Öz
Titanyum ve alaşımları yüksek mukavemet değerleri, iyi korozyon dayanımları ve hafif olmaları gibi özellikleri nedeniyle havacılık sektöründe yaygın olarak kullanılmaktadır. Titanyum alaşımlarının şekillendirilmesinde geri yaylanma etkisi görüldüğü için daha çok sıcak şekillendirme yöntemi tercih edilmektedir. Çalışmanın amacı, 1.2 mm’lik Ti-6Al-4V titanyum sacın sıcak şekillendirilmesinde en uygun kalıp malzemesinin belirlenebilmesidir. Bu amaçla, 3 farklı paslanmaz çelik ve 2 farklı sıcak iş takım çeliğinden küçük ebatlı 5 derin çekme kalıbı üretilmiştir. Üretilen kalıpların sertlik değerleri, yüzey pürüzlülükleri ve ağırlık kayıpları sıcak şekillendirme öncesinde ve sonrasında irdelenerek en uygun malzemenin seçimi yapılmıştır.
Çalışmada, her bir kalıpta 3 farklı Ti-6Al-4V sac 700 °C sıcaklıkta derin çekme yöntemi ile şekillendirilmiştir. Saclar, her çevrim sırasıyla 5 saat ve 10 saat olmak üzere toplamda 45 saatlik 3 çevrime tabii tutulmuştur. Her çevrim sonunda kalıpların sertlikleri, yüzey pürüzlülük değerleri, ağırlık kayıpları incelenmiştir. İncelemeler sırasında paslanmaz çeliklerin performansının daha iyi olduğu belirlenmiştir. Sıcak iş takım çeliklerinin sertliklerinde ve ağırlıklarında ciddi düşüşler gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Ti-6Al-4V Sıcak iş takım çeliği Titanyumun şekillendirilmesi
Kaynakça
- Boyer, R., Welsch, G., Collings, E.W., 1994, Materials Properties Handbook: Titanium Alloys, ASM International, Metals Park, USA
- A. Akdogan Eker, A. Avci, H. Aydın, C.S. Aydogan, E. Erol, Material Selection in Hot Shaping Molds of Titanium Alloys,18th International Conference Metal Forming 2020,50 (2020) 723–728
- Rahn, R., Schruff, “The selection of tool steels for hotstamping tools with respect to increased loads”,2015
- Joseph DB, Rodney B, Daniel, The Boeing Company, Forming of Titanium and Titanium Alloys, Metalworking: Sheet Forming (ASM Handbook),2006
- JIANG Shao-song, ZHANG Kai-feng, “Superplastic forming of Ti6Al4V alloy using 〖ZrO〗_2-〖TiO〗_2 ceramic die with adjustable linear thermal expansion coefficient”, National Key Laboratory for Hot Processing of Metals, Harbin Institute of Technology, Harbin 150001, China Received 10 June 2009; accepted 15 August 2009
- A. Staiano, W. Ion, L. O’Hare, N. Zuelli, “Protective coatings for ceramic superplastic forming dies: An initial study on protective coating Performance”, Mat. -wiss. u. Werkstofftech. 2017, 48, 1009–1016
- C. Y. Gao, P. Lours, and G. Bernhart, “Thermomechanical stress analysis of superplastic forming tools,” Journal of Materials Processing Technology, vol. 169, pp. 281–291, 2005
- M. Deshpande, T. Altan,” Selection of Die Material and Surface Treatments for Increasing Die Life in Hot and Warm Forging”, Paper no:644-FIA Tech Conference, April 2011
Öz
Titanium and titanium alloys are widely used in the aviation industry due to their high strength values, good corrosion resistance and light weight. Since the springback effect is observed in the shaping of titanium alloys, the hot forming method is mostly preferred. The aim of the study is to determine the most suitable mold material for hot forming of 1,2 mm Ti-6Al-4V titanium sheet. To this purpose, 5 small sized deep drawing tools were produced from 3 different stainless steels and 2 different hot work tool steels. The hardness values, surface roughness and weight losses of the produced tools were examined before and after hot forming, and the most suitable material was selected.
In the study, 3 different Ti-6Al-4V sheets were shaped by deep drawing method at 700 °C in each tool. The sheets were exposed to 3 cycles of 45 hours in total, each cycle being 5 hours and 10 hours, respectively. At the end of each cycle, the hardness, surface roughness values and weight losses of the tools were examined. During the investigations, it was determined that the performance of stainless steels was better. Serious decreases were observed in the hardness and weight of the hot work tool steels.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Boyer, R., Welsch, G., Collings, E.W., 1994, Materials Properties Handbook: Titanium Alloys, ASM International, Metals Park, USA
- A. Akdogan Eker, A. Avci, H. Aydın, C.S. Aydogan, E. Erol, Material Selection in Hot Shaping Molds of Titanium Alloys,18th International Conference Metal Forming 2020,50 (2020) 723–728
- Rahn, R., Schruff, “The selection of tool steels for hotstamping tools with respect to increased loads”,2015
- Joseph DB, Rodney B, Daniel, The Boeing Company, Forming of Titanium and Titanium Alloys, Metalworking: Sheet Forming (ASM Handbook),2006
- JIANG Shao-song, ZHANG Kai-feng, “Superplastic forming of Ti6Al4V alloy using 〖ZrO〗_2-〖TiO〗_2 ceramic die with adjustable linear thermal expansion coefficient”, National Key Laboratory for Hot Processing of Metals, Harbin Institute of Technology, Harbin 150001, China Received 10 June 2009; accepted 15 August 2009
- A. Staiano, W. Ion, L. O’Hare, N. Zuelli, “Protective coatings for ceramic superplastic forming dies: An initial study on protective coating Performance”, Mat. -wiss. u. Werkstofftech. 2017, 48, 1009–1016
- C. Y. Gao, P. Lours, and G. Bernhart, “Thermomechanical stress analysis of superplastic forming tools,” Journal of Materials Processing Technology, vol. 169, pp. 281–291, 2005
- M. Deshpande, T. Altan,” Selection of Die Material and Surface Treatments for Increasing Die Life in Hot and Warm Forging”, Paper no:644-FIA Tech Conference, April 2011
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |