Land Use in Altınapa Dam Basin (Konya)

Yıl 2019, Sayı: 16, 688 - 700, 31.08.2019

Recep Bozyigit Baştürk Kaya

https://doi.org/10.31590/ejosat.590727

Öz

In
this study, it is aimed to evaluate the geographical factors and land use
characteristics that affect the existing land use in Altınapa Dam Basin. The
basin, located to the west of Konya, consists of the water collection area of
​​the Meram Stream. In the Altınapa Dam Basin, which is rich in both natural
and human resource values, there have been noticeable faults in the wrong use
of land in recent years. Evaluating these problems in the field of land use
both from past to present and in the near future is an important step to be
taken in the name of seeking solutions. Therefore, the study is very important
in this aspect. In order to carry out the study, documents, sources and maps,
statistics and reports obtained from official institutions were used. After the
data collection and preparation process, field studies were conducted. During
these studies, current land use characteristics of the site were determined and
mapped. In addition, the processes affecting land use and their impact values
​​were observed on-site and recorded. The thematic maps of the study were drawn
in 1 / 100.000 scale detail with the help of MapInfo 9.5 program. In the last stage, all the
information obtained was analyzed in accordance with the principles of
Geography and this study was carried out.As a result of the study,
it was found that there were inaccuracies in the selection and irrigation
techniques of cultivated plants in the first and second class lands in Altınapa
Dam Basin. In addition, the sixth and seventh class lands were used for dry
farming and the eighth class lands lost their soil chara.

As a result, 89.2% of the
basin soils were damaged due to wrong land use. In this respect, the potential
values ​​of Altınapa Dam Basin should be comprehended to people of this region
firstly and then the way of protecting and using these values should be taught.

Anahtar Kelimeler

Altınapa, Basin, Konya, Agriculture, Land Use

Altınapa Barajı Havzası’nda (Konya) Arazi Kullanımı

Öz

Bu çalışmada, Altınapa Barajı Havzası’nda mevcut arazi
kullanımına etki eden coğrafi faktörler ile arazi kullanım özelliklerinin
değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Konya şehrinin batısında yer alan  havza, Meram Çayı’nın su toplama sahasından
oluşmaktadır. Gerek doğal gerekse beşeri kaynak değerleri bakımından zengin
olan Altınapa Barajı Havzası’nda, son yıllarda yanlış arazi kullanımı konusunda
gözle görülür oranda hatalı uygulamalar gerçekleşmektedir. Arazi kullanımı
konusundaki bu problemlerin hem geçmişten günümüze hem de yakın gelecekteki
etkileri bakımından değerlendirilmesi, çözüm arayışları adına atılması gereken
önemli bir adımdır. Dolayısıyla çalışma bu yönüyle oldukça önem arz etmektedir.
Çalışmanın gerçekleştirilmesi için konu ile ilgili dokümanter kaynakların yanı
sıra resmî kurumlardan temin edilen harita, istatistik ve raporlardan
yararlanılmıştır. Veri toplama ve hazırlama sürecinden sonra saha çalışmaları
yapılmıştır. Bu çalışmalar esnasında sahanın güncel arazi kullanım özellikleri
belirlenmiş ve haritalandırılmıştır. Ayrıca arazi kullanımına etki eden
süreçler ve etki değerleri yerinde gözlemlenerek kayıt altına alınmıştır.
Çalışmanın tematik haritaları MapInfo 9.5 programı yardımıyla 1/100.000 ölçek
detayında çizilmiştir. Son aşamada ise elde edilen tüm bilgiler Coğrafya
biliminin ilkeleri doğrultusunda analiz edilerek bu çalışma
gerçekleştirilmiştir.
Çalışma sonucunda, Altınapa Barajı Havzası’nda I. ve II. sınıf arazilerde
kültür bitkilerinin seçim ve sulama tekniklerinde yanlışlıkların olduğu ortaya
çıkmıştır. Ayrıca VI. ve VII. sınıf
arazilerin kuru tarım amaçlı kullanıldığı ve VIII. sınıf arazilerin de toprak olma özelliğini kaybettiği tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, yanlış arazi kullanımı yüzünden havza
topraklarının %89,2’lik kesiminin zarar gördüğü anlaşılmıştır. Bu konuda yöre
halkına, öncelikle Altınapa Barajı Havzası’nın potansiyel değerleri
kavratılmalı, daha sonra da bu değerleri koruma ve kullanma yolu
öğretilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Altınapa, Havza, Konya, Tarım, Arazi Kullanımı

Kaynakça

• Bulduk, A., Tekdere, M.,Topçuoğlu, A.T., Solak, N. (2006). Konya İli Yerleşim Alanı ve Civarının Jeoloji Ön Raporu, Konya Büyükşehir Belediyesi, KOSKİ, Konya.
• Bozyiğit, R., Kaya, B. (2017). Altınapa Barajı Havzası’nda (Konya) Erozyon ve Önlemler. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 36(1), 285-303.
• Bozyiğit, R. (2018). Takkeli Dağ, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Derbent Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müd. (2019). Hayvan İstatistikleri, Konya.
• Derbent Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müd. (2019). Arazi Kullanım İstatistikleri, Konya.
• D.S.İ., IV. Bölge Müd., (2019). Akım Yıllığı (1975-2016), Konya.
• Ekinci, D.(2012), Uzaktan Algılama Teknolojileri ile Bolu İlinde Arazi Kullanımındaki Değişimlerin Tespiti, Coğrafya Dergisi, Cilt 1, Sayı 24,s.18-37, İstanbul.
• Eroğlu, İ., Özşahin E. (2017). Aliağa İlçesinde Arazi Kullanımı-Arazi Örtüsü (AKAÖ) Değişiklikleri Üzerindeki Antropojenik Etkiler. Arkeoloji, Tarih, Coğrafya, Turizm ve Kültürüyle Geçmişten Günümüze 1. Aliağa Sempozyumu (14-15 Eylül 2017) Bildiri Özetleri Kitabı, Editör: Murat Çekilmez ve Serdar Vardar s: 45-46, Aliağa, İzmir.
• Göğer, E., Kıral, K. (1973). Kızılören Dolayının (Konya’nın Batısı) Genel Stratigrafisi. MTA Rapor No:5204 (Yayınlanmamış). Ankara.
• Gülersoy, E. A. (2014). Seferihisar’da Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1984-2010) ve İdeal Arazi Kullanımı İçin Öneriler. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:31, s.155-180.
• Güyer, F., Günaydın, A.B., Akbulut, İ., Ak, S., Kurtman, T., Demirci, A.R., Akarsu, B., Emre, Ö., Durdu, M., Karakaş, M., Üyüklü, A., Yıldız, H. (1998). Konya İli Çevre Jeolojisi ve Doğal Kaynaklar. MTA Rap. No:42149, Ankara.
• Hakyemez, H.Y., Elibol, E., Umut, M., Bakırhan, B., Kara, İ., Dağıstan, H., Metin, T., Erdoğan, N. (1992). Konya-Çumra-Akören Dolayının Jeolojisi, MTA Rap., Ankara.
• Kurt, S. (2015). The Geographical Analysis of the Changes Occurring in Terkos Lake (Istanbul) and Its Surroundings. International Journal of Social Science, 43(2), 331-342.
• Kurt, S., Duman, E. (2016), Sakarya İlinde Kentsel Gelişim Sürecinin Arazi Kullanımına ve Jeomorfolojik Birimler Üzerindeki Etkisinin Zamansal Değişimi, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 34, s.268-282, İstanbul.
• Meram Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müd. (2019). Hayvan İstatistikleri, Konya.
• Meram Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müd. (2019). Arazi Kullanım İstatistikleri, Konya.
• Özşahin, E. (2014). CBS Kullanılarak Şehir ve Jeomorfoloji Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Tekirdağ Şehri Örneği. Iğdır Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:6, s.93-122.
• Selçuk Biricik, A. (1985). Sarayköy Civarında Erozyon ve Önlemleri (Konya), Coğrafya Dergisi, 1, 173-180.
• Selçuklu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müd. (2019). Hayvan İstatistikleri, Konya.
• Selçuklu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müd. (2019). Arazi Kullanım İstatistikleri, Konya.
• Şenel, M., Dalkılıç, H. (2016). 1/100 000 Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Konya-M 27 Paftası No:227, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütler Dairesi, Ankara.
• Şenel, M., Pehlivan, N. (2016). 1/100 000 Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Konya-M 28 Paftası No:228, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütler Dairesi, Ankara.
• Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Müdürlüğü, (1992). Konya İli Arazi Varlığı, Ankara.
• Orhon, M., Esendal, S., Kazak, M. A. (1991). Türkiye’deki Barajlar, Ankara: Bayındırlık ve İskan Bakanlığı.
• Özdemir, M.A., Bahadır, M. (2008). Yalova İlinde Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1992-2007), İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, Sayı: 17: s. 1-15.
• TÜİK, (2019). Tarım ve Nüfus İstatistikleri, 20 Nisan 2019 Tarihinde http://www.tuik.gov.tr/Start.do Adresinden Edinilmiştir. Ankara.