Arid Karasal Ekosistem Koşulları Altında Bulunan Arazilerin Bazı Toprak Özelliklerinin CBS Ortamında Haritalandırılması

Yıl 2022, Sayı: 45, 79 - 84, 31.12.2022

Yavuz Şahin Turgut , Yakup Kenan Koca

https://doi.org/10.31590/ejosat.1222318

Öz

Toprak yapan faktörlerdin birisi olan iklim, özellikle toprak nem rejimini etkileyerek toprak taksonomisinde ordo düzeyinde etkide bulunmaktadır. Aridic nem rejimi, ordo düzeyinde sınıflamayı belirleyen bir karakteristiktir ve Aridisol ordosunun tanımlanmasında kullanılmaktadır. Türkiye’de Aridic nem rejimine sahip alanlardan birisi de yıllık ortalama yağışın 279 mm. olduğu Sultansuyu tarım işletmesidir. Coğrafi bilgi sistemleri veri tabanında basılı olan toprak haritaları sayısallaştırılmış ve kimi özelliklere ait sayısal veriler elde edilmiştir. Malatya’nın batısında yer alan işletme arazilerinde daha önceden tanımlanmış olan serilerden 4 tanesi Aridisol ordosu içerisindedir. Bu seriler işletmenin %60’ını kapsamaktadır. İşletmede en fazla alan kaplayan Yeniköy serisi de Aridisol ordosunda tanımlanmıştır. Bu çalışmada arid karasal ekosistem altında bulunan işletme arazilerinde toprakların genel özellikleri ile birlikte Aridisol ordosunda sınıflandırılmış olan seri topraklarının özellikleri ele alınmıştır. Aridisol ordosu içerisinde tanımlanmış olan serilerin genel özellikleri pH’larının bazik oluşu, kireç düzeylerinin yüksek oluşu, tekstürlerinin kil oluşu ile ortak özellikler gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aridisol, coğrafi bilgi sistemleri, Sultansuyu, tarım işletmesi

Mapping Some Soil Properties of Lands Under Arid Terrestrial Ecosystem Conditions in GIS.

Öz

Climate, which is one of the soil-forming factors, has an ordo-level effect on soil taxonomy by especially affecting the soil moisture regime. Aridic moisture regime is a characteristic that determines the classification at the order level and is used to define the order of Aridisol. One of the areas with Aridic humidity regime in Turkey is the average annual precipitation of 279 mm is the Sultansuyu agricultural enterprise. Soil maps printed in geographic information systems database were digitized and numerical data of some features were obtained. Previously, defined series (n:4) are in the Aridisol order in the farm lands located in the west of Malatya. These series cover 60% of the enterprise. The Yeniköy series, which occupies the largest area in the enterprise, is also defined in the Aridisol order. In this study, the general characteristics of the soils in the farm lands under the arid terrestrial ecosystem and the characteristics of the series soils classified in the Aridisol order were discussed. It has been determined that the general characteristics of the series defined in the Aridisol order are basic pH, high lime levels, and clay textures.

Anahtar Kelimeler

Aridisol, Sultansuyu, geographic information system, agricultural enterprise

Kaynakça

• Anonim, (1991). Sultansuyu Tarım İşletmesi Topraklarının Etüd ve Haritalaması. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. Sayı:12.
• Anonim, (2022a). Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü. Erişim adresi: https://www.tigem.gov.tr/Sayfalar/Detay/ef51f9be-1e95-4b01-8f68-1255b0575e47
• Anonim, (2022b). Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=MALATYA
• Başayiğit, L. ve Dinç, U., (2005). Toprak Taksonomisine Göre Toprak İklim Rejimleri ve Türkiye Toprakları İçin Örnekler. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1): 83-91
• Dedeoğlu, M., Özaytekin, H.H. ve Başayiğit, L. (2020). Orta Anadolu Bölgesi Aridisol Topraklarının Özellikleri ve Arazi Değerlendirmesi. Anadolu J. Agr. Sci., 35: (419-429)
• Dinç, U., Kapur, S., Özbek, H., Şenol, S. (1999). Toprak Genesisi ve Sınıflandırılması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın NO:C-130.
• Güzel, N. ve Gülüt, K.Y., (2010). Toprağın Oluşumu ve Özellikleri. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 289.
• Jenny, H., (1941). Factors of soil formation. Mc Graw-Hill, New York, pp.281.
• Karaoğlu, M. ve Yalçın, A.M., (2018). Toprak Tuzluluğu ve Iğdır Ovası Örneği. Journal of Agriculture, 1(1): 27-41.
• Kurşun, G. ve Dengiz, O. (2018). Arid Karasal Ekosistem Koşulları Altında Oluşmuş Toprakların Sınıflaması ve Dağılımlarının Belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 7 (2): (1-11).
• Tunçay, T., (2019). Kurak ekolojik koşullar altında oluşmuş toprakların detaylı toprak etüt haritalama çalışması ve sınıflaması. Akademik Ziraat Dergisi, 8(1): 101-112.
• Tunçay, T. ve Dengiz, O., (2017). Yarı Nemli Ilıman İklim Koşullarında Farklı Eğim ve Farklı Arazi Örtüsü Altında Toprak Gelişimi ve Agregat Stabilitesi Değişimi. Toprak Su Dergisi, 6 (1): 36-43.
• USDA, (2003). Keys to Soil Taxonomy. Ninth Edition. Soil Survey Staff. United States Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service