Modern Mimari Yapılarından Konut ve Villalarda Günışığı Kullanımı

Yıl 2022, , 247 - 258, 31.08.2022

Mehmet Sait Cengız

https://doi.org/10.31590/ejosat.1113599

Cited By: 1

Öz

Mimarlar, yapı türü ne olursa olsun, konum, iklim ve yönlere göre şekillenen tasarımlarında gün ışığını önemli bir unsur olarak ele almalıdır. Bina içerisindeki mekanlarda gerçekleştirilecek fonksiyonların konforlu koşullarda gerçekleştirilebilmesi için standartlarda belirtilen aydınlatma seviyelerinin sağlanması gerekmektedir. Mekanın dış yüzeyinde tasarlanacak doğrudan veya dolaylı güneş ışığına izin verecek açıklıkların boyutları, kullanılacak pencere ve kapıların boyutlarının belirlenmesi gibi konular mimaride tartışılmaktadır. Binanın coğrafyası, iklimi ve topografyası gün ışığı açısından incelenmelidir. Binanın bulunduğu yön mümkün olduğunca insan konforuna göre seçilmelidir. Tasarımlarda yüzeylerin dokusu ve bu yüzeylerden yansıyarak veya kırılarak mekana alınan gün ışığı miktarı hesaplanmalıdır. Bu çalışmada gün ışığının konut tasarımına etkileri incelenirken, tasarımlarında gün ışığını mimari bir unsur olarak kullanan son dönemin tanınmış mimarları incelenmiştir. Gün ışığını çalışmalarına dahil eden Le Corbusier, Steven Holl ve Tadao Ando gibi mimarlar, iç mekan ortamını gün ışığı ile mimari bir mekana dönüştürmeyi başardılar. Bu sayede yapı tasarımlarında farklı ve özgün sonuçlar elde etmişlerdir. Bu çalışmaya konu olan mimarlar tasarım ilkesi olarak gün ışığını kullandıklarından, bu mimarlara ait ev-villaların gün ışığından yararlanma sayesinde daha özgün tasarımlara ulaştığı görülmüştür. Bu nedenle bu tip konut-villaların kullanıcılar tarafından daha çok tercih edildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Modern mimari, Günışığı, Mekan, Konut, Villa.

Use of Daylight in Houses and Villas from Modern Architectural Buildings

Öz

Architects need to consider daylight as an important element in their designs, which are shaped by location, climate, and directions, no matter what type of building. In order for the functions to be realized in the spaces in the building to be realized in comfortable conditions, the illumination levels specified in the standards must be provided. Issues such as the dimensions of the openings that will allow direct or indirect sunlight to be designed on the outer surface of the space, and the determination of the dimensions of the windows and doors to be used are discussed in architecture. The geography, climate, and topography of the building should be examined in terms of daylight. The direction in which the building is located should be chosen according to human comfort as much as possible. In the designs, the texture of the surfaces and the amount of daylight taken into the space by reflecting or refracting from these surfaces should be calculated. In this study, while examining the effects of daylight on residential design, well-known architects of the recent period who used daylight as an architectural element in their designs were examined. Architects such as Le Corbusier, Steven Holl, and Tadao Ando, who incorporated daylight into their work, succeeded in transforming the indoor environment into an architectural space with daylight. In this way, they have achieved different and original results in their building designs. Since the architects who are the subject of this study use daylight as a design principle, it has been seen that the houses-villas belonging to these architects have reached more original designs thanks to the use of daylight. For this reason, it has been observed that these types of residences-villas are preferred more by the users.

Anahtar Kelimeler

Modern architecture, Daylight, Space, House, Villa.

Kaynakça

• Aksugür, E., 1977. Renk Çeşitlerinin Özellikleri Ayrı İki Işık Kaynağı Altında, Mekanın Algılanan Büyüklüğüne Etkisi, Doktora Tezi, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Altan, İ., 1983. Mimaride Işık Gölge İlişkilerinin Psikolojik Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Ander, G.D., 1995. Daylighting Performance and Design, Van Nostrand Reinhold, New York.
• Ando, T., 1990. Materials, Geometry and Nature, Academy Editions, London.
• Ando, T., 1991. Dormant Lines / Tadao Ando, Darell Wayne Fields, New York
• Ando, T., 1996. The Colours of Light, T. Heneghan Phaidon Press Inc., London.
• Ando, T., 2000. Tadao Ando, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Anon., 2000a. Tadao Ando, Çağdaş Dünya Mimarları Dizisi, Boyut Yayın Grubu, İstanbul, 6.
• Anon., 2000b. Steven Holl, Çağdaş Dünya Mimarları Dizisi, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Arnheim, R., 1974. Art and the Visual Perception, A Psychology of the Creative Eye, University of California Press, Berkeley, p.225-264-268-271.
• Arnheim, R., 1966. Toward a Psychology of Art, University of California Press., Berkeley and Los Angeles, p.225.
• Arnheim, R., 1976. Vision and Artifact, Springer Pub. Co., England, s.101
• Arpacioglu, U. 2012. An Important Factor for Spatial Quality and Comfort is: Daylight. Architecture, 368, 48–53.
• Arpacıoğlu, Ü., Çalışkan, C.İ., Şahin, B., Ödevci, N. 2020. Mimari Planlamada, Günışığı Etkinliğinin Arttırılması için Kurgusal Tasarım Destek Modeli, Tasarım Kuram. 2020, 16, #29, 53-78.
• Akalp, O., Özbay, H., Efe, S.B. 2021. Design and Analysis of High-Effıcient Driver Model for Led Luminaıres, Light & Engineering, 29(2), 96–106.
• Aydınlı, S., 1993. Mimarlıkta Estetik Değerler, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
• Aykal, F.D., Gumuş, B., Unver, F.R., Ozgur, M. 2011. An Approach in Evaluation of Re-Functional Historical Buildings in view of Daylighting A Case Study in Diyarbakir Turkey, Light and Engineering, 19, #2, 64–76.
• Bachelard, G. 1964. Poetics of Space, Engl Transl by Maria, Jolas, The Beacon Press, Boston.
• Baeza, A. C., 1991. L’Architecture D’Aujord’hui, 274, 90-93.
• Baker, G.H., 1989. Le Corbusier An Analysis Of Form, Second Edition, Van Nostrand Reinhold, London.
• Balamir,A., 2000. Tadao Ando’nun Japonca Modernizmi, Tadao Ando, 73-75, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Bianchi, F., 1991. L’architettura Della Luce, Ed. Kappa, Roma.
• Bianchi, F.E. Pulcini G., 1994. Manuale di Illuminotecnica, Ed. Nuova Italia Scientifica, Roma.
• Brownlee, D. B., 1991. Kahn, L., Architecture: Silence and Light, Guggenheim Museum, Konferans bildirisi, s.191
• BS 8206-2:2008, Lighting for buildings-Part 2: Code of practice for daylighting, 2008.
• Butterfield, J., 1993. Art of Light and Space, NewYork, p.8-22.
• Bayazıt, N., 2004. Tasarlama Kuramları ve Metotları, 1. Baskı, İstanbul: Birsen Yayınevi
• Caracristi, Paul J., 1999. The Presence Of Light: A Model for Architecturel Design and Criticism, Master Thesis, Dalhouse University-Daltech, Halifax, Nova Scotia.
• CEN European Daylight Standard (EN 17037). 2018.
• https://velcdn.azureedge.net/~/media/marketing/ee/professional/28mai2019%20seminar/veluxen17037tallinn28052019.pdf
• Cengiz M.S., 2022. Human-Centered Architectural Lighting Design in Prisons. Light Engineering. 30(2), pp. 46–54. Cengiz M.S. 2022. Using Artificial Lighting to Support Daylighting in Architectural Building Designs. Light Engineering, 30(1), 113–123.
• Cengiz M.S., Cengiz Ç. 2018. Numerical analysis of tunnel lighting maintenance factor. International Islamic University Malaysia Journal, 19(2):154-163.
• CIE, Spatial Distribution of Daylight - CIE Standard General Sky, ISO 15469:2004(E)/CIE S 011/E:2003.
• Ching, Frank D.K., 2003. Mimarlık Biçim, Mekan ve Düzen, çev. Sevgi Lökçe, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul.
• Cimcoz, N. 2001. Mekanda Gün Işığı, Ege Mimarlık, İzmir, 38-39, s.18-31.
• Curtis, W.J.R., 1992. Le Corbusier Ideas And Forms., Phaidon Press Ltd., London.
• Cengiz Ç., Cengiz M.S. 2021. The Relationship Between Shadow and Visional Comfort in Indoor Areas. II. Internatıional Halich Congress On Multıdıscıplınary Scientific Research, 29-30 October 2021, Istanbul
• Cengiz M.S., Cengiz Ç. 2018. Numerical analysis of tunnel lighting maintenance factor. International Islamic University Malaysia Journal, 19(2):154-163.
• Çıbuk, M., Cengiz, M.S. 2020. Determination of Energy Consumption According to Wireless Network Topologies in Grid-Free Lighting Systems, Light & Engineering, 28(2), 67–76, 2020 Cengiz M.S. 2022. Role of Functional Lighting Urban Beautification: Qatar-Doha Road Lighting Case. Light Engineering, V30(3).
• Cengiz Ç., Cengiz M.S. 2021. Using Symmetric and Asymmetric Lens In Urban Lighting. II. Internatıonal Halich Congress On Multidisciplinary Scientific Research, 29-30 October 2021, Istanbul.
• Cimcoz, N. 2001. Mekânda Gün Isıgı, Ege Mimarlık, Izmir, 38-39, s.18-31.
• Cengiz, M.S., Cengiz, Ç. 2021. The Relationship of Daylight Direction and Color in Architecture. Internatıonal Conference On Multıdıscıplınary Studies, 23-24 September 2021.
• Cengiz M.S., Cengiz Ç. 2021. The Use of Wall Washing and Wall Grazing Methods on Vertical Surfaces in Architectural Lighting. Internatıonal Conference On Multıdıscıplınary Studıes, 23-24 September 2021.
• Cengiz, Ç., Cengiz, M.S., Yurci, Y., Kaynaklı, M., Parlakyıldız, Ş., İlcihan, Z. 2017. Realization of warming in lighting, IOSR Journal of Electrical and Electronics Engineering, 12(6) Ver.II, 83-85.
• Dağ, A. 2005. Mekansal dizim ve görünür alanın mimari mekan algısına etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Djalilova, L., Sahin, B.E. A Review on the Applications of Daylight Usage in Sustainable School Design, Artium, 2020, Vol. 8, #1, pp. 44-60.
• Eco, U. 1999. Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik: Deneme, çev. Kemal Atakay, Can Yayınları, İstanbul.
• Efe, S.B., Varhan, D. 2020. Interior Lighting af a Historical Building By Using Led Luminaires: A Case Study Of Fatih Paşa Mosque, Light & Engineering 28(4), 77–83.
• Eren, M., Yapıcı, İ., Yıldırım, S., Cengiz, Ç., Gencer, G., Palta, O., Aybay, E., Yurci, Y. 2017. Driver circuit effects in Lighting Systems, Realization of warming in lighting, IOSR Journal of Electrical and Electronics Engineering, 12(6) Ver.III, 1-4.
• Eldem, N. 1992. Mekan Örgütlenmesi Dersinden Birkaç Kesit, Arradamento Dekorasyon, 102-103.
• Erlalelitepe, I., Aral, D., and Kazanasmaz, T. 2011. Investigation of Educational Structures in Terms of Natural Lighting Performance, Megaron, 6, #1, 39-51.
• Erkman, B. 1973. Mimaride Etki ve Görsel İdrak İlişkileri, Doktora Tezi, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, İstanbul, s.18.
• Eruzun, C. 1989. Kültürel Süreklilik İçinde Türk Evi, Mimarlık, 68, 89/4.
• Erzen, J. N. 2003. Tadao Ando Yeryüzü ve Evren Arasında, Arredamento Mimarlık, 2003-9, s.43-46.
• Fitoz, İ. 2002. Mekan Tasarımında Belirleyici Bir Etken Olarak “Yapay Işık” İçin Aydınlatma Tasarımı Modeli, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Fontoynont, M. 1999. Daylight Performance of Buildings, James & James (Science Publishers) for the European Commission, London
• Fontoynont, M., Tsangrassoulis, A., Synnefa, A. SynthLight Handbook, Chapter 2: Daylighting, 22 Mayıs 2004.
• Füeg, F. and Frey W., 1980. Post-War Modernity in Switzerland, Birkhäuser, Basel
• Füeg, F. 1980. Mimarinin Temelleri, "Mimari Nedir?" Semineri, İDGS Akademisi, İstanbul, Kasım 11-14.
• Gardiner, S., 1985. Le Corbusier, Afa Yayıncılık A.Ş., İstanbul.
• Garris L.B. The deliberation of daylighting [Book]. Buildings magazine, 2004.
• Gombrich, E. H. 1960. Art and Illusion: A Study in the Psycology of Pictorial Representation, Ed. Phaidon Press, London (ed. italiana “Arte eillusione: studio sulla psicologia della rappresentazione pittorica”, Ed. Giulio Einaudi, Torino 1965).
• Göker, M. 2006. Mimari Yapılarda Saydamlık ve Mekan Tasarımında Işık Kontrolü, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, İstanbul. Gülgönen, İ. 1992, Zen Budizm Bir Yaşama Sanatı, Yol Yayınları, İstanbul, s.43-44-47, 83.
• Gür, Ş. 2006. Saydamlık ve Rafael Viñoly, Yapı Dergisi, 291.
• Gür, Şengül Ö. 1996. Mekan Örgütlenmesi, Gür Yayıncılık, Trabzon.
• Gürer, L., 1992. Görsel Sanat Eğitimi ve mekan-Form, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
• Güzer, C. A., 2000. Modernizm’in Son Savaşçısı, Tadao Ando, 42, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Hançerlioğlu, O., 1993. Ruhbilim Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul
• Hasol, D., 1998. Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, Yapı-Endüstri Merkezi, İstanbul, s.43
• Hayter, Sheila J., P. Torcellini, R. 1999. Judkoff ìOptimizing building and HVAC systemsî ASHRAE Journal, 41(12). 46-49.
• Hıtchcock H. R., and Johnson P., 1997. The International Style, WW. Norton&Company, U.S.A., p.23.
• Holl, S. 2000, Steven Holl, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Holl, S., Frampton, K., 1995. Hariri & Hariri, Monacelli Press, New York
• Hoogstad, J., 1990. Space, Time, Motion, Grevenhage, Netherland.
• IESNA Lighting Handbook [Report]: The Illuminating Engineering Society of North America (IESNA), 2005.
• İskender, B., 1995. Geleneksel Türk Evinde Işık Üzerine Bir Deneme, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• Janıceck, M. 1995. Presence of Mall: Mall refit creates spatial elements with and luminares, Lighting Design+Application, September 1995, 22-25.
• Jeodicke J, 1985. Bir Mimari Mekan Kuramına Giriş, Konferansı, Mimar Sinan Üniversitesi, İ.T.Ü. Mimarlık Mühendislik Fakültesi Matbaası, İstanbul, 341-344.
• Jodidio, P., 1997. New Forms, Architecture in the 1990s, Taschen’s World Architecture, Taschen.
• Jones, F. H., 1989. Arhcitectural Lighting Design, Crisp Pub., Los Altos, Cali, s.43-59.
• Kahvecioğlu, H., 1998. Mimarlıkta İmaj:Mekansal İmajın Oluşumu Ve Yapısı Üzerine Bir Model, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaynaklı, M., Palta, O., Cengiz Ç. 2018. Solar Radiation and Temperature Effects on Agricultural Irrigation Systems, Bitlis Eren University Journal of Science and Technology, 6(1), 53-58.
• Göker, M. 2006. Mimari Yapılarda Saydamlık ve Mekân Tasarımında Isık Kontrolü, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Istanbul.
• Kazanasmaz, T. 2013. Fuzzy logic model to classify effectiveness of daylighting in an Office with a movable blind system, Building and Environment. 69, 22-34.
• Kazanasmaz, T., Günaydin, M. and Binol, S. 2009. Artificial neural networks to predict daylight illuminance in office buildings. Building and Environment, 44(8), 1751-1757.
• Klee, P. 1956. Das Bildnerische Denken, Ed. Benno Schwabe, Basel (ed. İtaliana Teoria della forma e della figurazione, Ed. Feltrinelli, Milano 1959).
• Kortan, E. 1986. 20. yy. Mimarlıgına Estetik Açıdan Bakıs, ODTÜ, Ankara, s.32
• Kostof, S. 1995. A History of Architecture: Settings and Rituais, Oxford University Press, New York, p.195-200
• Ksiazek,, S. 1993. Journal of the Society of Architectural Historians, England, December, 4, p.416-427-429.
• Kuban, D. 1992. Mimarlık Kavramları, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, Istanbul.
• Unver, F.R., Ozturk, L., Akın Adıgüzel, S., Çelik, O. 2003. The effect of the facade alternatives on the daylight illumination in offices, Energy and Buildings, 35, #8, 737–746.
• Kutlu, G.H. 2001. Çagdas Mimarlıkta Isık Kullanımı, Ege Mimarlık Dergisi, Izmir, 2001-2, s.13
• Küçükdogu, M.S. 1976. Iklimsel Konfor ve Aydınlık Seviyesine Baglı Görsel Konfor Gereksinmeleri Açısından, Pencerelerin Tasarlanmasında Kullanılabilecek Bir Yöntem, Doktora Tezi, I.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, Istanbul.
• Klee, P. 1956. Das Bildnerische Denken, Ed. Benno Schwabe, Basel (ed. İtaliana “Teoria della forma e della figurazione”, Ed. Feltrinelli, Milano 1959).
• Köknel Yener, A. Daylight Analysis in Classrooms with Solar Control, Architectural Science Review, 2002, Vol. 45, #4, pp. 311–316.
• Kurtay, C. Design of the External Environment for Proper Daylight in Indoor Volumes, Gazi University Journal of the Faculty of Engineering and Architecture, 2002, 17,3, 75–87.
• Kazanasmaz, T., Örs Fırat, P. 2014. Comparison of advanced daylighting systems to improve illuminance and uniformity through simulation modelling. Light & Engineering, 22(3), 56-66.
• Kazanasmaz, T., Grobe L.O., Bauer, C., Krehel,M., Wittkopf S. 2016. Three approaches to optimize optical properties and size of a South-facing window for spatial Daylight Autonomy, Building and Environment. 102, 243-256.
• Littlefair, P. Daylight, Sunlight and Solar Gain in the Urban Environment, Solar Energy, 70(3), 2001, 177-185.
• Mardaljevic, J., Andersen, M., Roy, N., Christoffersen, J. Daylighting Metrics For Residential Buildings, CIE 27th Session, 9-16 Temmuz 2011, Sun City, ss. 93-111, 2011.
• Mardaljevic, J. Christoffersen, J., Raynham. P. A Proposal for a European Standard for Daylight in Buildings, Lux Europa 2013, 17-19 Krakow, ss. 237-250, 2013.
• Nabil, A., Mardaljevic, J. Useful daylight illuminances: a replacement for daylight factors, Energy and Buildings, 38(7), 905–913, 2006.
• Orlando, E. Tips For Daylighting-With Windows, The Integrated Approach, LBNL-39945, Lawrence Berkeley National Laboratory, 1997.
• Özorhon, İ. F. 2002. Mimari Mekan Kimliğini Belirleyen Yönüyle Doğal Işık, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Öymen Özak, N., Pulat Gökmen G. 2009. Bellek ve mekan ilişkisi üzerine bir model önerisi, itüdergisi/a mimarlık, planlama, tasarım, 8(2), 145-155.
• Öztürk, B., 1997. Büyük Açıklıklı Yapılarda Çatı Işıklıkları, Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.24-26.
• Öztürk, L. Pencere Tasarımını Etkileyen Önemli Bir Parametre: Günışığına Yönelik Yeni Avrupa Standardı," İstanbul 1.Konut Kurultayı, İstanbul, ss.556-571, 2018.
• Palta, O., Yıldırım, S., Yapıcı, İ., Eren, M., İlcihan, Z., Aybay, E., Gencer, G. 2017. Cost Comparison in Lighting and Selection Criteria in Leds, IOSR Journal of Electrical and Electronics Engineering, 12(6) Ver.III, 5-10.
• Parlakyıldız, Ş., Gençoğlu, M.T., Cengiz M.S. 2020. Analysis of Failure Detection and Visibility Criteria in Pantograph-Catenary Interaction, Light & Engineering, 28(6), 127–135. Pamir, H., 2000. Mimari Tasarımın Kurgularından Işık, XX1, 2, 33-39.
• Phillips, D. Daylighting - Natural Light in Architecture, Architectural Press, Elsevier, 2004.
• Reinhart, C.F., Mardaljevic, J., Rogers, Z. Dynamic Daylight Performance Metrics for Sustainable Building Design, Leukos, 3(1), 7-32, 2006.
• Savaş, A., 1995, El Yordamıyla Mimarlık: Paralaks, bilinç, içgüdü ve Steven Holl, Steven Holl, 27-37, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Susani, M., 1998. Işık ve Madde, FOL Dergisi, 9, s.51.
• Şerefhanoğlu, M., 1974. Türkiye'de yapıların düşey yüzeylerinin güneşlenme durumları, İstanbul
• Şerefhanoğlu, M., 1992. Yapıların iç aydınlatmasında gün ışığı ile lamba ışığının temel özellikleri ve ayrımları, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Tanyeli, U., 2000. Ando, Modernizm ve “Japonizm”, Tadao Ando, Boyut Yayın Grubu, İstanbul.
• Tanyeli, U., 2002. Steven Holl: Kavramsal Mimarlığın Yeni Ürünleri, Arredamento Mimarlık, 2002/02, 41-55.
• Tezel, D. (Danışman: Pulat Gökmen G.) 2007. Mekan Tasarımında Doğal Işığın Etkileri, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü
• URL-1, Villa Falet https://divisare.com/projects/198389-le-corbusier-cemal-emden-villa-fallet#lg=1&slide=0
• URL-2, Villa Jaquemet http://travelswithpaulwolsfeld.blogspot.com/2019/09/la-chaux-de-fonds-switzerland-part-1.html
• URL-3, Villa Stotzer https://www.pinterest.cl/pin/320248223503640493/
• URL-4, Villa Jeanneret-Perret https://mapio.net/wiki/Q3277871-en/
• URL-5, Villa Favre-Jacot https://www.thehourglass.com/new-watch/42447/
• URL-6, Villa Schwob, https://travel.sygic.com/en/poi/turkish-villa-poi:10764
• URL-7, Villa Besnus, "Ker-Ka-Ré" Vaucresson https://twitter.com/areasvellas/status/904270614399242241/photo/1
• URL-8,Ozenfant House, https://www.waymarking.com/waymarks/WMZPMN_Maison_Atelier_Ozenfant_Paris_Ile_de_France
• URL-9, Villa Savoye https://prezi.com/p/hatzavtmoy2e/le-corbusier-villa-savoye/
• URL-10, Steven Holl, https://www.stevenholl.com/category_projects/houses/
• Üçüncü, G. 1995. Günışığı Kullanımı Açısından Le Corbusier, Alvar Aalto ve Tadao Ando Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ünver, R. 1985. Yapıların içinde ışık-renk ilişkisi, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ünver. F.R. Yapı Dışı Engellerin Hacim İçi Günışığı Aydınlığına Etkisi: İstanbul Örneği, Ytü Basım-Yayın Merkezi, 2002.
• Ünver, R., Enarun, D. 1998. Lighting of Mosques, a Historical Overview, CIBSE National Lighting Conference 1998, 5-8 Nisan 1998. Lancaster, 3-11.
• Ünver, R., Enarun, D., 1999. A Comparative Investigation of Lighting of Mosques and Churches in İstanbul”, 24Th. Session of the CIE, CIE Publication No. 133, 24-30 Haziran 1999, Warsav, 288-292.
• Yamamoto, T., 1995, Çagdag Mimarlar 1, Tadao Ando, 9-15, YEM Yayın, Istanbul
• Yaylak, M., Kaynaklı, M., Ceylan., H., Cengiz, M.S., Aybay, E. 2017. Academic Study Trends in Engineering and Basic Science, IOSR Journal of Electrical and Electronics Engineering, 12(6) Ver.III, 49-55.
• Yıldız, G. 1995. Doğal Işığın Mimari Mekanı Biçimlendirmesi ve Anlam Boyutu Üzerine : (Louis I Kahn ve Tadao Ando), Yüksek Lisans Tezi, İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yücel, A. 1981. Mimarlıkta Biçim ve Mekanın Dilsel Yorumu Üzerine, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, İstanbul.