Çok Yönlü Dövme İşleminin AA5083 Alüminyum Alaşımının Mekanik Özellikleri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Sayı: 34, 739 - 744, 31.03.2022

Erkin Akdoğan Mehmet Şahbaz

https://doi.org/10.31590/ejosat.1084992

Öz

Bu çalışmada bir Aşırı Plastik Deformasyon (Severe Plastic Deformation-SPD) yöntemi olan Çok Yönlü Dövme (Multi-Directional Forging ‘MDF’) işleminin AA5083 alüminyum alaşımına uygulanması deneysel olarak incelenmiştir. MDF işlemi, tavlama ısıl işlemi yapılarak homojenleştirilen numuneler üzerine oda koşullarında yaklaşık 25 °C sıcaklıkta 4 pasoya kadar uygulandı. MDF işleminde küp şeklindeki hazırlanmış numuneye sırasıyla üç eksen doğrultusunda yapılan presleme (dövme) işlemlerinin tamamı bir paso olarak kabul edilmektedir. MDF işlemleri sonrasında ise malzemenin mekanik özelliklerindeki değişim, sertlik ve basma testleri yardımı ile belirlendi. Yapılan bu testler neticesinde her bir MDF işleminin malzemenin sertlik ve basma dayanım özelliklerini artırdığı tespit edilmiştir. Bu çalışma benzer çalışmaların aksine oda koşullarında yapıldığı için aynı strain oranına karşılık uygulanan plastik deformasyon ile malzemede daha fazla mukavemet ve sertlik artışı gözlemlenmiştir. Bu çalışmada şekil değişimi oranı her presleme için % 10 olarak sabit alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aşırı Plastik Deformasyon, SPD, Çok Yönlü Dövme, MDF, Isıl İşlem, Sertlik Testi, Basma Testi

Teşekkür

Yazarlar yapılan çalışmada Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Makine Mühendisliği Laboratuvarları kullanıldığı için kuruma teşekkürlerini sunar.

Effect of Multi-Directional Forging Process on Mechanical Properties of AA5083 Aluminum Alloy

Öz

In this study, the application of Multi-Directional Forging (MDF) process, which is a Severe Plastic Deformation-SPD method, to AA5083 aluminum alloy was experimentally investigated. MDF treatment was applied on the specimens at room conditions at approximately 25 °C for up to 4 passes that the specimens were homogenized by annealing heat treatment. In the MDF process, all of the pressing (forging) operations performed on the cube-shaped sample, respectively, in the direction of three axes, are considered as one pass. After the MDF processes, the change in the mechanical properties of the material was determined with the help of hardness and compression tests. As a result of these tests, it has been determined that each MDF process increases the hardness and compression strength properties of the material. Since this study was carried out in room conditions, unlike similar studies, more strength and hardness increases were observed in the material with the applied plastic deformation against the same strain rate. In this study, the strain rate was taken as 10% for each press.

Anahtar Kelimeler

Severe Plastic Deformation, SPD, Multi-Directional Forging, MDF, Heat Treatment, Hardness Test, Compression Test

Kaynakça

• Akdoğan, E. (2020). The effects of high density polyethylene addition to low density polyethylene polymer on mechanical, impact and physical properties. European Journal of Technic, 10, 25–37. doi: 10.36222/ejt.646693
• Edalati, K., Bachmaier, A., Beloshenko, V. A., Beygelzimer, Y., Blank, V. D., Botta, W. J., … Zhu, X. (2022). Nanomaterials by severe plastic deformation: review of historical developments and recent advances. Materials Research Letters, 10(4), 163–256. doi: 10.1080/21663831.2022.2029779
• Edalati, K., & Horita, Z. (2016). A review on high-pressure torsion (HPT) from 1935 to 1988. Materials Science and Engineering A, 652, 325–352. doi: 10.1016/j.msea.2015.11.074
• Faraji, G., Mosavi Mashadi, M., & Kim, H. S. (2011). Tubular channel angular pressing (TCAP) as a novel severe plastic deformation method for cylindrical tubes. Materials Letters, 65(19–20), 3009–3012. doi: 10.1016/j.matlet.2011.06.039
• Jandaghi, M. R., Pouraliakbar, H., Shiran, M. K. G., Khalaj, G., & Shirazi, M. (2016). On the effect of non-isothermal annealing and multi-directional forging on the microstructural evolutions and correlated mechanical and electrical characteristics of hot-deformed Al-Mg alloy. Materials Science and Engineering A, 657, 431–440. doi: 10.1016/j.msea.2016.01.056
• Khamsepour, P., & Kazeminezhad, M. (2020). The effect of strain rate on multi-directional forged aluminum: Examining the experimental data and modeling results. Materials Chemistry and Physics, 239, 122022. doi: 10.1016/j.matchemphys.2019.122022
• Kishchik, M. S., Mikhaylovskaya, A. V., Kotov, A. D., Mosleh, A. O., AbuShanab, W. S., & Portnoy, V. K. (2018). Effect of multidirectional forging on the grain structure and mechanical properties of the Al-Mg-Mn alloy. Materials, 11(11), 2166. doi: 10.3390/ma11112166
• Langdon, T. G. (2007). The principles of grain refinement in equal-channel angular pressing. Materials Science and Engineering: A, 462(1–2), 3–11. doi: 10.1016/j.msea.2006.02.473
• Öğüt, S., Kaya, H., Kentli, A., & Uçar, M. (2021). Applying hybrid equal channel angular pressing (HECAP) to pure copper using optimized Exp.-ECAP die. International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 116(11–12), 3859–3876. doi: 10.1007/s00170-021-07717-9
• Özbeyaz, K., Kaya, H., & Kentli, A. (2021). Novel SPD Method: Twisted Variable Channel Angular Extrusion. Metals and Materials International, 1–16. doi: 10.1007/s12540-021-01086-4
• Özbeyaz, K., Kaya, H., Kentli, A., Şahbaz, M., & Öğüt, S. (2019). Mechanical properties and electrical conductivity performance of ECAP processed AA2024 alloy. Indian Journal of Chemical Technology, 26(26), 266–269.
• Şahbaz, M. (2019). Development of A Novel Severe Plastic Deformation Method for A Thin-Walled Open Section Beam: Thin-Walled Open Channel Angular Pressing (TWO-CAP). PhD Dissertation, Marmara University.
• Şahbaz, M., Kentli, A., & Kaya, H. (2021). Performance of Novel TWO-CAP (Thin-Walled Open Channel Angular Pressing) Method on AA5083. Metals and Materials International, 27(7), 2430–2437. doi: 10.1007/s12540-019-00594-8