikte toplum da siyasal olarak özel televizyon yayınlarına hazır duruma gelmiş ve Türkiye’de çok sesli televizyon yayıncılığı dönemi başlamıştır. Ancak 1980’li yıllarla birlikte hızla yaygınlık gösteren neoliberal politikalar, televizyon yayıncılığında da ekonomik tabanlı dönüşümlere neden olmuştur. TRT ile toplumda eğitim ve haberleşme odaklı bir yayıncılık politikası izlenen televizyon yayıncılığı, özel televizyon kanallarının yayın hayatına başlayıp yaygınlaşmasıyla birlikte reyting kaygıları içinde “eğlence” odaklı bir yayıncılık anlayışına dönüşmesinin yanı sıra, yıllarca içerisinde holdingleşme ve çapraz medya sahipliğinin yaygın olduğu bir yayıncılık sistemi hayata geçmiştir.
Bu çalışmada, neoliberal politikaların bir sonucu olarak televizyon yayıncılığında ortaya çıkan holdingleşme ve çapraz medya sahipliğini incelemek üzere 1990-2000 yılları arasında ve 2000-2020 yılları arasında televizyon yayıncılığının mülkiyet yapısına yönelik içerik analizi yöntemiyle incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Medya Çalışmaları, Televizyon Yayıncılığı, Neoliberal Politikalar, Televizyon Yayıncılığı Tarihi

Kaynakça

• Bozkurt, G. (2021). The Contradiction Between Political Reality and Ideology of Media, İletişim Çalışmaları Dergisi, 7(2), 291-302. Büyükbaykal Ilgaz Ceyda (2011), "Günümüzde Türkiye’deki Televizyon Yayıncılığının Genel Görünümü", İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, ss.23-33.
• Cankaya Erol (2015), Siyasal İletişim: Dünyada ve Türkiye’de, İmge Kitapevi Yayınları, Ankara.
• Çelenk Sevilay (2005), Televizyon, Temsil, Kültür, Ütopya Yayınevi, İstanbul.
• İşbir Begüm (2007), “Kamu Hizmeti İlkeleri Işığında Özel Radyo-Televizyon Yayıncılığının Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 1-2.
• Kayador Vakur (2004), “TRT’nin 40 Yılı”, Bilim ve Ütopya Dergisi, Sayı 120.
• Keyder Çağlar (1997), “Whither the Project Of Modernity? Turkey in the 1990s, Rethinking Modernity and National Identity in Turkey”, Univerity of Washington Press, London.
• Koçer Sevim, Erdoğmuş Nihat (2011), “Türkiye’de Özel Televizyon Kuruluşlarının Örgüt Yapılarının Dönüşümü”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi.
• Kuyucu Mihalis (2013), “Türkiye’de Çapraz Medya Sahipliği: Medya Ekonomisine Olumsuz Etkileri ve Bu Etkilerin Önlenmesine Yönelik Öneriler” Selçuk Üniversitesi, İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, Cilt 8, Sayı 1.
• Önen Mustafa, Tanyıldızı Nural (2010), “Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Yayınlarının Yönetsel Denetimi:İngiltere Yayın Kurumu BBC Bir Model Olabilir mi?”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 43, sayı 3.
• Özgen Murat (2004), “1980 Sonrası Türk Medyasında Gelişmeler ve Magazinleşme Olgusu”, 2.Uluslararası İletişim Sempozyumu, İstanbul, Ss.467-477, 17-19 Mart.
• Sarı, G. (2017). Türkiye’de Özel Televizyon Yayıncılığının Gelişimi ve Medyada Mülkiyet Yapısı. ulakbilge, 5 (18), s.2087-2096.
• Tanrıöver Uğur Hülya (2012), “Türkiye’de Televizyon Yayıncılığı”, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul.