Trend Analizi Yöntemleri Kullanılarak Doğu Anadolu Bölgesi Aylık Yağış Miktarlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Sayı: 17, 807 - 822, 31.12.2019

Serkan Şenocak Muhammed Fatih Emek

https://doi.org/10.31590/ejosat.646266

Cited By: 9

Öz

Bu çalışmada, Doğu Anadolu
Bölgesi’ne düşen aylık ve yıllık toplam yağışların trend analizinin
araştırılması hedeflenmiştir. Bu amaçla, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 46
adet yağış gözlem istasyonundan alınan, 1960 ile 2013 yılları arasında değişen,
verilere Run testi ve Pettitt testi uygulanarak homojenlik analizi yapılmıştır.
Homojen olduğu belirlenen istasyonlara Mann – Kendall testi ve Spearman’ın Rho
testi uygulanarak trend analizi incelenmiş, Sen’in eğim metodu kullanılarak
trendlerin eğimi belirlenmiştir.

Aylık toplam yağışların trend
analizi değerlendirildiğinde yaz aylarında genellikle yağışların artan yönde
eğilimde olduğu, kış aylarında ise azalan yönde eğilimde olduğu görülmüştür.
Yazın Haziran ayında bölgede azalan yönde bir eğilim hakimken, Temmuz ayında
yerini artan yönde bir eğilime bırakmaktadır. Kasım ayı olduğunda ise bölgeye
düşen aylık toplam yağışlarda tekrardan azalan yönde eğilim hakim olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Anadolu Bölgesi, Trend Analizi, Mann-Kendall Testi, Spearman Rho Testi, Sen Eğim Metodu

Evaluation of Monthly Precipitation Amount in Eastern Anatolia Region by Using Trend Analysis Methods

Öz

In this study, the research of trend analysis of total monthly and
annual rainfalls fall to East Anatolia Region have been targeted. For this
purpose, with applying Run test and Pettitt test to data that is taken from
General Directorate of Meteorology’s 46 units rainfall observation station,
changing from 1960 to 2013, homogeneity analysis was performed. With performing
Mann-Kendall test and Spearman’s Rho test to station determined as homogeneous
trend analysis was examined, with using Sen’s slope method trend’s slope was
determined.

As
to assessed monthly total rainfalls trend analysis, it is observed that in the
summer months generally rainfalls are increasing direction tendency, in the winter
months it is decreasing direction tendency. In summer in June when a decreasing
direction tendency is dominated at region, in July it gives place to increasing
direction tendency. When it is November, again decreasing direction tendency at
monthly total rainfalls to region is dominated.

Anahtar Kelimeler

East Anatolia Region, Trend Analysis, Mann–Kendall Test, Spearman’s Rho Test, Sen Trend Slope Method

Kaynakça

• Acar, R. and S. Şenocak (2008). Detection of Statistically Significant Trends in The Short Duration Rainfalls (SDR) of Adana City, Turkey. EGU General Assembly 2008: IS22-HS2.1 Session on "Climate, Water and Health", Vienna, Austria.
• Acar, R. and S. Şenocak (2012). Annual extreme precipitation trends for western Turkey in associated with North Atlantic Oscillation (NAO) index. Energy Education Science and Technology Part a-Energy Science and Research, 29(1), 475-486.
• Büyükyıldız, M. (2004). Sakarya Havzası Yağışlarının Trend Analizi ve Stokastik Modellemesi. Fen Bil. Enst., İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi.
• Çiflik, D. (2012). Ege bölgesi DSİ istasyonlarında ölçülen yıllık toplam yağışların trend analizi. Fen Bil. Enst., İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Y.Lisans Tezi, Ege Üniversitesi. Demir, İ., G. Kılıç and M. Coşkun (2007). Türkiye ve bölgesi için PRECIS bölgesel iklim modeli çalışmaları. İklim Değişikliği ve Çevre, 1(1), 11-17.
• Demirci, A., Karaburun A. and F. Kara (2009). Uzun Dönem Sıcaklık Verilerinde Thiessen ve Mann Kendall Metodları ile Trend Analizlerinin Yapılması: İstanbul Örneği. 3. Ulusal DEÜ CBS Sempozyumu, 10-11.
• Gautam, M. and K. Acharya (2012). Streamflow trends in Nepal. Hydrological sciences journal, 57(2), 344-357.
• Gümüş, V. and K. Yenigün (2006). Aşağı Fırat Havzası akımlarının trend analizi ile değerlendirilmesi. Yedinci Uluslararası İnşaat Mühendisliğinde Gelişmeler Kongresi, 11-13.
• Güventürk, A. (2013). Impacts of climate change on water resources eastern mountainous region of Turkey Master of Science, Middle East Technical University.
• Han, J.-C., G.-H. Huang, H. Zhang, Z. Li and Y.-P. Li (2013). Heterogeneous precipitation and streamflow trends in the Xiangxi River watershed, 1961–2010. Journal of Hydrologic Engineering, 19(6), 1247-1258.
• Hirsch, R. (1992). Statistical Methods in Water Resources. Studies in Environmental Science, Elsevier Science & Technology.
• Liu, D., S. Guo, X. Chen and Q. Shao (2012). Analysis of trends of annual and seasonal precipitation from 1956 to 2000 in Guangdong Province, China. Hydrological sciences journal, 57(2), 358-369.
• Mondal, A., S. Kundu and A. Mukhopadhyay (2012). Rainfall trend analysis by Mann-Kendall test: A case study of north-eastern part of Cuttack district, Orissa. International Journal of Geology, Earth Environmental Sciences, 2(1), 70-78.
• Norrant, C. and A. Douguédroit (2006). Monthly and daily precipitation trends in the Mediterranean (1950–2000). Theoretical Applied Climatology, 83(1-4), 89-106.
• Öztürk, K. (2002). Küresel İklim Değişikliği ve Türkiyeye Olası Etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1).
• Partal, T. and E. Kahya (2006). Trend analysis in Turkish precipitation data. Hydrological Processes: An International Journal, 20(9), 2011-2026.
• Pettit, A. (1979). Anon-parametric approach to the change-point detection. Applied Stat., 28, 126-135.
• Raziei, T., J. Daryabari, I. Bordi and L. S. Pereira (2014). Spatial patterns and temporal trends of precipitation in Iran. Theoretical applied climatology, 115(3-4), 531-540.
• Serrano, A., V. Mateos and J. Garcia (1999). Trend analysis of monthly precipitation over the Iberian Peninsula for the period 1921–1995. Physics Chemistry of the Earth, Part B: Hydrology, Oceans Atmosphere, 24(1-2), 85-90.
• Siddik, M. A. Z. and M. Rahman (2014). Trend analysis of maximum, minimum, and average temperatures in Bangladesh: 1961–2008. Theoretical applied climatology, 116(3-4), 721-730.
• Swed, F. S. and C. Eisenhart (1943). Tables for testing randomness of grouping in a sequence of alternatives. The Annals of Mathematical Statistics, 14(1), 66-87.
• Şen, C. (2013). Isparta ilinde sıcaklık ve yağış verilerinin trend analizi, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, Isparta.
• Talaee, P. H. (2014). Iranian rainfall series analysis by means of nonparametric tests. Theoretical applied climatology, 116(3-4), 597-607.
• Thorn, H. (1966). Some methods of climatological analysis. WMO technics/note, number(81), 16-22.
• Türkeş, M. (1998). Influence of geopotential heights, cyclone frequency and southern oscillation on rainfall variations in Turkey. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 18(6), 649-680.
• Türkeş, M. (1999). Vulnerability of Turkey to Desertification with Respect to Precipitation Andridity Conditıon, Tr. J. of Engineering and Environmental Science, 23, 363 – 380.
• Türkeş, M., K. Telat and F. Sarış (2007). Türkiye’nin Yağiş Toplami ve Yoğunluğu Dizilerindeki Değişikliklerin ve Eğilimlerin Zamansal ve Alansal Çözümlemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(1), 57-73.
• Uçgun, E. (2010). Kızılırmak havzası'ndaki hidrometeorolojik verilerin trend analizi. Fen Bil. Enst., İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi.