Crataegus Species in Isparta Urban Forest

Yıl 2022, Sayı: 41, 1 - 5, 30.11.2022

Fatma Merve Nacakcı

https://doi.org/10.31590/ejosat.1107587

Öz

In this study, the growth and fruit characteristics of two species of maquis, one of the Mediterranean maquis, were determined. The average individual height of Crataegus orientalis Pall. ex M. Bieb. subsp. orientalis individuals were 2.99 m, the average crown diameter is 2.13 m, and the average number of branches is 2, the average individual height of the Crataegus monogyna Jacq. var. monogyna individuals was 3.17 m, the average crown diameter was 2.35 m, and the average number of branches was 2.8. While the number of fruits in C. orientalis species was 295.82 and fruit weight was 1.72-3.37 g, the number of fruits in C. monogyna species was 4274.5 and fruit weight was 0.33-0.90 g. As a result of the analysis of variance applied to compare the growth characteristics of the study according to the aspects, it was determined that there was no statistically significant (p>0.05) difference between the aspect groups in terms of height, crown diameter, and the number of branches in C. orientalis species. In C. monogyna species, while there was no statistically significant difference between the aspect groups in terms of height and crown diameter, there was a statistically significant difference in the number of branches. As a result of the analysis of variance applied to compare the aspects in terms of fruit characteristics, it was observed that there was a statistically significant difference (p<0.05) between the aspect groups in terms of fruit number and fruit weight in C. orientalis species. At the same time, there was no significant difference in C. monogyna species. According to the correlation analysis performed, it was determined that the relationship between the number of branches and the height character was insignificant for both species, and all other characters were statistically positively correlated with each other at the 0.01 significance level. Hawthorn species have an ethnobotanical feature used for various purposes such as food, medicinal, ornamental, etc. Local people also benefit from these features in the region where the study area is located. They use their fruits to make jam, marmalade, and vinegar, consume their leaves and flowers as tea, and use them for decorating their homes. It is thought that by studying the growth and fruit characteristics of hawthorn species, the necessary data will be provided for easy cultivation of this species, and a base for further studies will be formed by learning about their local uses.

Anahtar Kelimeler

Hawthorn, Crataegus, Growth, Fruit, Isparta, Ethnobotany

Destekleyen Kurum

none

Proje Numarası

none

Teşekkür

none

Isparta Kent Ormanında Bulunan Crataegus Türleri

Öz

Bu çalışmada, Akdeniz maki elemanlarından biri olan alıcın iki türüne ait büyüme ve meyve özellikleri belirlenmiştir. Crataegus orientalis Pall. ex M.Bieb. subsp. orientalis bireylerine ait ortalama birey boyu 2.99 m, ortalama tepe çapı 2.13 m ve ortalama dal sayısı 2 adet olarak, Crataegus monogyna Jacq. var. monogyna bireylerine ait ortalama birey boyu 3.17 m, ortalama tepe çapı 2.35 m ve ortalama dal sayısı 2.8 adet bulunmuştur. C. orientalis türünde meyve sayısı 295.82 adet ve meyve ağırlığı 1.72-3.37 g bulunurken, C. monogyna türünde meyve sayısı 4274.5 adet ve meyve ağırlığı 0.33- 0.90 g bulunmuştur. Bakılara göre çalışmaya konu büyüme özelliklerinin karşılaştırılması amacıyla uygulanan varyans analizi sonucunda C. orientalis türünde boy, tepe çapı ve dal sayısı bakımından bakı grupları arasında istatistiksel bakımdan anlamlı (p>0.05) fark olmadığı belirlenmiştir. C. monogyna türünde ise boy ve tepe çapı bakımından bakı grupları arasında istatistiksel bakımdan anlamlı fark bulunmazken dal sayısı bakımından istatistiksel bakımdan anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Bakıların meyve özellikleri bakımından karşılaştırılması amacıyla uygulanan varyans analizi sonucunda C. orientalis türünde meyve sayısı ve meyve ağırlığı bakımından bakı grupları arasında istatistiksel bakımdan anlamlı fark olduğu (p<0.05) ortaya çıkarken, C. monogyna türünde ise anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Gerçekleştirilen korelasyon analizine göre, her iki tür için de dal sayısı ve boy karakteri arasındaki ilişkinin anlamsız olduğu, diğer tüm karakterlerin istatistiksel açıdan 0.01 önem düzeyinde birbirleri ile pozitif yönde ilişkili oldukları belirlenmiştir. Alıç türleri, gıda, tıbbi, süs vb. amaçlarla kullanımı bulunan etnobotaniksel özelliğe sahiptir. Çalışma alanının bulunduğu yörede de yöre halkı bu özelliklerinden faydalanmaktadır. Meyvelerini reçel, marmelat, sirke yapımında kullanmakta, yaprak ve çiçeklerini çay olarak tüketmekte ve evlerinde dekorasyon amaçlı kullanmaktadırlar. Alıç türlerinin büyüme ve meyve özelliklerinin çalışılması ile bu türün kültürünün kolay yapılması için gerekli olan verilerin sağlanacağı, yöresel kullanımlarının öğrenilmesi ile daha sonraki yapılacak çalışmalar için altlık oluşturulacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Alıç, Crataegus, Büyüme, Meyve, Isparta, Etnobotanik

Proje Numarası

none

Kaynakça

• Anonim, 2021. Isparta Çevre Durum Raporu. Isparta Valiliği İl Çevre Müdürlüğü, Isparta.
• Bahorun, T., Aumjaud, E., Ramphul, H., Rycha, M., Luximon‐Ramma, A., Trotin, F., & Aruoma, O. I. (2003). Phenolic constituents and antioxidant capacities of Crataegus monogyna (Hawthorn) callus extracts. Food/Nahrung, 47(3), 191-198.
• Baloğlu T. & Bilir N. (2020a). Kuşburnu’nda (Rosa canina L.) Bazı Meyve ve Büyüme Özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11, 124-129.
• Baloğlu, T., & Bilir, N., 2020b. Kırmızı Alıçta (Crataegus Monogyna) Meyve Verimi İle Bazı Büyüme Özellikleri Etkileşimi. Bartın University International Journal of Natural and Applied Sciences, 3(2), 66-72.
• Balta MF, Karakaya O ve Kaptan Ekici G (2015). Çorum’da yetişen alıçların (Crataegus spp.) fiziksel özellikleri. Ordu Univ. Bil. Tek. Derg. 5:35-41.
• Bektaş, M., Bükücü, Ş. B., Özcan, A., & Sütyemez, M. (2017). Akçadağ ve Hekimhan İlçelerinde Yetişen Alıç (Crataeugus spp.) Genotiplerinin Bitki ve Pomolojik Özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4(4), 484-490.
• Bulut Y., 2006, Manavgat (Antalya) Yöresinin Faydalı Bitkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta s. 107.
• Dönmez, A. A., 2003. The Genus Crataegus L. (Rosaceae) with special reference to hybridization and biodiversity in Turkey, Turkish Journal of Botany, 27: 28: 29-37, (2004).
• Ebrahimzadeh, M. A., & Bahramian, F. (2009). Antioxidant Activity of Crataegus pentaegyna Subsp. elburensis Fruits Extracts. Pakistan journal of biological sciences, 12(5), 413-419.
• Ercişli S, Yanar M, Şengül M, Yıldız H, Topdas EF, Taşkın T, Zengin Y ve Yılmaz KU (2015). Physicochemical and biological activity of hawthorn (Crataegus spp. L.) fruits in Turkey. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus 14: 83-93.
• Gökbunar, L. 2007. Alıç ( Crataegus sp. )’ın in vitro mikroçoğaltımı, Kahramanmaraş Sütcü Imam Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Gündoğdu M, Özrenk K, Ercişli Kan T, Kodad O and Hegedus A (2014). Organic acids, sugars, vitamin c and pomological characteristics of elevan hawthorn species (Crataegus spp.) from Turkey. Biological Research 47: 1-5.
• Güven, K., Yücel, E., & Cetintaş, F. (2006). Antimicrobial activities of fruits of Crataegus. and Pyrus. Species. Pharmaceutical biology, 44(2), 79-83.
• Hobbs, C., Foster, S. 1990. Hawthorn. Herbal Gam 22, 30- 31.
• Karadeniz T ve Kalkışım Ö (1996). Edremit ve Gevaş ilçelerinde yetişen alıç (Crataegus azarolus L.) tiplerinin meyve özellikleri ve ümitvar tiplerin seçimi. Yüzüncüyıl Üniv. Ziraat Fak. Derg. 6: 27-33.
• Kirakosyan, A., Seymour, E., Kaufman, P. B., Warber, S., Bolling, S., & Chang, S. C. (2003). Antioxidant capacity of polyphenolic extracts from leaves of Crataegus laevigata and Crataegus monogyna (Hawthorn) subjected to drought and cold stress. Journal of agricultural and food chemistry, 51(14), 3973-3976.
• MGM, 2021. Date Of Access:22.02.2022 https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler istatistik.aspx?k=A&m=ISPARTA
• Nazhand, A., Lucarini, M., Durazzo, A., Zaccardelli, M., Cristarella, S., Souto, S. B., ... & Santini, A. (2020). Hawthorn (Crataegus spp.): An updated overview on its beneficial properties. Forests, 11(5), 564.
• Özcan, M., Hacıseferogulları, H., Marakoglu, T., ve Arslan, D. 2005. Hawthorn (Crataegus spp.) fruit: some physical and chemical properties. Journal of Food Engineering 69, 409- 415.
• Özderin S. (2014). Batı Anadolu'da Doğal Yayılış Gösteren Bazı Alıç (Crataegus L. spp.) Taksonlarının Botanik ve Kimyasal Özellikleri, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Isparta.
• Salehi, S.; Long, S.R.; Proteau, P.J.; Filtz, T.M. Hawthorn (Crataegus monogyna Jacq.) extract exhibits atropine-sensitive activity in a cultured cardiomyocyte assay. J. Nat. Med. 2009, 63, 1–8.
• Venskutonis, P., 2018. Phytochemical composition and bioactivities of hawthorn (Crataegus spp.): Review of recent research advances. J. Food Bioact., 4.
• Wang, C. Crataegus pinnatifida Bge. (Shanzha, Hawthorn Fruit). In Dietary Chinese Herbs, 1st ed.; Liu, Y., Wang, Z., Zhang, J., Eds.; Springer: Berlin/Heidelberg, Germany, 2015; pp. 355–361.