BLOK ZİNCİR TABANLI ARAMA MOTORLARI VE GÜNDELİK YAŞAMDA KULLANIMI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 241 - 255, 31.08.2022

Sevda Ünal

Öz

Veri çeşidi ve miktarındaki hızlı artış arama motorlarının gündelik hayatımızda temel başvuru aracı olarak yerini almasını sağlamıştır. Ancak merkezi kontrole olanak sağlayan geleneksel arama motorları bir yandan bilgiye erişimimizi kolaylaştırırken diğer yandan da kullanıcı açısından gizlilik ve güvenlik kaygılarını da beraberinde getirmiştir. Bu kaygılar ademi merkezi yapıdaki, kullanıcılarının gizlilik ve güvenliğinin ön planda olduğu topluluk odaklı blok zincir tabanlı arama motorlarının alternatif olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Çalışmada bütünleştirici literatür incelemesi yöntemi kullanılarak blok zincir tabanlı arama motorlarının geleneksel merkezi arama motorlarından farkı, veri gizliliği ve güvenliğinin sağlanması ile iş yapış biçimlerine etkisi tartışılarak blog zincir tabanlı arama motorlarının gündelik yaşamda kullanımına ilişkin bir çerçeve çizilmesi amaçlanmaktadır. Blok zincir tabanlı arama motorları ademi merkezi yapılarıyla ve kullanıcıya verilerinin kontrolünü vererek kişisel mahremiyet, veri gizliliği ve güvenliği konusunda yeni bir dönemi işaret etmektedir. Özellikle verilerin izinsiz bir şekilde ticari amaçlı kullanımının, siyasi nedenlerle bilgiye erişimin engellenmesi ya da sansürün önüne geçilmesi ve tekelleşmenin önlenmesi açısından blok zincir tabanlı arama motorları iletişim ve etkileşim ile iş yapış biçimlerinde önemli bir alternatif olarak belirmektedir. Merkeziyetsiz blok zincir tabanlı arama motorlarının toplumsal yaşamda kullanımına ilişkin çizilecek çerçevenin literatüre katkı sağlayarak alandaki diğer çalışmalara kaynak olabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Blok zincir, Arama Motoru, Veri Gizliliği, Güvenlik, Bütünleştirici Literatür İncelemesi

Kaynakça

• Adam, K. (2018). Why blockchain. Why now and for fhom?. E. Guterman, P. Pesov, I. Sened, içinde, Blockchain: The New Architecture of the World (s.1-20). The 2018 BMI Conference, Montenegro.
• Atzori, M. (2015). Blockchain Technology and Decentralized Governance: Is the State Still Necessary? Erişim adresi: https://ssrn.com/abstract=2709713
• Brauer, J. & Linnala Eriksson, B. (2020). Blockchain's Influence on Digital Marketing: An Exploratory Study Examining Blockchain in Relation to Big Data and Digital Marketing. Department of Business Administration (Degree Project), Supervisor: Thomas Biedenbach.
• Davidson, S., de Filippi, P. ve Potts, J. (2016). Economics of Blockchain. Public Choice Conference, Fort Lauderdale, United States. doi: 10.2139/ssrn.2744751.hal-01382002
• Golosova, J. ve Romanovs, A. (2018). The Advantages and Disadvantages of the Blockchain Technology. IEEE 6th Workshop on Advances in Information, Electronic and Electrical Engineering (AIEEE). doi: 10.1109/AIEEE.2018.8592253
• Finck, M. (2019). Blockchain and the General Data Protection Regulation. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/634445/EPRS_STU(2019)634445_EN.pdf
• Guterman, E., Pesov, P. ve Sened, I. (2018). Blockchain: The New Architecture of the World. The 2018 BMI Conference, Montenegro, 1-20. https://www.bmiglobalsolutions.org/single-post/2018/10/08/BMI-ConferenceBlockchain---the-New-Architecture-of-the-World
• Ismailisufi, A., Popović, T., Gligorić, N., Radonjic, S. ve Šandi, S. (2020). A Private Blockchain Implementation Using Multichain Open Source Platform. 24th International Conference on Information Technology (IT), Zabljak, Montenegro, 18–22 February 2020. https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/9070689
• Johnsen, M. (2020). Blockchain in Digital Marketing: A New Paradigm of Trust. Independently published. https://books.google.com.tr/books?id=uVbjDwAAQBAJ&printsec=rontcover&hl=tr&source=gbs_ge_summary_r&cad =0#v=onepage&q&f=false
• Korpal, G. ve Scott, D. (2022). Decentralisation and Web3 Technologies. https://gkorpal.github.io/files/drewscott_gkorpal_web3.pdf
• Kulhari, S. (2018). Building-blocks of a Data Protection Revolution: The Uneasy Case for Blockchain Technology to Secure Privacy and Identity. Nomos Verlagsgesellschaft mbH. https://www.jstor.org/stable/j.ctv941qz6
• Li, M., Zhu, J., Zhang, T., Tan, C., Xia, Y., Angel, S. ve Chen, H. (2021). Bringing Decentralized Search to Decentralized Services. 15th USENIX Symposium on Operating Systems Design and Implementation. USENIX Association, 331–347.
• Mukherjee, P. ve Pradhan, C. (2021). Blockchain 1.0 to Blockchain 4.0—The Evolutionary Transformation of Blockchain Technology. S.K. Panda, A.K. Jena, S.K. Swain, S.C. Satapathy içinde, Blockchain Technology: Applications and Challenges (s.29–49). Springer
• Muller, M.L. (2010). Network and States. Cambridge: MIT Press.
• Özkan, Ö. (Ed.). (2019, Haziran). Blokzinciri Teknolojisi Terminoloji Çalışması. Blockchain Türkiye Platformu Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Çalışma Grubu. https://bctr.org/dokumanlar/Blokzinciri_Teknoloji_Terminoloji.pdf
• Raza, A., Han, K. ve Hwang, SO. (2020). A Framework for Privacy Preserving, Distributed Search Engine Using Topology of DLT and Onion Routing. IEEE, 8, 43001-43012. doi: 10.1109/ACCESS.2020.2977884
• Rezaee, E., Saghiri, A.M. ve Forestiero, A. (2021). A Survey on Blockchain-based Search Engines. Applied Sciences, 11, 7063, 1-15. doi: 10.3390/app11157063
• Roy, S., Modak, A., Barik, D. ve Goon, S. (2019). An Overview of Semantic Search Engines. International Journal of Research & Review, 6(10), 73–85.
• Salah, K., Rehman, MHU, Nizamuddin N. ve Al-Fuqaha A. (2018). Blockchain for AI: Review and Open Research Challenges. IEEE , 4, 1-23. doi: 10.1109/ACCESS.2018.2890507
• Seymour, T., Frantsvog, D. ve Kumar, S. (2011). History of Search Engines. International Journal of Management & Information Systems (IJMIS), 15(4), 47-58.
• Singh, R., Donegan, A.ve Tewari, H. (2020). Framework for a Decentralized Web. 30th International Telecommunication Networks and Applications Conference (ITNAC), 1-7.
• Sirisha, J., Subbarao, B.V., Kavitha, D. ve Padma. A. Y. (2014). Comprehensive Study on Generalized Search Engines versus Semantic Search Engines. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 2(4), 757-761.
• Tarakeswar, K. ve Kavitha, D. (2011) Search Engines: A Study. Journal of Computer Applications (JCA), 4(1), 29–33. Torraco, R. (2005). Writing Integrative Literature Reviews: Guidelines and Examples. Human Resource Development Review, 4, 356-367.
• Yu, S., Yeom, C. ve Won, Y. (2021). Implementation of Search Engine to Minimize Traffic Using Blockchain-based Web Usage History Management System. J. Inf. Process Syst., 17(5), 989–1003. doi: 10.3745/JIPS.03.0167
• Zarrin, J., Wen Phang, H., Babu Saheer, L. ve Zarrin, B. (2021). Blockchain for Decentralization of Internet: Prospects, Trends, and Challenges. Cluster Computing, 24, 2841-2866. doi:10.1007/s10586-021-03301-8 URL-1 Vojíř, S., Smutný, Z., ve Kučera, J. (2020). Social and Technical Aspects of Re-decentralized web. IDIMT-2020 Digitalized Economy, Society and Information Management, 107–116. Trauner Verlag. https://idimt.org/wpcontent/uploads/2020/07/IDIMT_proceedings_2020.pdf (Erişim Tarihi: 02.07.2022)
• URL-2 TÜBİTAK (t.y.). Erişim adresi: https://blokzincir.bilgem.tubitak.gov.tr/bz-calistay/blok-zincir.html (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-3 Why Decentralized Search Engines Are The Future of Censorship-free Search. (2021, 18 Kasım).https://blog.rapidinnovation.io/decentralized-search-engines-future-censorship-free-search/ (Erişim Tarihi: 02.07.2022)
• URL-4 Lobanova, M. (2021, 26 Kasım). Blockchain Search Engines: Can Decentralization Defeat Google? https://hackernoon.com/blockchain-search-engines-can-decentralization-defeat-google (Erişim Tarihi: 02.07.2022)
• URL-5 What Is A Decentralized Search Engine And How Does It Work?. (t.y.). Erişim adresi: https://www.worldcryptoindex.com/decentralized-search-engines/ (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-6 IPSE Team (2019). IPSE: A Search Engine Based on IPFS. Erişim adresi: https://ipfssearch.io/IPSE-whitepaper-en.pdf (Erişim Tarihi: 05.07.2022)
• URL-7 Ruohola, E. (2021). Structuring A Modern Web Service for Users and Search Engines (Yüksek Lisans Tezi). University of Turku. https://www.utupub.fi/bitstream/handle/ 10024/152595/Ruohola_Eero_opinnayte.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-8 Pauw, C. (2017, 8 Eylül). Decentralized Search Engine Explained. Erişim adresi: https://cointelegraph.com/explained/decentralized-search-engine-explained (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-9 Nicole, J. (2022, 19 Mayıs). Decentralized Search Engine: Presearch. Erişim adresi: https://mirror.xyz/141545.eth/CwZIEWZEqn5wExg6WRFcPz-icwcvIgzxuwsa8h-xpYk (Erişim Tarihi: 05.07.2022)
• URL-10 Jain, A. (2021, 1 Şubat). Blockchain-based Decentralized Search Engines: Alternatives to Google? Erişim adresi: https://www.cryptoknowmics.com/news/blockchain-based-decentralized-search-engines-alternatives-to-google (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-11 Mendoza, F. (2020, 4 Temmuz). Blockchain’s Evolution: 1.0, 2.0, 3.0. https://medium.com/the-capital/blockchains-evolution-1-0-2-0-3-0-4fdb2c5e52be (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-12 Blockchain-based Search Engines: All You Need to Know. (2019, 28 Aralık). https://www.technology.org/2019/12/28/blockchain-based-search-engines-all-you-need-to-know/ (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-13 The New Search Engine Tools Powered by Blockchain Technology. (t.y.). https://technobrains.io/search-engine-tools-powered-by-blockchain-technology/ (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-14 Sergeenkov, A. (2019). Can Distributed Search Engines Challenge Google’s Dominance? https://hackernoon.com/is-the-concept-of-a-distributed-search-engine-potent-enough-to-challenge-googles-dominance-l1s44t2 (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-15 https://messari.io/asset/nebulas/profile (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-16 Nebulas (NAS) & Mass Adoption. (2018, 1 Mart). https://blog.goodaudience.com/nebulas-nas-mass-adoption-55754afdf2df (Erişim Tarihi: 05.07.2022)
• URL-17 https://www.nebulas.io/ (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-18 Smith, K. (2018, 19 Nisan). Introduction to Nebulas – A Global Blockchain Search Engine. https://cryptoslate.com/introduction-to-nebulas-a-global-blockchain-search-engine/ (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-19 Nebulas: Global Blockchain Search Engine. (2017, 1 Eylül). https://nebulasio.medium.com/nebulas-global-blockchain-search-engine-5306693319f8 (Erişim Tarihi: 03.07.2022)
• URL-20 Gorsline, E. (2018, 1 Şubat). What is Nebulas (NAS)? A Beginner’s Guide. https://coincentral.com/nebulas-nas-beginners-guide/ (Erişim Tarihi: 03.07.2022)
• URL-21 We’re open to the public! (2018, 9 Nisan). https://news.presearch.io/were-open-to-the-public-1884790a2422 (Erişim Tarihi: 07.07.2022)
• URL-22 https://news.presearch.io/ (Erişim Tarihi: 07.07.2022)
• URL-23 Bourgi, S. (2021, 1 Eylül). Decentralized Search Engine Becomes Default Option on European Android Devices. https://cointelegraph.com/news/decentralized-search-engine-becomes-default-option-on-european-android-devices (Erişim Tarihi: 07.07.2022)
• URL-24 Presearch Weekly News & Updates #75. (2022, 8 Temmuz). https://news.presearch.io/ (Erişim Tarihi: 03.07.2022)
• URL-25 https://www.presearch.io/ (Erişim Tarihi: 07.07.2022)
• URL-26 https://presearch.com/ (Erişim Tarihi: 07.07.2022)
• URL-27 What is Presearch? (2021, 17 Haziran). https://enleaf.com/what-is-presearch/#:~:text=Over%20the%20past%20several%20decades,to%20imagine%20life%20without%20it (Erişim Tarihi: 03.07.2022)
• URL-28 Shafiq, H. (t.y.). What is Presearch (PRE)? Features, Tokenomics, and Price Prediction. https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-presearch-pre-features-tokenomics-and-price-prediction (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-29 Kohler, C. (2018, 6 Mayıs). What is Presearch? (PRE). https://www.nichemarket.co.za/blog/money-talks/what-is-presearch-pre (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-30 Bhatt, N. (2021, 21 Nisan). DeSearch (BitClave) Review. https://vpnpro.com/web/desearch-review/(Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-31 Edward, T. (2017, 18 Ekim). How Blockchain Will Impact Search Marketing. https://searchengineland.com/blockchain-will-impact-search-marketing-industry-282998 (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-32 How Does Blockchain Affect Marketing.(t.y.). https://coinbound.io/how-does-blockchain-affect-marketing/ (Erişim Tarihi: 06.07.2022)
• URL-33 Bocco, D. (2018, 13Ağustos). A Definitive Guide on the Impact of Blockchain on SEO and Digital Marketing. https://blog.testomato.com/a-definitive-guide-on-the-impact-of-blockchain-on-seo-and-digital-marketing/ (Erişim Tarihi: 04.07.2022)
• URL-34 How Can Blockchain Technology Affect the Concept of SEO?. (2021, 30 Kasım). https://dailybayonet.com/how-can-blockchain-technology-affect-the-concept-of-seo/ (Erişim Tarihi: 04.07.2022)