Determination of Yield and Yield Components of Some Chickpea (Cicer arietinum L.) Varieties Growed in the Şanlıurfa Ecological Conditions

Yıl 2020, Sayı: 20, 656 - 662, 31.12.2020

Ömer Demirci Numan Bildirici

https://doi.org/10.31590/ejosat.754332

Cited By: 6

Öz

This research registration made in Turkey fourteen chickpea varieties (Azkar, Gökçe, İnci, Tavas, Arda, Aksu, Çağatay, Canıtez, Diyar-95, Işık-05, Yaşa-05, Çakır, Akça and Hisar) with a yield of Sanliurfa ecological conditions and it was done in 2017 to determine efficiency factors. The experiment was carried out in three replications according to the Randomized Blocks Trial pattern.
In the study, flowering time, physiological maturity, plant height, first pod height, number of branches, number of pods per plant, number of seeds per pod, hundred-grain weight and grain yield parameters were investigated. According to the research findings, the flowering period of the varieties is 47.3-53.6 days (Arda-Azkan), physiological maturity 72-79.3 days (Akça-Azkan), plant height 39.-48.3 cm (Çağatay-Hisar), first pod height 28.8-38.8 cm (Çakır -Hisar), the number of branches 2-3.3 pieces/plant (Tavas-Arda), the number of pods 6.9-13 pieces / plant (Aksu-Çakır), the number of seeds per pod is 0.9-1.2 pieces/pod (Arda-Çağatay), hundred grain weight the grain yield of 39.8-29.5 g (Işık 05-Diyar 95) was determined in the range of 140.6-398.7 kg/da (Diyar 95-Akça). According to the data obtained at the end of the research, it can be recommended to culture the Akça and Yaşa 05 varieties, which have the highest value in terms of grain yield, for the region. However, in order to make a healthier decision, it should be supported with detailed scientific studies based on planting time, plant density and fertilization.

Anahtar Kelimeler

Chickpea, Variety, Yield, Yield components

Şanlıurfa Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Nohut (Cicer Arietinum L.) Çeşitlerinin Verim Ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma Türkiye’de tescili yapılmış ondört nohut çeşidi (Azkan, Gökçe, İnci, Tavas, Arda, Aksu, Çağatay, Canıtez, Diyar-95, Işık- 05, Yaşa-05, Çakır, Akça ve Hisar) ile Şanlıurfa ekolojik şartlarında verim ve verim unsurlarını belirlemek amacıyla 2017 yılında yapıldı. Deneme, Tesadüf Blokları Deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütüldü. Çalışmada çeşitlerin çiçeklenme süresi, fizyolojik olum, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, dal sayısı, bitkide bakla sayısı, baklada tane sayısı, yüz tane ağırlığı ve tane verimi parametrelerine bakıldı. Araştırma bulgularına göre çeşitlerin çiçeklenme süresi 47.33-53.67 gün (Arda-Azkan), fizyolojik olum 72-79.33 gün (Akça-Azkan), bitki boyu 39.08-48.39 cm (Çağatay-Hisar), ilk bakla yüksekliği 28.82-38.87 cm (Çakır-Hisar), dal sayısı 2-3.3 adet/bitki (Tavas-Arda), bakla sayısı 6.93-13.03 adet/bitki (Aksu-Çakır), baklada tane sayısı 0.96-1.26 adet/bakla (Arda-Çağatay), yüz tane ağırlığı 39.82-29.52 g (Işık 05-Diyar 95), tane verimi 140.66-398.70 kg/da (Diyar 95-Akça), aralıklarında belirlendi. Araştırma sonunda elde edilen veriler göre tane verimi yönünden en yüksek değere sahip olan Akça ve Yaşa 05 çeşitleri bölge için kültürü yapılması tavsiye edilebilir. Ancak daha sağlıklı karar verebilmek için ekim zamanı, bitki sıklığı ve gübreleme dayalı ayrıntılı bilimsel çalışmalarla desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Nohut, Verim, Çeşit, Verim özellikleri

Kaynakça

• Açıkgöz, N., 1987. Nohut Tarımı, T.C. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Ege Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları , No: 76:.21.
• Anonim, 2016a. www.tuik.gov.tr. 04.11.2016 Anonim, 2018. http://www.tuik.gov.tr. 22.08.2019
• Azkan, N., 1999. Yemeklik Tane Baklagiller, Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ders Notları; 40:107.
• Babaoğlu, M., 2003. Nohut ve Tarımı (Cicer arietinum L.), Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü., Edirne Blum, A. 1986.
• Bakoğlu, A. ve Ayçiçek, M., 2005. Bingöl Ekolojik Koşullarında Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim
• Beysarı, V., 2012. Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Bingöl Koşullarındaki verim ve Adaptasyon Koşullarının Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Biçer, B.T., Anlarsal, A. E., 2004. Bazı nohut (Cicer Arietinum L.) köy çeşitlerinde bitkisel ve tarımsal özelliklerin belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, Cilt 10(4).389-396
• Bildirici, N., Çiftçi, V., Doğan, Y., 2007a. Van-Gevaş sulu koşullarında farklı sıra aralıklarının nohut (Cicer arietinum L.)’ da verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum.
• Bildirici, N., Çiftçi, V., Doğan, Y., 2007b. Van-Gevaş sulu koşullarında DAP (Diamonyumfosfat) gübre dozlarının Canıtez-87 nohut (Cicer arietinum L.) çeşidinde verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum, Türkiye.
• Ceran, F., 2015. Farklı Zamanlarda Ekilen Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Çiftçi, V., Doğan, Y., Togay, N., Karakuş. M., 2004. Türkiye’de Tescil Edilmiş Bazı Nohut (Cicer Arietinum L.) Çeşitlerinin Van Ekolojik Koşullarında Verim Ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi, Ç.Ü.Zirrat Fakültesi Dergisi, 19(2):105-110
• Dinç, A., 2014. Türkiye’de Tescil Edilmiş Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Van Koşullarında Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları-II). Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları: 1021:295
• Ercan, M., Uzun, S., Özaktan, H., 2019. Kayseri Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Nohut (Cicer arietinum L.) Bitkisinde verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi,(16):434-440.
• Erdemci, İ., 2012. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Koşularında Farklı Nohut (Cicer arietinum L.) Genotiplerinin Yazlık Ve Kışlık Ekimlerinde Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özeliklerinin Belirlenmesi,Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
• Gan, Y. T., Siddique, K.H.M, MacLeod, W.J., Jayakumar, P., 2005. Managementoptions for minimizing the damage by ascochyta blight (Ascochyta rabiei) in chickpea (Cicer arietinum L.). Field Crops Res., 97; 121-134.
• Karaköy, T., 2008. Çukurova ve Orta Anadolu Bölgelerinde Toplanan Bazı Yerel Nohut (Cicer arietinum L.) Genotiplerin Verim Ve Verimle İlgili Özelliklerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Kaya Karakan, F., 2014. Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Elazığ Koşullarındaki Verim ve Adaptasyon Yeteneklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Kaur, M., Singh, N., Sodhi, N. S., 2005. Physicochemical, cooking, textural and roasting characteristics of chickpea (Cicer arietinum L) cultivars. Journal of Food Engineering 69, 511-517.
• Patan, F., 2014. Tescilli Bazı Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Erzurum Ekolojik Koşullarına Adaptasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
• Saxena, M.C., 1990. Status of Chickpea in the Mediterranean Basin. CIHEAM Options Méditerranéennes-Série Séminairesn., 9; 17-24
• Sepetoglu, H., 1994. Yemeklik Dane Baklagiller. Ege Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 24
• Şehirali, S., 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara
• Türk, Z., Koç, M., 2003. Diyarbakır koşullarında kuru ve sulu olarak yetiştirilen nohut (Cicer arietinum L.)’un verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır
• Ulukan,H., 2012. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Yaz Okulu Ders Notları: 6, Ankara
• Uzun, A., Özçelik, H., Yılmaz, S., 2012. Seçilmiş bazı nohut (Cicer Arietinum L.) hatlarının agronomik vekalite özellikleri bakımından değerlendirilmesi, Akademik Ziraat Dergisi 1(1):29-36.
• Üstün, A., 1994. Kuzey-Geçit bölgesinde nohut verimliliğini arttırma yolları. Tarım ve Köy Dergisi, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı
• Yağmur, M., Engin, M., 2005. Farklı fosfor ve azot dozları ile bakteri aşılamanın nohut (Cicer arietinum L.)’un tane verimi ve bazı verim öğeleri ile ham protein oranı üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2): 93-102.
• Yeşilgün, S., 2006. Çukurova Bölgesinde Bazı Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Hat ve Çeşitlerinin Bitkisel Ve Tarımsal Özelliklerinin Saptanması,Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü