Betonarme Bir Bina Örneğinde Hızlı Değerlendirme Yöntemi ile İnceleme

Yıl 2021, Sayı: 28, 1254 - 1257, 30.11.2021

Şebnem Metin , Duygu Öztürk

https://doi.org/10.31590/ejosat.1014256

Öz

Ülkemizin büyük bir kısmının deprem bölgesinde bulunması nedeniyle, meydana gelen büyük depremler sonucunda çok sayıda can kaybı ve maddi hasarlar oluşmuştur. Can kayıplarının asıl nedeninin binaların göçmesinden kaynaklandığı görülmektedir. Olası depremlerde hangi binaların göçme riskine sahip olduğunu görebilmek için yapının zemin ve malzeme özellikleri belirlenerek detaylı incelemeler yapılması gerekmektedir. Binaların bu özellikleri için elde edilen veriler dikkate alınarak bilgisayar programlarında modelleme ve analizleri yapıldıktan sonra binanın durumu değerlendirilebilmektedir. Ancak bu tür detaylı yapı analizleri oldukça uzun zaman almakta ve maliyetli olmaktadır. Ülkemizdeki yapı stoğunun çoğunluğunun eski yönetmeliklere göre yapılmış olması ve bu yapıların öncelikli inceleme ihtiyacının oluşması durumun yoğunluğunu arttırabilmektedir. Bu yüzden daha hızlı ve ekonomik olan yöntemlerin geliştirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu amaçla hızlı değerlendirme yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemlerde, incelenmek istenen bina, geliştirilen yöntemde istenen parametrelere bağlı olarak ele alınmakta ve binanın durumu belirlenmektedir. Hızlı değerlendirme yöntemlerinin kullanımında detaylı analizdeki gibi kesin sonuç alınmamakla birlikte göçme riski yüksek olan binaların daha kolaylıkla belirlenmesi amaçlanmaktadır. Böylece bu tür riske sahip olan yapıların öncelikli olarak daha detaylı incelenmesi sağlanabilmektedir. Bu amaçla geliştirilmiş birçok hızlı değerlendirme yöntemi vardır. Bu çalışmada hızlı değerlendirme yöntemlerinden; FEMA 154 Hızlı Görsel Tarama Yöntemi, Kanada Sismik Tarama Yöntemi ve P25 Puanlama Yöntemi ele alınmış ve betonarme bir bina projesine uygulanarak bu yöntemlerden elde edilen sonuçlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bina, Hızlı Değerlendirme Yöntemi, FEMA154, Kanada Sismik Tarama Yöntemi, P25 Puanlama Yöntemi

Investigation of a Reinforced Concrete Building by Rapid Assessment Method

Öz

Most regions of Turkey are located on earthquake zone. So, many lives were lost and materials damage occurred because of major earthquakes. The main cause of loss of life is due to the collapse of buildings. To determine the risk of collapse for each building, detailed analyse should be done by using soil conditions and materials specifications. Using the data obtained, the building condition assessment is determined by modelling and analyzing in computer program. This kind of detailed investigations of buildings take a long time and cost high. The majority of the existing buildings in Turkey were built by using old Turkish Seismic Codes. Therefore, existing buildings should be investigated primarly. It shows workload and needs to use faster and economical methods. For this reason, some rapid assessment methods have been developed. Collapse risk of building is investigated by using the parameters required by these methods. The results of rapid assessment methods are not accurate as detailed analyse but aim is to determine the collapse risk of building easier. Thus, more detailed analyse should be done to the building with collapse risk. There are a lot of rapid assessment methods. In this study, FEMA 154 Rapid Visual Screening method, Canadian seismic survey method, and P25 Scoring method were applied for RC building. Then the results have been examined.

Anahtar Kelimeler

Building, Rapid Assessment Method, FEMA 154, Canadian Seismic Survey Method, P25 Scoring Method.

Kaynakça

• Altıner, M., (2008), Deprem Etkisindeki Betonarme Binaların Göçme Riskinin Saptanması İçin Hızlı Değerlendirme Yöntemleri, Yüksek Lisans, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• Bal İ.E., Tezcan S., Gülay F.G, (2007) ,Betonarme Binaların Göçme Riskinin Belirlenmesi İçin P25 Hızlı Değerlendirme Yöntemi, Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, İstanbul, 16-20 Ekim 2007.
• Bal İ.E., (2005), Deprem Etkisindeki Betonarme Binaların Göçme Riskinin Hızlı Değerlendirme Yöntemleri ile Belirlenmesi, Yüksek Lisans, İTÜ, İstanbul.
• Efekan S., (2019), Yapıların Deprem Performanslarının Hızlı Değerlendirme Yöntemleri ile Belirlenmesi ve Sonuçların Karşılaştırılması, Yüksek Lisans, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Gülay, F.G., Bal, İ.E., Gökçe, T., Çelik, N., (2010), Field Applications of P25 Preliminary Assessment Method for Identifying the Collapse Vulnerability of Existing RC Structures, 9th International Congress on Advances in Civil Engineering, Trabzon, 27-30 September.
• Işık, E., (2015), Hasarlı Bir Betonarme Binanın Performans Puanının Hesaplanması, International Anatolia Academic Online Journal, 3(2): 47-52
• Kızılkaya, Ş., (2018), FEMA 154 Hızlı Görsel Tarama, Kanada Sismik Tarama ve Japon Sismik İndeks Yöntemlerinin Karşılaştırmalı Değerlendirmesi ve Uygulaması, Yüksek Lisans, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul .
• NRCC, National Reasearch Council of Canada: Manual for Screening of Buildings for Seismic Invesigation. Canadian Standart. Ottawa, 1993.
• Rapid Visual Screening of Buildings for Potential Seismic Hazards: A Handbook. FEMA154 ATC-21 Applied Technology Council, 3 Twin Dolphin Drive, Redwood City, California 94065, USA, April, 2002
• Tural, M., (2014), Betonarme Yapıların Deprem Güvenilirliklerinin Hızlı Değerlendirme Yöntemleri ile Karşılaştırılması, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Uluğ, A., (2004), 17 Ağustos 1999 İzmit Körfezi Depreminin 5. Yıldönümünde Ülkemizdeki Deprem İzlenimleri. İMO İzmir Şubesi; 118: 40-41.
• Yeşilkaya, K., Bekkaya, E., Tuhta, S., (2015), Hızlı Gözlem Teknikleri İle Belirlenmiş Betonarme Yapıların “Riskli Yapıların Tespit Esasları 2013’’ İle Analizi, 5th International Earthquake Symposium, Kocaeli, 10-12 June.