YENİ MEDYA İLE ORTAYA ÇIKAN GAZETECİLİK TÜRLERİNİN YEREL MEDYA HABER ÜRETİM SÜREÇLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ: VAN İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 293 - 324, 27.05.2024

Ömer Alanka , Ülhak Çimen , Bilal Akköprü

Öz

İnsanoğlunun tarihi aynı zamanda iletişimin de tarihidir. İletişim ise bilgi ve haberler aktarımı için her zaman bir araca ihtiyaç duyulmuştur. Tarihsel sürecin başlarında basit ve kişisel araçlarla yapılan iletişim sonraki süreçte çeşitlenmiş, daha karmaşık hale gelmiştir ve kısa sürede daha çok insana ulaşabilecek komplike araçlarla yapılmıştır. Bu değişimler hem mesleki pratikler hem de insan ilişkilerindeki değişimleri tetiklemiştir. Bu çalışmada ele alınan ve medyanın tarihsel sürecindeki bir noktayı temsil eden yeni medya dönemi bu değişimin en yoğun yaşandığı dönemlerdendir. Bu nedenlerle çalışmada yeni medya döneminde, teknolojinin de etkisi ile ortaya çıkan gazetecilik türlerinin yerelde haber pratikleri üzerine etkisinin ortaya konulabilmesi amacı ile Van’da haber üretimi incelenmiştir. Bu kapsamda öncelikle bu yeni dönem anlaşılır bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışmada, yeni türlerin yerelde haber pratikleri üzerinde değişime neden olduğu hipotezini doğrulayabilmek ve gerekli verileri toplayabilmek için bir nitel araştırma yöntemi olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinin kullanılması uygun bulunmuştur. Amaçlı örneklem türlerinden biri olan ölçüt örneklem tekniği ile belirlenen örneklem gurubunu oluşturan, Van ilinde haber üreten, farklı alanlardaki 15 gazeteciyle yapılan görüşmelerden elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle yorumlanmıştır. Yapılan çalışmada yerelde haber üreten gazetecilerin yeni gazetecilik türlerine göre bu türlere temel oluşturan internet, dron, 4G canlı yayın cihazları, dijital fotoğraf makinaları gibi yeni medya teknolojilerini daha çok bildiği görülmüştür. Fakat gazetecilerin hakkında az şey bildikleri bu türlerin haber pratiklerini etkilediği ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel sonucu, uygulanan yeni gazetecilik türlerinin yerelde haber üretim pratikleri üzerinde bir dönüşüme neden olduğudur. Van ilinde haber üreten gazetecilerin bu yeni türlere dair yorumlarının, hem akademik literatür hem de dünyadaki diğer gazetecilerin görüşleri ile paralellik göstermesi çalışmanın önemli bir diğer sonucudur. Çalışmanın ayrıca, günümüzde cevabı en çok tartışılan “dönemin getirdiği değişim ve dönüşüm, mesleğin sonunu getirecek mi?” sorusuna bir cevap içerdiğini düşünmekteyiz. Çalışmaya göre uyum süreci tamamlandığında, yerel de dâhil olmak üzere, gelecekte meslek ölmeyecek, aksine önemi artacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeni Medya, Yeni Medya Teknolojileri, Yeni Gazetecilik Türleri

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

SDK-2021-9905

Kaynakça

• Alan, S. (2006). Online News Journalism and the İnternet. Open University Press.
• Aytekin, M. (2016). Medya Endüstrisi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Baldini, M. (2000). İletişim Tarihi. (G. Batuş, Çev.). Avcıol Basım Yayın.
• Barbier, F. & Lavenir, C. (2001). Diderot’dan İnternete Medya Tarihi. (K. Eksen, Çev.). Okyanus Yayınları.
• Bekiroğlu, O.; Kaya, S. & Yaman, D. (2019, Aralık). Dijital Dönüşümün Periyotlarında Medya ve Gazetecilik Alanındaki Birikim ve Sıçramalar (Bildiri sunumu). Uluslararası Türk Dünyası Basın Sempozyumu, Amasya.
• Binark, M. (2015). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ayrıntı Yayınları.
• Boczkowski, P.J. (2004). Digitizing the News: Innovation in Online Newspapers. MIT Press.
• Bulunmaz, B. (2015). Yeni İletişim Teknolojileriyle Değişen Medya Yayıncılığı: Yeni Medyada İçerik Üretimi ve Sunumu. İçinde A. Z. Özgür & A. İşman (Editörler), İletişim Çalışmaları (s. 321-333). Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Bulut, M. (2006). Gazete ve İnternet. Tekağaç Eylül Yayıncılık.
• Bülbül, A. R. (2000). Genel Gazetecilik Bilgileri. Nobel Yayınevi.
• Castells, M. (2001). The Internet Galaxy. Oxford University Press.
• Çakır, H. (2007). Geleneksel Gazetecilik Karşısında İnternet Gazeteciliği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (1), 123-149.
• Çetin, N.S. (2019, Eylül). Gazeteciliğin Dönüşümü ve Yeni Kavramlar (Bildiri sunumu). 1.Uluslararası İletişim ve Yönetim Bilimleri Kongresi, Malatya.