Yöneticilerin İletişim Kurma, Eğitim Ortamı ve Çevresi Oluşturma Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 3, 225 - 242, 30.12.2020

Şengül Büyükboyacı

Öz

Bu araştırma ortaöğretim okul yöneticilerinin iletişim kurma, eğitim ortamı ve çevresi oluşturma yeterliliklerini değerlendirme amacı ile yapılmıştır. Araştırma 2018-2019 öğretim yılında Isparta Merkez MEB orta öğretim kuramlarında görev yapan 40 öğretmen ve 15 okul yöneticisinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırma verileri bir anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın sonuçları okul yöneticilerinin bireyler ile etkili biçimde çalışma iletişim kurma yeterlilikleri onların cinsiyetleri ve alanlarına göre farklılık göstermediğini, kıdemlerine ve hizmet sürelerine göre farklılık göstermemektedir. Okul yöneticilerinin eğitim ortamı ve çevresi oluşturma yeterlilikleri onların kıdemlerine ve hizmet sürelerine göre farklılık göstermekte olup, cinsiyetlerine ve alanlarına göre farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin okul yöneticilerini değerlendirmeleri ile okul yöneticilerinin kendilerini değerlendirmeleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim ortamı, İletişim, Okul ve çevresi, Öğretmen, Yönetici

The Evaluation of School Principals’ Competencies to Communicate and Create an Educational Environment

Öz

This research was conducted in order to evaluate secondary school administrators’ competencies to communicate effectively and create an educational environment. The research was conducted during the 2018-2019 academic year with the participation of 40 teachers and 15 school administrators working in the state secondary schools in the center of Isparta province. The research is a descriptive study in the correlational research design. The research data were collected by way of a questionnaire. The results show that the school administrators’ ability to work and communicate effectively with individuals depends on their genders and fields; however, their seniority and length of service do not have an effect on them. School administrators’ ability to create an educational environment vary depending on their seniority and service period; however, it does not vary according to their genders and fields. There is a significant difference between the teachers’ evaluations of the school administrators and the school administrators’ evaluations of themselves.

Anahtar Kelimeler

Administrators, Teacher, Communication, Educational Environment, School and Environment

Kaynakça

• Ada, Ş., Çelik, Z., Küçükali, R., & Manafzadehtabriz, S. (2015). Okul yöneticilerinin iletişim becerilerine ilişkin yönetici ve öğretmenlerin algılama düzeyleri (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 101-114.
• Ağaoğlu, E,. Gültekin, M., & Çubukçu, Z. (2002). Okul yöneticisi yeterliklerine dayalı eğitim programı önerisi. In C. Elma & Ş. Çınkır (Ed.) 21. yüzyıl eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi sempozyumu bildirileri (pp. 145-161). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Ağaoğlu, E. (2005). Mnenja uciteljev in ravnateljev o kompetencah ravnateljev v Turciji. Vodenje, 3, 53–71.
• Akbal, N. (2008). Etkili okulun oluşmasında okul yöneticilerinin etkin iletişim becerileri (Büyükçekmece örneği) (Tez No: 235506) [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi- İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Başaran, İ.E. (1998). Yönetimde insan ilişkileri. Aydan Web Tesisleri.
• Bird, T., & Little, J. W. (1985). Instructional leadership in eight secondary schoolls. Boulder, Colarado: Center For Action Research, Inc.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Pegem Akademi.
• Celep, C. (1992). İlkokullarda yönetici öğretmen iletişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (8), 301-316.
• Çelik, V. ( 1997). Okul kültürü yönetimi. Pegem Yayıncılık.
• Çınar, O. (2008). Okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (26), 267-276.
• Doğan, S., & Koçak, O. (2014). Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice]. 20 (2), 191-216, https://doi.org/10.14527/kuey.2014.009.
• Dündar, İ. (2001). Eğitim örgütlerinde iletişim kalitesi (Tez No: 108918) [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi-Eskişehir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. Erbaş, G. (2008). Yönetici ve işgören arasındaki iletişimin kalitesi ile örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma (Tez No: 221485) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Eroğlu, E. (2005). Yöneticilerin dedikodu ve söylentiye yönelik davranış biçimlerinin belirlenmesi. (Arfor Taşıma Hizmetleri A.Ş.’de Bir Uygulama). Kırgizistan Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (13), 204-218.
• Ersan, N. (1994). Başarılı yöneticilerin nitelikleri. Eğitim ve Bilim, 18(92), 49-55.
• Genç, N. (2005). Yönetim ve organizasyon. Seçkin Yayıncılık
• Gökçe, F., & Kahraman, P. B. (2010). Etkili okulun bileşenleri: Bursa ili örneği. Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1),173-206.
• Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 42-61.
• Hoy W.K., & Miskel C.G. (1991). Educational administration. Theory, research and practice. R.R. Donnelley & Sons Company.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi-kavramlar, ilkeler, teknikler. (7. Basım), 3D Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd Şti.
• Karatepe, S. (2005). Yönetsel etkililik: okul yönetiminde yönetsel etkililiğin astlarla ilişkiler boyutu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(10), 307-326.
• Koçak, F., & Helvacı, M. A. (2011). Okul yöneticilerinin etkililiği (Uşak ili örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1 (1) 33-55.
• Memduhoğlu, H. B. (2015). Öğretmen ve yönetici algılarına göre ilköğretim okulu yöneticilerinin iletişim becerileri. Eğitim ve Bilim. 40 (177), 271-284. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.1677
• Özbudak, F. (2009). Yönetici-öğretmen iletişimi-İstanbul ili Küçükçekmece ilköğretim okulları örneği (Tez No: 235501) [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi - İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Özgan, H., & Aslan, N. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin sözlü iletişim biçiminin öğretmenlerin motivasyonuna etkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 7(1), 190-206.
• Robbins, S. (1989). Organizational behavior. Prentice Hall International, Inc.
• Şahin, E. A. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(2). 243–260.
• Şimşek, Y. (2003). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki (Tez No: 124664) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi - Eskişehir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Şimşek, Y. (2005). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. Tosun, M. (1981). Örgütsel etkililik. Todaie Yayınları.
• Töremen, F., & Kolay, Y. (2003). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Sahip Olması Gereken Özellikler. Milli Eğitim Dergisi, 160. https://dhgm.meb.gov.tr/ adresinden 25 Ağustos 2020 tarihinde alındı.
• Tutar, H. (2003). Örgütsel iletişim. Seçkin Yayınevi.
• Uğurlu, F. (2001). İlköğretim okulu müdürlerinin çatışma yönetme stilleri (Tez No: 103705) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yılmaz, K., & Taşdan, M. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin okul yönetiminde etkililik hakkındaki görüşleri ile ilgili nitel bir araştırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2 (39), 125-150.