Antik Konuralp Kentinde Tarihsel Dönem Depremlerinin Antik Yapılara Etkisinin ve İzlerinin Araştırılması

Yıl 2021, Sayı: 25, 582 - 593, 31.08.2021

Ali Ateş

https://doi.org/10.31590/ejosat.938673

Cited By: 2

Öz

Düzce ili Dünyada ve Türkiye’de aktif hareketliliğin en yoğun olarak yaşandığı bir kuşak üzerindedir. Avrupa ve Asya kıtaları arasında, Karadeniz ve Akdeniz ile sınırlanan sismik bir bölgede yer almaktadır. Çalışma alanını etkileyen en önemli fay ise Kuzey Anadolu Fay Zonu’dur (KAFZ). KAFZ sismik aktivite yüksek olan bir fay zonudur. 17 Ağustos 1999 İzmit ve 12 Kasım Düzce Depremi bu fay zonu üzerinde meydana gelmiştir. Ayrıca bu bölgede yıkıcı hasarlar, can ve mal kayıpları meydana gelmiştir. Tarihi ve aletsel kayıtlara bakıldığında yıkıcı depremlerin meydana geldiği tarihi kalıntılardan ve yeraltında kalmış enkazlardan anlaşılmaktadır. Bu çalışmada Düzce ilinde yer alan ve tarihi ve arkeolojik harabeler ve tarihi Prusias kentinin de yok olmasına sebep olmuş tarihsel dönem depremleri ve izleri araştırılmıştır. Ayrıca, Konuralp yerleşkesi çevresinde bulunan antik kentteki bazı tarihi yapılarda tarihsel depremlerin meydana getirdiği izler ve arkeolojik kalıntılardan örnekler sunulmuştur. Bu araştırmada tarihi antik kentlerdeki Roma dönemine ait bazı tarihi kalıntıların karakteristikleri belirtilerek oluşan depremler neticesinde meydana gelen hasarlar incelenmiştir. Araştırma sonunda Konuralp çevresinde meydana gelen yer hareketlerinin etkilediği antik dönem yapılarının bu depremler sonucunda tamamen yıkıldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Konuralp (Düzce), Tarihsel dönem depremler, antik harabeler, Roma kalıntıları

Teşekkür

Konuralp Müze Müdürlüğüne tarihi Konuralp kentinin ortaya çıkarılması ile ilgili çalışmalarından ve verdiği katkılardan dolayı teşekkür ederim

Investigations of the Effect and Traces of Historical Period of Earthquake to the Antique Structures in the Antique Konuralp City

Öz

Düzce province is located where the land has the most movability; this is seen on the belt in the World. It is located in a seismic zone between the European and Asian continents bordered by the Black Sea and the Mediterranean. The most important fault affecting the study area is the North Anatolian Fault Zone (NAFZ). NAFZ is a fault zone which has high activity. The earthquake of the 17 th of August 1999, located in İzmit and the earthquake of the 12 th of November in Düzce, has occurred on this fault zone, with devastating damages, loss of life and property under the light of looking at the historical and instrumental records, it is understood from the historical remains and underground debris that devastating earthquakes have occurred. The earthquakes have been investigated and traced to the ancient city of Prusias in Düzce Province, where the destruction of historic magnitude and archaeological ruins have been discovered. In addition, the samples which belong to the historical ruins created by the earthquakes could have now been seen on the ancient structures in the historic city around the Konuralp campus. In this research, the characteristics of some historical ruins belonging to the Roman period in historical ancient city was determined and damages caused by earthquakes were investigated. At the end of the research, it is was concluded that the ancient period of buildings affected by the ground movements which occurred in Konuralp Campus were completely destroyed as the result of these earthquakes.

Anahtar Kelimeler

Konuralp (Düzce), Historical earthquakes, historical ruins, Roman ruins

Kaynakça

• MTA. Genel müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi (A.U).1999, 17 Ağıstos 1999 Depremi sonrası Düzce (Bolu) İlçesi Alternatif Yerleşim alanlarının Jeolojik İncelenmesi. TUBİTAK Yer Deniz Atmosfer Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu Raporu 59s.
• B. Özmen. (1912). Türkiye Deprem Bölgeleri Haritalarının Tarihsel Gelişimi, Türkiye Jeoloji Bülteni, c. 55,s.1,ss.43-55, 2012.
• Şengör A.M.C. (1981). Yılmaz Y., “Tethyan evolution of Turkey: a plate tectonic approach”, Tectonophysics, 75: 181-241, (1981).
• M.T.A, Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi (A.U). (1999). “17 ağustos 1999 depremi sonrası düzce (bolu) ilçesi alternatif yerleşim alanlarının jeolojik incelenmesi”, TÜBİTAK Yer Deniz Atmosfer Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu Raporu, Ankara, (1999).
• B. Özmen, G. Bağcı. (2000)."12 kasım 1999 Düzce depremi raporu", T.C. Bayındırlık ve iskan bakanlığı afet işleri genel müdürlüğü deprem araştırma dairesi, Türkiye, 2000.
• 20.Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem –Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi , http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/tr/,(2016).
• Zemin Jeofizik Analiz, Bilgisayar Programı, Microsoft® Excel Programı: İ.Ü. Müh. Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü, 2005.
• Mark R. K. (1977).“Application of linear statistical model of earthquake magnitude versus fault length ın estimating maximum expectable earthquakes”, Geology, 5: 464- 466, (1977).
• Wells, D.L. and K.J. (1984). “Coppersmith, New empirical relationships amoung magnitude, rupture length, rupture width, rupture area, and surface displacement”, Bull, Seismol. Soc, 84: 974-1002, (1984).
• Ulusay R., Tuncay E., Sonmez H. and Gokceoglu C. (2004). “An attenuation relationship based on Turkish strong motion data and iso-acceleration map of Turkey”, Engineering Geology, 74: 265–291, (2004).
• Dikmen, B., Ç. ve Toruk, F. (2017). Prusias ad Hypium Antik Kenti Üzerinde Bir Yerleşim: Konuralp, Researcher Social Science Studies, 5(4), 176-210.
• Akıncı Kesim, G., Köylü, P. ve Girti, P. (2009). Roma Dönemi Kent Yerleşimleri ve Prusias ad Hypium (Kieros, Üskübü, Konuralp), Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 1: 5-24.
• Kurt, M. (1979). Prusias ad Hypium’un (Konuralp) Arkeolojik Yapısı. Atatürk Üniversitesi Edebiyet Fakültesi, Arkeoloji Bölümü Basılmamı_ Bitirme Tezi. Erzurum.
• Zeyrek, T., Çelik, G.B. (2005). Prusias ad Hypium (Kieros) Anadolu’nun Kuzeybatısında Antik Bir Kent (Konuralp/Üskübü). Ege Yayınları. İstanbul.
• Akkoyunlu, M.F. (2021). Tarihsel Depremler ve Kullanılan Yöntemler, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi Sayı 21, S. 587-590, Ocak 2021.