Kozmetikte Yeni Trend: Spor Kozmetikleri

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 135 - 146, 31.12.2020

Murat Ünalmış

https://doi.org/10.47778/ejsse.804239

Öz

Bu çalışmada, spor kozmetiğinin terminolojiye kabul edilmesiyle birlikte, spor ile kozmetik arasında kurulan ilişki incelenmiştir. Spor kozmetiklerine ilişkin gerçekleştirilen araştırma ve literatür neticeleri taranarak sınıflandırılmıştır. Edinilen bulgularla spor kozmetikleri kavramı doğrulanmaya çalışılmıştır. Son yıllarda teknolojik gelişmeler birçok endüstri, ürün ve hizmetlerin üretilmesi ile sunulması noktasında büyük değişimlere sebep olmuştur. Bu değişimlerden biride kozmetik endüstrisi olmuş, sektör son yıllarda etkileyici bir hızla büyüme yaşamış bununla birlikte, spor pazarında da kendine büyük bir alan oluşturmuştur. Spor kozmetikleri kavramı, 1980’li yıllarda Spor Hekimleri ve Kozmetik Dernekleri tarafından tartışılmış ve uluslararası kongrelerde sunulmuştur. Bu bağlamda spor kozmetikleri; sporcuların egzersiz öncesi, egzersiz anı ve egzersiz sonrası her durumda ihtiyaçlarını karşılayan, yaşanılabilecek sakatlıkların önlenmesinde, yaşanmış olan sakatlıkların giderilmesinde kullanılmak üzere özel olarak geliştirilmiş ürünler olarak tanımlanmıştır. Spor kozmetiklerinin kullanımına, bilhassa estetik gerektiren bazı spor türlerinde (ritmik ve artistik cimnastik, buz pateni, su balesi, kule atlama, senkronize vb.) sıkça rastlanılmaktadır. Bunun birlikte sporcuda birtakım olguların (ihtiras, kararlılık, kuvvet, muvaffakiyet, zafer, amaç, üstün olmak, önderlik, heyecan, ekip, mutluluk, ümit, isteklendirme, kendine özgüven, güzellik ve cazibe) oluşturulması ve geliştirilmesi amacı ile de kozmetiklerden yararlanılmaktadır.
Ayrıca sporcularda ortaya çıkabilen cilt rahatsızlığı, cilt hastalıklarından korunma, enfeksiyonlar, mekanik yaralanma gibi durumlarda spor kozmetiklerinin tedavi edici özelliklerinden yararlanılmaktadır. Bu durum ise kozmetiklerin spor sektöründeki önemini her geçen gün artırmaktadır. Bu çalışmanın sonucunda, terminolojiye kabul edilen spor kozmetiklerinin spor ile kozmetik arasında bir bağ kurabileceği öngörülmektedir. Ayrıca sporcuların genel benlik algısı, özgüveni, iyi görünme hissi, konsantrasyonu ve performansı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Spor Kozmetikleri, Spor Hijyeni, Kozmesotikler

New Trend in Cosmetics: Sports Cosmetics

Öz

In this study, with the acceptance of sports cosmetics to the terminology, the relationship between sports and cosmetics was examined and the research and literature findings on sports cosmetics were reviewed and classified. In the light of the obtained data, the concepts of sports cosmetics were introduced and the classifications were tried to be verified. In recent years, technological developments have caused great changes in the production and presentation of many industries, products and services. These changes have also taken place in the cosmetics industry and the sector has reached an impressive growth in recent years. With this growth, the sector has created a large area for itself in the sports market. The concept of sports cosmetics was discussed first by Sports Physicians and Cosmetic Associations in the 1980s and presented in international congresses. It was defined as specially developed products to meet the needs of athletes before, during and after their workouts in order to prevent injuries and recover from injuries. Sports cosmetics are widely used in sport branches such as rhythmic and artistic gymnastics, synchronized swimming, diving, fencing, high jumping and swimming, etc. On the other hand, it is used for the creation and development of some important concepts (passion, perseverance, strength, success, victory, goal, self-transcendence, leadership, excitement, team, joy, hope, motivation, self-confidence, beauty and charm) that are important for athletes. Additionally, the therapeutic properties of sports cosmetics are used in cases such as skin disorders, infections, mechanical injuries that may occur in athletes. These facts increase the importance of cosmetics in the sports sector day by day. As a result of this study, it is seen that sports cosmetics which are accepted to the terminology, have positive effects on athlete concentration and performance by establishing a link between sports and cosmetics.

Anahtar Kelimeler

Sports cosmetics, Sports hygiene, Cosmeceuticals

Kaynakça

• Blanco-Dávila, F. (2000). Beauty and the body: The origins of cosmetics. Plastic and reconstructive surgery, 105(3), 1196-1204. DOI: 10.1097/00006534-200003000-00058.
• Cash, T.F. & Walker Cash, D. (1982). Women’s use of cosmetics: Psychosocial correlates and consequences. International Journal of Cosmetic Science, 4: 1-13. https://doi.org/10.1111/j.1467-2494.1982.tb00295.x.
• Clijsen, R., Barel, A. O. & Clarys, P. (2014). Use of Cosmetics in Sports. Erişim tarihi; 06.12.2020, https://www.researchgate.net/profile/Ron_Clijsen/publication/263397952_The_Use_of_Cosmetics_in_Sport/links/54c7a8580cf238bb7d0af5be/The-Use-of-Cosmetics-in-Sport.pdf.
• Çomoğlu, T. (2012). Kozmetikler. Marmara Pharmaceutical Journal, 16(1), 1-8. DOI: 10.12991/201216414.
• Greiter, F. (1981). Kosmetik und Spon. Osterreich Journal fur Sponmedizin, 2, 9-15.
• Greiter, F. (1985). Sports and cosmetics. Sports Medicine, 2(4), 248-253. DOI: 10.2165/00007256-198502040-00002.
• Greiter. F. (1984). Moderne Cosmetic. In press: 67-71; 310-317; 211- 214; 217-218.
• Groll, D. (1984). Kosmetiktage Karlsruhe zu Gast in Berlin. Parfiimerie und Kosmetik, 62 (Suppl. 8): 246.
• Gomez-Lopez, A., Alastruey-Izquierdo, A., Rodriguez, D., Almirante, B., Pahissa, A., Rodriguez-Tudela, J. L. & Cuenca-Estrella, M. (2008). Prevalence and susceptibility profile of Candida metapsilosis and Candida orthopsilosis: results from population-based surveillance of candidemia in Spain. Antimicrobial agents and chemotherapy, 52(4), 1506-1509. DOI:10.1128/AAC.01595-07.
• Hareke, E. & Roseeuw, D. (1999). The scope of onycomycosis: epidemiyology and clinical features. Int J Dermatol, 38(2), 7-12. DOI: 10.1046/j.1365-4362.1999.00015.x.
• Hohenauer, E., Clijsen, R., Cabri, J. & Clarys, P. (2009). Effects of different local cooling applications on the endurance capacity during cycling. 14th Annual Congress of the European College of Sport Science Book of Abstracts (ss.321). Oslo/Norway.
• Hongratanaworakit, T. (2010). Stimulating effect of aromatherapy massage with jasmine oil. Natural product communications, 5(1), 157-162. https://doi.org/10.1177/1934578X1000500136.
• Hunt, M. (2020). Kozmesötikler. Erişim tarihi; 20.02.2020, https://www.dermcoll.edu.au/atoz/cosmeceuticals/.
• Kaynar, Ö., Engin, R. İ., Dağdeviren, F., Yılmaz, M., Özkan, B. & Öztürk, S. (2017). Türk güreşçilerde deri enfeksiyonları sıklığının araştırılması. Turkderm, 51(3), 84. DOI: 10.4274/turkderm.81231.
• Kışlalıoğlu, S. (2004). Kozmetoloji Bilimi. In: Kozmetik Bilimi. (Editors: Yazan, Y.,). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi, 3-9.
• Kordi, R., Ziaee, V., Rostami, M. & Wallace, W. A. (2012). Sports injuries and health problems among wrestlers in Tehran. JPMA-Journal of the Pakistan Medical Association, 62(3), 204-208.
• Lacerda, T.O. (2002). Elementos para a construc¸a˜o de uma Este´tica do Desporto. Not Published Doctoral Dissertation, Faculty of Sports of the University of Porto, Porto.
• Leite, M. & Ribeiro, F. (2010). Liquid IceTM fails to cool the skin surface as effectively as crushed ice in a wet towel. Physiotherapy theory and practice, 26(6), 393-398. https://doi.org/10.3109/09593980903229240.
• Mantar, F. Y. (2001). Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi, Türkderm, 35(4), 1-5.
• Manela-Azulay, M., & Bagatin, E. (2009). Cosmeceuticals vitamins. Clinics in dermatology, 27(5), 469-474. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2009.05.010.
• Moehrle, M. (2008). Outdoor sports and skin cancer. Clinics in dermatology, 26(1), 12-15. DOI: 10.1016/j.clindermatol.2007.10.001.
• Rosso, S., Zanetti, R., Martinez, C., Tormo, M. J., Schraub, S., Sancho-Garnier, H., ... & Laurent, R. (1996). The multicentre south European study'Helios'. II: Different sun exposure patterns in the aetiology of basal cell and squamous cell carcinomas of the skin. British journal of cancer, 73(11), 1447-1454.DOI: 10.1038/bjc.1996.275.
• Sidle, D. M. & Decker, J. R. (2011). Use of makeup, hairstyles, glasses, and prosthetics as adjuncts to scar camouflage. Facial Plastic Surgery Clinics, 19(3), 481-489. DOI: 10.1016/j.fsc.2011.06.004.
• Seippel, Ø. (2006). The meanings of sport: fun, health, beauty or community?. Sport in Society, 9(1), 51-70. DOI: 10.1080/17430430500355790.
• Sungur, S. A., Şahne, B. S. ve Yeğenoğlu, S. (2018). Kozmetik ürünlerin tarihçesi, ürün tanıtımlarının yasal durumu ve tüketici davranışı açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 8(3), 191-197. DOI: 10.31020/mutftd.432259.
• Wertz, S. K. (1983). Context and intention in sport and art. Southwest Philosophical Studies San Marcos, Tex, 8(3), 145-147.
• Witt, G. (1989). The world of sport-A world of aesthetic values. Sport Science Review, 12, 10-15.