DENETİM FİRMALARI KALİTE ENDEKSİ

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 35 - 47, 26.08.2018

İffet Kesimli

Öz

Denetim
pazarı oligopolistik bir pazar yapısına sahiptir ve bunun pek çok göstergesi
bulunmaktadır.  Denetim
firmaları regülatörler tarafından
getirilen çeşitli düzenlemelere uymak zorundadır; düzenlemelerin çoğu oligopolü
korumakta ve daha da katılaştırmaktadır. Düzenlemeler, denetim firmalarının
uluslararası büyümesini, Dört Büyükler lehine
olacak şekilde cezalandırılmakta, bu da yoğunlaşmaya yol açmaktadır. Örneğin, S&P 500
listesinde yer alan şirketlerden yalnızca iki tanesi Dört Büyükler dışında bir
denetim firmasıyla çalışmaktadır ve Dört Büyükler, muhasebe endüstrisinin
gelirinin üçte ikisini elde etmektedir.  Şirketler,
küçük denetim firmalarının gereken beceri paketine sahip olmadıklarına inanmaktadır.
Camiada Dört Büyüklerin, kendi gözetimleri sırasında gerçekleşen çok sayıdaki
hukuk ihlâllerine ve Lehman Brothers benzeri müşterilerinin batmalarına karşın,
bunları çok fazla zarar görmeksizin savuşturduklarına dikkat çekilmiştir.
Anılan oligopolistik yapının
kırılabilmesi ve denetim müşterisi firmalarının tercihlerinin
rasyonelleştirilmesi hedeflenilerek bu çalışmada Denetim Firmaları Kalite
Endeksi önerisi getirilmektedir. Endeksin amacı denetimi gerçekleştirecek olan
denetim firmasının seçiminin objektif kriterlere dayandırılmasına, dolayısıyla
rasyonel bir seçim yapılmasına aracılık etmektir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız denetim, halka açık şirketler, kalite endeksi

Kaynakça

• Baillot, V. (2007). International Organization of Securities Commissions. IOSCO Roundtable. Paris (01.07.2007). Quality of Public Company Audits from a Regulatory Perspective. http://www.iasplus.com/en/binary/iosco/0706roundtable.pdf, 19.09.2012.
• Bağımsız Denetim Yönetmeliği. BDY [22](5), http://www.kgk.gov.tr/content_detail-219-1020-bagimsiz-denetim-yonetmeligi.html, adresinden 01 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• Bouton, D. (2007). International Organization of Securities Commissions. IOSCO Roundtable. Paris (01.07.2007). Quality of Public Company Audits from a Regulatory Perspective. http://www.iasplus.com/en/binary/iosco/0706roundtable.pdf, adresinden 19 Eylül 2012 tarihinde alınmıştır.
• Conway, R. (25.11.2009). IOSCO Danışma Raporuna Yorum Mektubu. s. 11. http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD339.pdf, adresinden 05 Mayıs 2012 tarihinde alınmıştır.
• Cox, J. (2007). International Organization of Securities Commissions. IOSCO Roundtable. Paris (01.07.2007). Quality of Public Company Audits from a Regulatory Perspective. 3. Panel: “Audit Firm Concentration: Potential Effects on Audit Quality”. http://www.iasplus.com/en/binary/iosco/0706roundtable.pdf, adresinden 19 Eylül 2012 tarihinde alınmıştır.
• Deltas, G., ve Doogar, R. (09.01.2005). “Product and Cost Differentiation by Large Audit Firms”. 2005 ASSA Conference - Expanding the Frontiers of Economics - Oligopoly Markets and Antitrust, Philadelphia.
• Doogar, R., ve Easley, R. F. (1998). “Concentration without differentiation: A new look at the determinants of audit market concentration”. Journal of Accounting and Economics, 25, 235–253.
• Economist, the (08.12.2012). “The Big Four auditors Accountable. Two controversies ensnare the Big Four”. The Economist. http://www.economist.com/news/finance-and-economics/21567953-two-controversies-ensnare-big-four-accountable, adresinden 09 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• Garside, J. (24.08.2014). “Autonomy deals raise questions as HP row escalates”. The Guardian. http://www.theguardian.com/business/2014/aug/24/hewlett-packard-questions-autonomy-deals-middlemen, adresinden 09 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• Harris, S. B. (20.03.2014). “The Importance of Auditing and Audit Regulation to the Capital Markets”. American University Kogod School of Business. Washington, DC. Public Company Accounting Oversight Board (PCOAB). News Releases. Events & Public Company Accounting Oversight Board Meetings. Speeches & Statements. http://pcaobus.org/News/Speech/Pages/03202014_American.aspx, adresinden 28 Mart 2014 tarihinde alınmıştır.
• Jones, A., ve Binham, C. (29.11.2012). “KPMG disputes role in Autonomy writedown”. Financial Times. http://www.ft.com/cms/s/0/5f610688-3a1f-11e2-baac-00144feabdc0.html#axzz3OKYW2Ert, adresinden 09 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• Karaian, J. (2013). Beyond the Big Four—Why regulators and clients can’t break the audit oligopoly. Quarz. http://qz.com/136346/beyond-the-big-four-why-regulators-and-clients-cant-break-the-audit-oligopoly/, adresinden 17 Ekim 2013 tarihinde alınmıştır.
• Kesimli, İ. (2015). “Türk Bağımsız Denetim Firmalarının Uluslararası Kalite Kontrol Standardı Açısından İncelenmesi”. (Basılmamış doktora tezi, Trakya Üniversitesi).
• Kinney, Jr., ve William R. (1986/03). "Audit technology and preferences for auditing standards". Journal of Accounting and Economics, 8(1): 73–89. http://deepblue.lib.umich.edu/handle/2027.42/26243, adresinden 29 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• McKenna, F. (20.11.2012). “HewlettPackard's Autonomy Allegations: A Material Writedown Puts All Four Audit Firms On The Spot”. Forbes. http://www.forbes.com/sites/francinemckenna/2012/11/20/hewlett-packards-autonomy-allegations-a-material-writedown-puts-all-four-audit-firms-on-the-spot/, adresinden 09 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• Norris, F. (29.11.2012). “A Clash of Auditors in H.P. Deal and Loss”. New York Times. http://www.nytimes.com/2012/11/30/business/auditors-clash-in-hp-deal-for-autonomy.html?emc=tnt&tntemail1=y, adresinden 30 Kasım 2012 tarihinde alınmıştır.
• Public Company Accounting Oversight Board (PCOAB). News. Events. Documents. http://pcaobus.org/news/events/documents/05152013_sagmeeting/audit_quality_indicators.pdf, adresinden 29 Ocak 2015 tarihinde alınmıştır.
• Prada, M. (2007). International Organization of Securities Commissions. IOSCO Roundtable. Paris (01.07.2007). Quality of Public Company Audits from a Regulatory Perspective. http://www.iasplus.com/en/binary/iosco/0706roundtable.pdf, adresinden 19 Eylül 2012 tarihinde alınmıştır.