Measuring The Efficiency of Internal and External Audit Activities Used in The Quality Management System: Developıng A Scale

Yıl 2023, Sayı: 50, 134 - 144, 30.04.2023

Ümit Sönmez Mehmet Aytekin

https://doi.org/10.31590/ejosat.1178362

Öz

In quality management system applications; İnternal and external audit activities have a positive effect. The effectiveness of these activities is more important. So, we should measure the effectiveness of internal and external audit activities and this is one of the tools used to measure the performance of the quality management system. We haven't seen more studies in the literature on the measurement of internal and external audit effectiveness. As a result of this study; A scale has been developed to measure the internal audit and external audit activities' effectiveness used in the measurement of quality management system performance. In this context, first of all, questions of the item pool were created by scanning the related literature, and opinions of experts were taken to ensure content validity. Later, a pilot study was made to test whether there were items that were not understood on a possible scale or that could cause misunderstanding. Then, reliability and validity analyzes of the scale were made. This study confirmed the data obtained by using the technique of the survey in the companies which have got ISO 9001:2015 certificate in Turkey. The result of the analysis; The value of KMO was found to be 0.958, and the result of the Bartlett test was found as χ2=4887,780 ~ df=120 (ρ<0.001). According to the exploratory factor analysis, We obtained this two-factor structure of 16 items in total. We saw that the factor loads of the internal audit variable were between 0.606 and 0.798, and the factor loads of the external audit variable were between 0.700 and 0.855. And also we saw these two factors explained 72,340 % of all the variance. The coefficient of Cronbach's Alpha (α) was found α=0.922 for the internal audit scale and α=0.953 for the external audit scale. In addition, according to the factor analysis confirmatory, the scale of two-factor structure was obtained x2=207,911; Df=99; CMIN/df=2,100; GFI=0.926; CFI=0.978; TLI=.0973; It was calculated as RMSEA=0.059. In this context, it was determined that CMIN/df, CFI, and TLI values of the scale provided good consistency, and GFI and RMSEA values provided acceptable consistency values. According to these results; We can use this scale to measure the effectiveness of internal and external audit activities and it is also a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Quality Management System, Internal Audit, External Audit

Kalite Yönetim Sisteminde Kullanılan İç ve Dış Tetkik Faaliyetlerinin Etkinliğinin Ölçümüne Yönelik Bir Ölçek Geliştirme

Öz

Kalite yönetim sistemi uygulamalarında iç ve dış tetkik faaliyetlerinin etkinliği; kalite yönetim sistemi performansına olumlu etki etmektedir. Dolayısıyla kalite yönetim sistemi performansının ölçümünde kullanılan araçlardan iç ve dış tetkik faaliyetlerinin etkinliğinin ölçümü önemlidir. Literatürde iç ve dış tetkiklerin ölçümüne yönelik bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu noktadan hareketle çalışmada; kalite yönetim sistemi performansı ölçümünde kullanılan iç ve dış tetkik faaliyetlerinin etkinliğinin ölçümüne yönelik bir ölçek geliştirilmiştir. Bu kapsamda çalışmada öncelikle ilgili literatür taranarak soru havuzu oluşturulmuş ve kapsam geçerliliği için uzman görüşleri alınmış ve akabinde ölçekte anlaşılmayan maddelerin olup olmadığını test etmek için bir pilot çalışma yapılmıştır. Daha sonra geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Bu araştırma, Türkiye’de ISO 9001:2015 belgesine sahip işletmelerde anket yöntemi ile toplanan verilerin ile yapılmıştır. Analizlerin sonucuna göre; ölçeğin KMO değeri 0,958, Bartlett testi sonucu χ2=4887,780~df=120 (ρ<0,001) olarak bulunmuştur. Keşfedici faktör analizine göre; toplam 16 maddeden iki faktörlü bir yapı olduğu görülmüştür. Bu yapıdaki iç tetkik değişkenine ait maddelerin faktör yükleri 0.606 ile 0.798 arasında ve dış tetkik değişkenine ait maddelerin faktör yükleri de 0,700 ile 0,855 arasında olduğu ve iki faktöre ait maddelerin toplam varyansın %72,340’ını açıkladığı tespit edilmiştir. Cronbach Alfa katsayısı (α) iç tetkik ölçeği için α=0,922 ve dış tetkik ölçeği için α=0,953 değerleri bulunmuştur. Ayrıca doğrulayıcı faktör analizine göre iki faktörlü ölçeğin yapısı doğrulanmış olup uyum değerlerine ilişkin CMIN/df, CFI, TLI değerlerinin iyi uyum, GFI ve RMSEA değerlerinin ise kabul edilebilir uyum değerlerini sağladığı tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlar; iç ve dış tetkik faaliyetlerinin etkinliğinin ölçümünde kullanılabilecek olan bu ölçeğin güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğu söylenebiliriz.

Anahtar Kelimeler

Kalite Yönetim Sistemi, İç Tetkik, Dış Tetkik, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Ağ, A. ve Çil, E. (2019). Toplam kalite yönetimi açısından iç denetimin değerlendirilmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(18), 983-1006.
• Başaran, B. (2016). The effect of ISO quality management system standards on industrial property rights in Turkey. World Patent Information, 45, 33–46.
• Bollen, K. A. (1989). Structural equations with latent variables (Vol. 210). John Wiley ve Sons.
• Chow‐Chua, C., Goh, M., ve Wan, T. B. (2003). Does ISO 9000 certification improve business performance? International journal of quality ve Reliability management.
• Comrey, A. L., ve Lee, H. (1973). A first course in factor. Analysis, Academic Press. New York.
• DeVellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar.
• Fraser John, Hugh Lindsay, (2004), 20 Questions Directors Should Ask About İnternal Audit, Canada: The İnstitute Of İnternal Auditors, s. 6.

• George, D., ve Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step. A simple study guide and reference (10. Baskı). GEN, Boston, MA: Pearson Education, Inc, 10.
• Guion, C. L. (2010). The Impact of TQM and Six Sigma Improvement Methodologies on Organizational Performance. (Yayımlanmamış doktora tezi). Capella Universy, School of Business and Technology.
• Bayık, M. E., ve Gürbüz, S. (2016). Ölçek uyarlamada metodoloji sorunu: Yönetim ve örgüt alanında uyarlanan ölçekler üzerinden bir araştırma. İş ve İnsan Dergisi, 193-196.
• Hair Jr, J. F., Sarstedt, M., Hopkins, L., ve Kuppelwieser, V. G. (2014). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): An emerging tool in business research. European business review.
• Hassan, N. A., Zailani, S. H. M., ve Hasan, H. A. (2021). A meta-analysis of integrated internal audit management effectiveness towards business sustainability. Pertanika Journals Social Science ve Humanities, 29(2), 233-252.
• Hawkes, L. C. ve Adams, M. B. (1994). Total quality management: Implications for internal audit. Managerial Auditing Journal, 9(4), 11-18.
• Huang, H. ve Goodhart, C. A. (1998). Time inconsistency in a model with lags, persistence, and overlapping wage contracts. Oxford Economic Papers, 50(3), 378-396.
• Juran, J. M. ve Godfrey, A. B. (1999). The quality control process (4. bs.). McGraw-Hill.
• Karapetrovic, S. ve Willborn, W. (2000). Generic audit of management systems: Fundamentals. Managerial Auditing Journal 15(6), 279-294.
• Kim, D. Y. (2010). The impact of quality management practices on innovation. (Yayımlanmamış doktora tezi). Carleton University.
• Kluse, C. (2012). Third-party quality management audits for automotive component manufacturing: perceptions and insights into a necessary yet debatable practice. Ph.D. Dissertation, Eastern Michigan University, ABD.
• Lopez-Mielgo, N., Montes-Peón, J. M., ve Vázquez-Ordás, C. J. (2009). Are quality and innovation management conflicting activities? Technovation, 29(8), 537-545.
• Mardijuwono, A. W. ve Subianto, C. (2018). Independence, professionalism, Professional skepticism: The relation toward the resulted audit quality. Asian Journal of Accounting Research, 3(1), 61-71.
• Poksinska, B., Eklund, J. A., ve Dahlgaard, J. J. (2006). ISO 9001: 2000 in small organizations: Lost opportunities, benefits, and influencing factors. International Journal of Quality ve Reliability Management.
• Raykov, T., Marcoulides, G. A., Harrison, M., ve Zhang, M. (2020). On the dependability of a popular procedure for studying measurement invariance: A cause for concern? Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 27(4), 649-656.
• Rezaee, Z. (1996). Improving the quality of internal audit functions through total quality management. Managerial Auditing Journal, 11(1), 30-34.
• Sanal Recep,(2002) Türkiye de Yönetsel Denetim ve Devlet Denetleme Kurulu, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Sanal Recep, (2002), “Yapısal ve Kurumsal Düzenleme Gereksinimi”, İç Denetim, Sayı.3, Bahar, s. 45.
• Shantz Paul, (2002), “Enron’un Hatalarından Ders Almak”, İç Denetim, Sayı.3, Bahar, s. 41.
• Simon, A., Yaya, L. H. P., Karapetrovic, S., ve Casadesús, M. (2014). An empirical analysis of the integration of internal and external management system audits. Journal of Cleaner Production, 66, 499-506.
• TS EN ISO 19011 Kalite ve Çevre Yönetim Sistemleri Tetkik Kılavuzu, Türk Standartları Enstitüsü Sanal Recep, (2002), Türkiye de Yönetsel Denetim ve Devlet Denetleme Kurulu, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Venter, J. ve DuBruyn, R. (2002). Reviewing the internal auditing function: Processes and procedures. Meditari Accountancy Research, 11, 227-241.
• Williamson, A., Rogerson, J. H., ve Vella, A. D. (1996). Quality system auditors’ attitudes and methods: A survey. International Journal of Quality ve Reliability Management, 13(8), 39-52.