Adıyaman’da Süne (Eurygaster spp. (Heteroptera; Scutelleridae)’nin Ergin Parazitoit Türleri ve Parazitlenme Oranları

Yıl 2021, , 634 - 639, 31.12.2021

Mahmut İslamoğlu

https://doi.org/10.31590/ejosat.1020859

Öz

Süne Eurygaster spp. (Heteroptera; Scutelleridae) Adıyaman’da buğdayın en önemli zararlısıdır. Süne’nin doğal düşman kompleksi içerisinde yer alan Süne ergin parazitoitleri (Diptera; Tachinidae) yumurta parazitoitlerinden sonraki en önemli doğal düşmandır. Bu çalışmada, Adıyaman ilindeki buğday tarlalarında bulunan Süne ergin parazitoitleri olan Tachinid türleri ile bu türlerin parazitleme oranları araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, 2020 yılında Adıyaman’da erkek bireylerde %3, dişi bireylerde %5,1, 2021 yılında erkeklerde %4,3, dişilerde %7,1 oranında parazitleme olduğu tespit edilmiştir. 2020 yılında buğday tarlalarından elde edilen parazitoitlerden %58’inin Heliozeta helluo (F.), %28’nin Phasia subcoleoptrata (L.), %8’inin Ectophasia oblonga (R.D.) ve %6’sının Elomyia lateralis (Meig) olduğu saptanmıştır. 2021 yılındaki parazitoit türlerinin, %43’ü H. helluo, %39’u P. subcoleoptrata, %12’si E. oblonga ve %6’sının E. lateralis olduğu saptanmıştır. Buna göre Adıyaman ilinde Süne ergin parazitoitlerinin etkinliğinin %3 ile %7,1 oranında değiştiği ve en yüksek parazitlenmenin H. helluo tarafından yapıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Buğday, Eurygaster spp, Tachinidae, Ergin parazitoit, Biyolojik mücadele

Teşekkür

Araştırmanın arazi çalışmalarında yardımlarından dolayı Gıda Mühemdisi Ahmet Furkan İSLAMOĞLU ve Muhammed Berkan İSLAMOĞLU’na, Tachinid parazitoitlerinin teşhislerinde yardımlarını gördüğüm Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan KARA’ya teşekkür ederim

Adult Parasitoid Species of Sunn Pest, Eurygaster spp. (Heteroptera; Scutelleridae) of Parasitization Rates in Adıyaman

Öz

Sunn pest Eurygaster spp. (Heteroptera; Scutelleridae) is the most important pest of wheat in Adıyaman. Sunn pest adult parasitoids (Diptera; Tachinidae), included in the natural enemy complex of Sunn, pest are the most important natural enemies after egg parasitoids. In this study, Tachinid species, which are Sunn pest adult parasitoids found in wheat fields in Adıyaman province, and their parasitization rates were investigated. According to the findings, parasitization rate was determined as 3% in males, 5.1% in females in Adıyaman in 2020, 4.3% in males and 7.1% in females in 2021. It was determined that 58% of the parasitoids obtained from wheat fields in 2020 were Heliozeta helluo (F.), 28% Phasia subcoleoptrata (L.), 8% Ectophasia oblonga (RD) and 6% Elomyia lateralis (Meig). It was determined that the parasitoid species in 2021 were 43% H. helluo, 39% P. subcoleoptrata, 12% E. oblonga, and 6% E. lateralis. Accordingly, it was determined that the effectiveness of Sunn adult parasitoids in Adıyaman varied between 3% and 7.1% and the highest parasitism was caused by H. helluo.

Anahtar Kelimeler

Wheat, Eurygaster spp., Tachinidae spp., Adult Parasitoid, Biological control

Kaynakça

• Anonymous, (1995). Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara, Cilt 1, 291 s.
• İslamoğlu, M., Kornoşor, S. (2003). Gaziantep – Kilis illerinde kışlak ve buğday tarlalarındaki süne ergin parazitoidleri (Diptera, Tachinidae) üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 43 (1-4) , 99-110.
• İslamoğlu, M., Kornoşor S. ve Tarla Ş. (2008). Süne Yumurta Parazitoiti Trissolcus semistriatus Nees (Hymenoptera: Scelionidae)’un Kitle Üretimi ve Salım Alanlarında Etkinliğinin Belirlenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu. 2-5 Haziran 2008 Konya
• İslamoğlu, M., Kornoşor S. (2008). Süne Ergin Parazitoitleri (Diptera Tachinidae’nin Erkek ve Dişi Süne (Eurygaster İntegriceps Put.)’lerde Parazitlenme Oranı ile Süne Mücadelesinde Kullanılan Bazı İnsektisitlerin Ergin Parazitoitlerine Etkisinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fak. Dergisi 22 (2):13 -20
• İslamoğlu, M. (2011). Mass Rearing and Release of the Egg Parasitoid, Trissolcus semistriatus Nees. (Hymenoptera: Scelionidae), a Biological Control Agent of the Sunn Pest, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) in Turkey. Egyptian Journal of Biological Pest Control, 21(2), 131-136
• Khubenov, Z.K. (1983). Study on the role some species of the family Tachinidae (Diptera) in limiting the abundance of harmful bugs of the genus Eurygaster spp. (Heteroptera, Scutelleridae) Abs. (Rev. Appl. Ent., 1983, 71 (8): 644.
• Kıvan, M. (1996) Research on the endoparasitoids of Eurygaster integriceps Put, (Heteroptera: Scutelleridae) and their evectiveness in Tekirdag (Turkey) province. Turk Entomol Derg. 20:211–216
• Lodos, N. (1961). Türkiye, Irak, İran ve Suriye'de Süne (Eurygaster integriceps Put.) Problemi Üzerine Araştırmalar. Ege Üni. Ziraat Fakültesi Yayınları, Ege Üni. Matbası, No: 51,115 s.
• Lodos, N. (1986). Türkiye Entomolojisi II. Genel Uygulamalı ve Faunistik. Ege Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü, Ege Üni. Matbaası, İzmir, 580 s.
• Maafi, M. A. (1991), An Investigation for Identifying and Efficiency of Parasitoid Flies of Cereal Sunn Pest (Eurygaster integriceps Puton) in Karaj, Iran www.ıcarda.com/
• Rosca, I. Popov, C. Barbulescu, A. Vonıca, I. and Fabrıtıus, K. (1996). The Role of Natural Parasitoids in Limiting the Level of Sunn Pest Populations. In Sunn Pests and Their Control in the Near East (Eds Miller, R. H. Morse, J. G.). FAO, PPP Paper, 138: 35- 46. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. Italy.
• Stavrakı, H. G. (1977). Pentatomidae cereal pests in Greece.Abs. (Rev. Appl. Ent., 1978, 66 (10): 609).
• Şimşek, N. Güllü, M. ve Yaşarbaş, M. (1994). Akdeniz Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye III. Biy. Müc. Kong. Bild. 25-28 Ocak 1994 İzmir.