Investigation of Foreign Trade Capacity of Istanbul Province with the Edas and Codas Method

Yıl 2020, Ejosat Özel Sayı 2020 (ISMSIT), 240 - 248, 30.11.2020

Ecenur Alioğulları Fatih Tüysüz

https://doi.org/10.31590/ejosat.822468

Cited By: 4

Öz

In this study, foreign trade activities in Istanbul between the years 2013-2018 were studied. By considering the period between the years 2013-2018, the import and export amounts of foreign trade in Istanbul and the sectors in which it is active in foreign trade are discussed. By evaluating import and export activities together in terms of sectors, which sector is better in foreign trade (deficit / surplus) was compared using Entropy-based EDAS and CODAS methods, which are multi-criteria decision making techniques. Multi-criteria decision-making methods include more than one purpose, provide information to the decision maker and are analyzed with mathematical programming models. It also provides information to the user about the problems that are frequently encountered in real life applications. The EDAS method, which is The Evaluation Based on Distance from Average Solution, and the CODAS method which is Combinative Distance-based Assessment are discussed together and the foreign trade performance in Istanbul is discussed. According to the results of the analysis made with entropy based EDAS and CODAS methods, it was observed that the sector with the highest profit in foreign trade volume between 2013 and 2018 for Istanbul was the real estate, leasing and business activities (A1) sector. EDAS and CODAS methods discussed in the findings of the study provide information about the import and export performance of Istanbul in terms of foreign trade deficit/surplus. In the light of this information, when we consider both import and export, we can analyze which sector is developing and which sector is not developed in terms of foreign trade. When the selection criteria were evaluated, it was seen that EDAS and CODAS methods, which are among the multi-criteria decision making methods, were successfully applied and the performance of these two methods was at a good level.

Anahtar Kelimeler

Multi-criteria decision making techniques, EDAS, CODAS, Entropi, İstanbul

Edas ve Codas Yöntemiyle İstanbul İlinin Dış Ticaret Kapasitesinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada 2013-2018 yılları arasında İstanbul’daki dış ticaret faliyetleri incelenmiştir. Bununla beraber 2013-2018 arasındaki yıllara bağlı olarak, İstanbul’daki dış ticaretin ithalat ve ihracat tutarları ve dış ticarette aktif olduğu sektörler ele alınmıştır. Sektörler açısından ithalat ve ihracat faliyetleri beraber değerlendirilerek dış ticarette (açık/fazlalık) hangi sektörün daha iyi olduğu çok kriterli karar verme tekniklerinden Entropi tabanlı EDAS ve CODAS yöntemleriyle ele alınarak her iki yöntem kıyaslanmıştır. Çok kriterli karar verme yöntemleri, birden çok amacı içinde barındıran, karar vericiye bilgi veren ve matematik programlama modelleri ile analiz edilen karar verme tekniğidir. Aynı zamanda gerçek hayat uygulamasında çok sık karşılaşılan problemler hakkında kullanıcıya bilgi vermektedir. Ortalama çözüm uzaklığına dayalı değerlendirme olan EDAS yöntemi ile birleştirilebilir uzaklık tabanlı değerlendirmeye dayanan CODAS yöntemleri beraber ele alınıp İstanbul’daki dış ticaret performansı ele alınmıştır. Entropi tabanlı EDAS ve CODAS yöntemleriyle yapılan analiz sonuçlarına göre; İstanbul ili için 2013-2018 yılları arasında dış ticaret hacminde en fazla kâr elde edilen sektörün gayrimenkul, kiralama ve iş faliyetleri (A1) sektörü olduğu görülmüştür. Çalışmanın bulguları kısmında ele alınan EDAS ve CODAS yöntemleri dış ticaret açığı/fazlalığı açısından İstanbul ilinin ithalat ve ihracat performansı hakkında bilgi vermektedir. Bu bilgiler ışığında hem ithalat hem de ihracatı düşündüğümüzde dış ticaret açısından hangi sektörün gelişmekte olduğu ve hangi sektörün gelişmemiş olduğunu analiz edebilmekteyiz. Seçim kriterleri değerlendirildiğinde her iki yöntem de çok kriterli karar verme yöntemlerinden olan EDAS ve CODAS yönteminin başarı ile uyguladığını ve bu iki yöntemin performansının da iyi düzeyde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çok kriterli karar verme teknikleri, EDAS, CODAS, Entropi, İstanbul

Kaynakça

• Barauskas, A., Mateckis, K. J., Palevičius, V., & Antuchevičienė, J. (2018). Ranking conceptual locations for a park-and-ride parking lot using EDAS method. Građevınar, 70(11), 975-983.
• Fan, J.-P., Li, Y.-J., & Wu, M.-Q. (2019). Technology Selection Based on EDAS Cross-Efficiency Evaluation Method. IEEE Access, 7.
• Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Amiri, M., & Turskis, Z. (2015). Extended EDAS Method for Fuzzy Multi-criteria Decision-making: An Application to Supplier Selection. Internatıonal Journal Of Computers Communıcatıons & Control, 11(3), 358-371.
• Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E., Hooshmand, R., & Antuchevıčıenė, J. (2016). Fuzzy Extensıon Of The Codas Method For Multı-Crıterıa Market Segment Evaluatıon. Journal of Business Economics and Management, 18(1), 1–19.
• He, Y., Lei, F., Wei, G., Wang, R., Wu, J., & Wei, C. (2019). EDAS Method for Multiple Attribute Group Decision Making with Probabilistic Uncertain Linguistic Information and Its Application to Green Supplier Selection. International Journal of Computational Intelligence Systems, 12(2), 1361–1370.
• Karabasevıc, D., Stanujkıc, D., Brzakovıc, M., Maksımovıc, M., & Brzakovıc, P. (2018). The evaluation of websites in the textile industry by applying ISO/IEC 9126-4 standard and the EDAS method. Industria Textila, 69(6).
• Karagöz, S., Deveci, M., Simic, V., Aydın, N., & Bölükbaş, U. (2019). A novel intuitionistic fuzzy MCDM-based CODAS approach for locating an authorized dismantling center: a case study of Istanbul. Waste Management & Research, 1-13.
• Li, X., Wang, K., Liu, L., Xin, J., Yang, H., & Gao, C. (2011). Application of the Entropy Weight and TOPSIS Method in in Safety Evaluation of Coal Mines. Procedia Engineering, 26, 2085-2091.
• Ouenniche, J., Perez, O. J., & Ettouhami, A. (2019). A new EDAS-based in-sample-out-of-sample classifier for risk-class prediction. Management Decision, 57(2), 314-323.
• Stevıć, Ž., Vasıljevıć, M., Puška, A., Tanackov, I., Junevıčıus5, R., & Veskovıć, S. (2019). Evaluatıon Of Supplıers Under Uncertaınty: A Multıphase Approach Based On Fuzzy Ahp And Fuzzy Edas. Transport, 34(1), 52–66.
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü: https://www.tkgm.gov.tr/tr/icerik/turkiye-genelinde-2019da-1-milyon-348-bin-729-konut-satis-sonucu-el-degistirdi#:~:text=T%C3%BCrkiye%20%C4%B0statistik%20Kurumu%20(T%C3%9C%C4%B0K)%2C,milyon%20348%20bin%20729%20oldu. (Erişim Tarihi: 15.07.2020)
• T.C Sanayi ve Ticaret bakanlığı - sanayi durum raporu (2018) https://www.sanayi.gov.tr/plan-program-raporlar-ve-yayinlar/81-il-sanayi-durum-raporlari/mu0803011615, (Erişim Tarihi: 15.07.2020)
• Wang, T.-C. ve Lee, H.-D. (2009). "Developing a fuzzy TOPSIS approach based on subjective weights and objective weights", Expert Systems with Applications, C. XXXVI, S. 5, s. 8980-8985.
• Yalçın, N., & Pehlivan, N. Y. (2019). Application of the Fuzzy CODAS Method Based on Fuzzy Envelopes for Hesitant Fuzzy Linguistic Term Sets: A Case Study on a Personnel Selection Problem. Symmetry, 11, 493.
• Yeni, F. B., & Özçelik, G. (2019). Interval-Valued Atanassov Intuitionistic Fuzzy CODAS Method for Multi Criteria Group Decision Making Problems. Group Decision and Negotiation, 28, 433-452.
• Zavadskas, E., Stevıć, Ž., Turskıs, Z., & Tomaševıć, M. (2019). A Novel Extended EDAS in Minkowski Space (EDAS-M) Method for Evaluating Autonomous Vehicles. Studies İn Informatics And Control, 28(3), 255-264.
• Zhang, S., Guiwu, W., Gao, H., Wei, C., & Wei, Y. (2019). Edas Method For Multıple Crıterıa Group Decısıon Makıng Wıth Pıcture Fuzzy Informatıon And Its Applıcatıon To Green Supplıers Selectıons. Technological And Economic Development Of Economy, 25(6), 1123-1138.