Kentsel Stres Kavramı ve Kentsel Stresi Azaltmak

Yıl 2021, Sayı: 25, 295 - 305, 31.08.2021

Tolga Kayacan Ece Özmen

https://doi.org/10.31590/ejosat.903252

Öz

Kentleşme sürecine bağlı oluşan düzensiz yapılaşmaya çözüm aranırken, bir yandan yeni kentlilere yerleşim alanları oluşturulmaya devam etmektedir. Ayrıca yaşanan pandemi süreci ile kentlerdeki düzensiz ve yetersiz yapılaşma koşullarının insan sağlığı üzerine olan etkileri de gündeme gelmiştir. Kentlerin de bir taşıma kapasitesi olduğu düşünüldüğünde hem kentler hem de kentliler üzerinde insan sağlığını etkileyecek düzeyde kentsel stres oluşmaktadır. Kentsel stres kavramı dünyada önemli araştırmalara konu olmakla birlikte, ülkemizde genel olarak stres kavramı kullanılmakta, kentsel stres kavram olarak değerlendirilmemektedir. Kent yaşantısının bireyler üzerinde yarattığı stresten genel anlamda bahsedilmekte ve bu stresten kurtulabilmek için bireylerin doğa ile daha çok iletişimde olmaları, spor yapmaları gibi yöntemler önerilmektedir. Bu çalışmada dünyada kentsel stres kavramının hangi boyutlarda değerlendirildiği iki farklı araştırma ile incelenerek, Türkiye’nin en stresli kenti olan İstanbul’daki uygulamaların bu değerlendirme boyutlarına göre hangi noktada olduğu değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, stres kavramı genel boyutta değerlendirilip kentte strese yol açan tüm faktörler ele alınmadığı için, kentsel stres genel olarak yeşil alan uygulamaları ile giderilmeye çalışılmaktadır. Kentsel stres bir kavram olarak değerlendirilmeli ve kentsel strese yol açan faktörler belirlenerek bu faktörlerin ortadan kaldırılması ya da etkilerinin azaltılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

kentsel stres, kentsel stres faktörleri, en stresli kentler, kentsel stresi azaltmak

Urban Stress and Reducing Urban Stress

Öz

As searching for a solution for unplanned settlements in urbanization process, new settlements are being formed for new citizens. Furthermore, the effects of unplanned and inadequate housing conditions on human health came up with the current pandemic situation. Considering the cities have a bearing capacity, urban stress is formed on both cities and citizens that will effect the human health. As urban stress term being an important subject for researches in the world, in Turkey, stress is used as a general term. The general stress formed by the daily urban life on individuals is mentioned and in order to get rid of this stress, suggestions like more communication with nature and doing sports are made. In this paper, it will be reviewed in which dimensions is urban stress is interpreted, through 2 different researches, and how can the practices in Istanbul, the most stressful city of Turkey, be considered within these dimensions. As a result, as the term stress is being considered as a general term, and not all the factors causing urban stress are being evaluated, urban stress is trying to be reduced with green space implementations. Urban stress must be considered as a term and the factors causing urban stress must be determined in order to remove or reduce effects of these factors.

Anahtar Kelimeler

urban stress, urban stress factors, the most stressful cities, reducing urban stress

Kaynakça

• Evans, G., Cohen, S. 1987. Environmental Stress, Handbook of Environmental Psychology, Vol.1, p. 571-610, Wiley-Interscience Publication.
• Kaya, F.Ş., 2019. Kent Yaşamı Memnuniyeti, Stresle Başa Çıkma ve Yaşam Doyumu İlişkisi: İstanbul Örneği, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol 3 Issue 2, p 325-342.
• Koene, M., 2018. Urban Stress, Research into the Reduction of Urban Stress Through Urban Design, Master Thesis, TU Delft.
• Moeller, J, ve diğerleri, 2018. Highly Engaged But Burned Out: Intra-individual Profiles in the US workforce, Yale Center for Emotional Intelligence and Yale Child Study Center, Yale University, U.S.A.
• UN Habitat, 2020. World Cities Report 2020: The Value of Sustainable Urbanization.
• Url-1: https://www.theguardian.com/cities/2015/oct/08/where-world-most-stressful-city-urban-life-depression-anxiety, erişim tarihi: 01.02.2021
• Url-2: https://www.nature.com/news/stress-and-the-city-urban-decay-1.11556, erişim tarihi: 05.02.2021
• Url-3:https://www.who.int/news/item/28-05-2019-burn-out-an-occupational-phenomenon-international-classification-of-diseases, erişim tarihi: 01.02.2021
• Url-4: https://savvysleeper.org/cities-with-highest-burnout/ erişim tarihi: 01.02.2021
• Url-5: https://happiness-report.s3.amazonaws.com/2020/WHR20_Ch3.pdf , erişim tarihi: 07.02.2021
• Url-6: https://247tempo.com/the-worlds-most-stressed-out-cities/7/ , erişim tarihi: 07.02.2021
• Url-7: https://kemerburgazkentormani.ist/ , erişim tarihi: 11.02.2021
• Url-8: https://gezilmesigerekenyerler.com/kemerburgaz-kent-ormani, erişim tarihi: 11.02.2021
• Url-9: https://www.harmonigd.com.tr/tr/haber/beylikduzu-yasam-vadisi-4-etap-calismalari-basladi/ , erişim tarihi: 11.02.2021
• Url-10: www.arkiv.com.tr, erişim tarihi: 11.02.2021
• Url-11: https://www.yalin-mimarlik.com/projeler/beylikduzu-vadi, erişim tarihi: 11.02.2021
• Url-12: https://www.haberler.com/beykoz-da-hobi-bahcesi-acildi-2263892-haberi/, erişim tarihi: 15.02.2021
• Url-13: http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=104918 , erişim tarihi: 15.02.2021
• Url-14: https://www.yesilist.com/istanbulun-11-hobi-bahcesi/ , erişim tarihi: 15.02.2021
• Url-15: http://www.zeytinburnu.istanbul/Haberler/Istanbulun-En-Buyuk-Parki-Zeytinburnunda-Acildi , erişim tarihi: 16.02.2021
• Url-16: https://www.yeniemlak.com/zeytinburnu-cirpici-kent-parki-acildi-3459-diger-haberler , erişim tarihi: 16.02.2021
• Url-17: http://www.avrupaparkbahceler.com/ , erişim tarihi: 16.02.2021