Topoğrafik Yapı, İklim Şartları ve Kentleşmenin Konya’da Hava Kirliliğine Etkisi

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 19 - 24, 31.12.2013

Çiğdem ÇİFTCİ Şükrü DURSUN Sinan LEVEND Fatma KUNT

Öz

Çalışmada bir tarım ve sanayi kenti olan Konya ilinin hava kalitesine meteorolojik, topoğrafik ve mekânsal etkileri incelenmiştir. Kentinin yerleşim alanının önemli bir kısmı verimli tarım arazileri üzerindedir. Sanayi ve yerleşim alanlarından kaynaklan hava kirleticileri kuzey, Kuzey-doğu ve Kuzey-batı kesimlerde bulunan yükseltileri kış aylarında çoğunlukla aşamadan il merkezi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Diğer taraftan, Konya hava kirliliği bakımından Türkiye’de önde gelen illerden biridir. Kış aylarında bazı günlerde hava kirliliği haftayı bulacak şekilde meydana gelen yoğun sis ve inversiyon tabakasıyla şehir merkezinde insanların rahatsızlık duyacağı boyuta ulaşmasına sebep olmaktadır. Benzer olay maalesef Türkiye’de hava kirliliği yaşanan birçok ilde de görülen önemli ve çare bulunması gereken bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Topoğrafya, Plato, Hava kirliliği, İnversiyon, Şehircilik, Tarım, Konya

Effect of Topography, Climatic Conditions and Urbanization on Air Pollution Problem of Konya, Turkey

Öz

In this study, meteorological, topographical and spatial effects on agricultural and industrial province air quality of Konya city are examined. An important part of the residential area of the city was settled on the fertile agricultural lands. Air pollutants from sources of the industrial and residential areas concentrated on the centre because of heights of the stage on the north, north-eastern and north-western parts of the city, mostly during the winter months. On the other hand, Konya is one of air pollution in Turkey's leading cities. Winter months will have some days that is air pollution and inversion layer of dense fog that occurred to weeks in the city centre to reach the disturb size of people. Unfortunately, similar air pollution problem in many cities in Turkey experienced in the presence of an important and remedy the situation appears to be need.

Anahtar Kelimeler

Topography, Plato, Air Pollution, Inversion, Town Planning, Agriculture, Konya

Kaynakça

• Anonim. 2003. Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği, 2 Kasım 1986 tarih ve 19269 sayılı Resmi Gazete. Konya İli Çevre Durum Raporu,. T.C. Konya Valiliği İl Çevre Müdürlüğü, Konya.
• Anonim, 2012.DMI, Genel Müdürlüğü, Konya Bölge Müdürlüğü, Konya.
• Ceyhan N., Şevik H., Pekerşen Ş., (1995) Konya İli Hava Kalitesi Yönetimi ve Kirlilik Raporu, Yanma ve Hava Kirliliği Kontrolü III. Ulusal Sempozyumu, 11-13 Eylül 1995, Ankara.
• Dursun, Ş., 1996. Samsun İl Merkezinde Kükürt dioksit ve Duman Kirliliği Ölçümü ve Bu Kirliliğe Etki Eden Diğer Faktörlerin Araştırılması, Niğde Fen Bilimleri Dergisi, 1,53-61, Niğde.
• Dursun, Ş., 1997. Samsun İli Civarındaki Topoğrafik Yapının, bölgenin Hava Kirliliğine Etkisi, 20.Yıl Jeoloji Sempozyumu, Selçuk Üniv., Müh.-Mim. Fakültesi, S:211-215, Konya.
• Dursun, Ş., Gürü, M., 1995. SO2 Konsantrasyonunun Meteorolojik Faktörlerle İlişkisinin Araştırılması ve Yağmur Suyunda Oksitlenmemiş SO2’nin Ölçümü, Yanma ve Hava Kirliliği Kontrolü III. Ulusal Sempozyumu, Ankara.
• Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği, 2008. 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete.
• http://web.boun.edu.tr/meteoroloji/havakirliligi.php
• Kadıoğlu, M, Toros H, 1993. Şehirleşmenin Türkiye'de İklime Etkisi, Çevre'93, Türk Devletleri Arasında 2. İlmi Birliği Konferansı, 26-29 Haziran 1993, Almalı, Kazakistan, 241-246.
• Kunt F, Dursun S., 2010. Konya Merkezinde Hava Kirliliğine Bazı Meteorolojik Faktörlerin Etkisi Hava, Kirliliği ve Kontrolü Ulusal Sempozyumu-2010 Bildiriler Kitabı, pp423-433.
• Toros H, 2000. İstanbul’da Asit Yağışları, Kaynakları ve Etkileri, Doktora Tezi, İTÜ, 2000.