Economic Growth Relationship With Regional Foreign Trade in Turkey: A Research on The Marmara Region

Yıl 2020, , 130 - 145, 30.08.2020

Fatih Selamcı , Guldenur Çetin

https://doi.org/10.38009/ekimad.767240

Cited By: 4

Öz

Foreign trade activities are very important in terms of the development of national economies, the balance of payments and industrial structuring. In addition to the fact that export activities and export-supporting and export-encouraging measures and practices provide foreign currency inflow to the country, its effects on the growth of the country's economies due to their contribution to the direct or indirect development of the industrial sector are among the main topics of the economy and international trade areas. This study aims to examine the relationship between import and export and economic growth in the Marmara Region of Turkey. In this context, the Pedroni Cointegration test was used in our study, in which the 2002-2018 period was discussed. According to our analysis results, the relationship between export-import and economic growth has been determined. These results show that foreign trade in the region contributes significantly to the country's economic growth.

Anahtar Kelimeler

Economic Growth, Foreign Trade, Regional Foreign Trade, Cointegration Test

Türkiye’de Bölgesel Dış Ticaret ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Marmara Bölgesi Üzerine Bir Araştırma

Öz

Dış ticaret faaliyetleri ülke ekonomilerinin gelişimi, ödemeler dengesi ve sanayi yapılanmaları bakımından son derece mühimdir. Özellikle İhracat faaliyetlerinin ve ihracatı destekleyici-özendirici tedbir ve uygulamaların ülkeye döviz girişi sağlaması yanında, sanayi sektörünün doğrudan veya dolaylı gelişimine katkıları sebebiyle ülke ekonomilerinin büyümesi üzerindeki etkileri, ekonomi ve uluslararası ticaret alanlarının ana başlıkları arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de Marmara Bölgesinde ithalat ve ihracatın ekonomik büyüme ile ilişkisini incelemektir. Bu çerçevede 2002-2018 döneminin ele alındığı çalışmamızda Pedroni Eşbütünleşme testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarımıza göre ihracat ve ithalat ile ekonomik büyüme arasında ilişki tespit edilmiştir. Bu sonuçlar bölgedeki dış ticaretin ülke ekonomik büyümesine önemli katkı sağladığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, Dış Ticaret, Bölgesel Dış Ticaret, Eşbütünleşme Testi

Kaynakça

• Acet, H., Erdoğan, S. ve Köksal, M. (2016). İthalat, İhracat ve Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Uygulaması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), 145-161.
• Akcan, A. T. ve Metin, İ. (2018). Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Electronic Turkish Studies, 13(14).
• Akkaş, İ. ve Öztürk, M. (2016). Türkiye'de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Analizi. Journal of International Social Research, 9(42).
• Aktaş, C. (2009). Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 35-47.
• Alesina, A., Spolaore, E. ve Wacziarg, R. (2000). Economic Integration and Political Disintegration. American Economic Review, 90(5), 1276-1296.
• Ay, A. (2007). Türkiye'de Dış Ticaret ve Kur Politikası Uygulamaları. Çizgi Kitabevi.
• Ay, A. ve Gerçeker, M. (2013). İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Nedensellikleri: Türkiye Uygulaması (1998-2010). Ekonomik Mali Yayınlar San. ve Tic. AŞ.
• Aytaç, A. (2017). Ekonomik Büyüme–İhracat İlişkisi: 2001-2016 Türkiye Örneği. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(4), 214-222.
• Aytaç, A. ve Akduğan, U. (2012). Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Analizi: 2001-2011 Türkiye Örneği. Trakya University Journal of Social Science, 14(2).
• Baldwin, R., Braconier, H. ve Forslid, R. (2005). Multinationals, Endogenous Growth, and Technological Spillovers: Theory and Evidence. Review of International Economics, 13(5), 945-963.
• Berber, M., Yıldız, E. B. ve Tandoğan, D. (t.y). Küresel Ekonomik Krizin Bölgesel Karakteristiği: Türkiye Deneyimi. Erişim adresi, http://www.metinberber.com/kullanici_dosyalari/file/etki(1).doc. (Erişim Tarihi 5 Mayıs 2020).
• Choi, I. (2001). Unit Root Tests For Panel Data. Journal of International Money and Finance, Elsevier, vol. 20(2), pages 249-272, April.
• Chuang, Y. C. (2000). Human Capital, Exports, and Economic Growth: A Causality Analysis For Taiwan, 1952–1995. Review of international economics, 8(4), 712-720.
• Çetin, G., Yıldırım, H. H., Koy, A. ve Köksal, C. (2018). Defense Expenditures and Economic Growth Relationship: A Panel Data Approach For NATO. In Global Approaches in Financial Economics, Banking, and Finance (pp. 131-149). Springer, Cham.
• Çütçü, İ. (2013). İhracatçı Firmaların Kalkınmaya Etkisi ve Firmaların İhracat Performansını Etkileyen Faktörler: Güneydoğu Anadolu Bölgesi Üzerine Bir Uygulama. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 151-184.
• Dereli, D. D. (2018). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Dış Ticaret Arasındaki Nedensellik İlişkisi (1969- 2016).
• Dickey, D. A., ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.
• Dinçer, H. ve Yüksel, S. (2019). Identifying The Causality Relationship Between Health Expenditure and Economic Growth: An Application On E7 Countries. Journal of Health Systems and Policies, 1(1), 5-23.
• Dinler, Z. Bölgesel İktisat (6. Baskı). Ekin Kitabevi, Bursa (2001).
• Edwards, S. (1998). Openness, Productivity and Growth: What Do We Really Know? The Economic Journal, 108(447), 383-398.
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 251-276.
• Erdönmez, P. A. (2003). Türkiye’de 2001 Yılındaki Mali Kriz Sonrasında Kurumsal Sektörde Yeniden Yapılandırma. Bankacılar Dergisi, 47, 38-55.
• Ersin, İ. (2018). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Test Edilmesi: MINT Ülkeleri Örneği. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-38.
• Ersin, İ., ve Baş, H. (2019). Güney Avrupa Refah Ülkelerinde Sosyal Harcamalar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Güvenlik Dergisi. 9 (1).
• Grossman, G.M. ve Helpman, E., (1991). Innovation and Growth In The Global Economy. MIT Press, Cambridge, MA.
• Gül, E. ve Kamacı, A. (2012). Dış Ticaretin İstihdam Üzerindeki Etkileri: Bir Panel Veri Analizi. Anadolu University Journal of Social Sciences, 12(4).
• Gül, E., Kamacı, A., ve Konya, S. (2012). Dış Borcun Büyüme Üzerine Etkileri: Orta Asya Cumhuriyetleri ve Türkiye Örneği. International Conferance on Eurasian Economies, 2012, 169-174.
• Hüseyni, İ. ve Çakmak, E. (2016). Türkiye’de İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eş-Bütünleşme ve Nedensellik Analizi. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 30(4).
• Im, K. S. ve Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). Testing For Unit Roots In Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, Elsevier, vol. 115(1), s. 53-74, July.
• İspir, M. S., Ersoy, B. A. ve Yılmazer, M. (2009). Türkiye’nin Büyüme Dinamiğinde İhracat mı İthalat mı Daha Etkin?. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1).
• İzgi, B. B. ve Yılmaz, H. (2018). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, İhracat ve İthalat: Nedensellik İlişkisi (1992-2016). İktisadi Yenilik Dergisi, 5(2), 54-74.
• Kara, F. ve Ersin, İ. (2020). The Effects of Health Expenditures to Decrease Infant Mortality Rates In OECD Countries. In Multidimensional Perspectives and Global Analysis of Universal Health Coverage (pp. 357-383). IGI Global.
• Karagöl, E. T. (2016). 15 Temmuz Darbe Girişimi̇ ve Türkiye Ekonomisi̇. Adam Academy Journal of Social Sciences / Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 37–50. https://ezproxy.ticaret.edu.tr:2885/10.31679/adamakademi.285017. (Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2020).
• Kılıç, N. Ö. ve Beşer, M. (2017). Relationship of Foreign Trade and Economic Growth In Eurasian Economy: Panel Data Analysis. International Journal of Economics and Finance, 9(9), 1-7.
• Korkmaz, S. (2014). Türkiye Ekonomisinde İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi/Causality Relationship Between Export and Economic Growth In Turkish Economy. Business and Economics Research Journal, 5(4), 119.
• Korkmaz, S. ve Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 10, Sayı 3, ss. 47-76.
• Kreinin, M. E. (2002). International Economics: A Policy Approach, Thomson Learning.
• Krueger, A.O. (1997). Trade Policy and Economic Development: How We Learn. American Economic Review, 87: 1-22.
• Levin, A., Lin. C. ve Chu, C.J. (2002). Unit Root Tests In Panel Data: Asymptotic and Finitesample Properties. Journal of Econometrics, 108:1–24
• Maddala, G.S. ve Wu, S. (1999). Comparative Study of Unit Root Tests With Panel Data and A New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 61:631-652.
• Melemen, M. (2016). Uygulamalı Dış Ticaret İşlemleri (3. Baskı). Türkmen Kitabevi.
• Nişancı, M., Karabıyık, İ. ve Uçar, M. (2011). Üst Orta Gelir Grubu Ülkelerinde Dış Ticaret ve İktisadi Büyüme. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, s. 303-312.
• Özcan, B. ve Özçelebi, O. (2013). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Türkiye İçin Geçerli mi?. Journal of Management & Economics, 20(1).
• Özer, M. ve Erdoğan, L. (2006). Türkiye'de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 17(60-61), 93-110.
• Özel, H. A. (2018). Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği. International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 2(1), 73-82. Erişim adresi, https://doi.org/10.29329/ijiasos.2018.142.3. (Erişim Tarihi 27 Mayıs 2020).
• Öztürk, E. ve Özel, H. A. (2018). E-7 Ülkelerinde Dış Ticaretin Ekonomik Büyümeye Etkisi. Journal Of Süleyman Demirel University Institute Of Social Sciences Year, 2(31), 358-369.
• Pata, U. K. (2017). Türkiye'de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkileri: Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi (1971-2014). Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 31(1).
• Pedroni, P. (2001). Fully Modified Ols For Heterogeneous Cointegrated Panels Nonstationary Panels, Panel Cointegration, and Dynamic Panels (pp. 93-130): Emerald Group Publishing Limited.
• Pedroni, P. (1999). Critical Values For Cointegration Tests In Heterogeneous Panels With Multiple Regressors. Oxford Bulletin of Economics and statistics,61(S1), 653-670.
• Rodriguez, F. ve Rodrik, D. (2000). Trade Policy and Economic Growth: A Skeptic's Guide to The Cross-National Evidence. NBER macroeconomics annual, 15, 261-325.
• Saçık, S. (2009). Dış Ticaret Politikası ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Teorik Açıdan Bir İnceleme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009 (1), 162-171.
• Sağlam, Y. ve Egeli, H. A. (2015). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylul University Journal of Graduate School of Social Sciences, 17(4).
• Saraç, T. B. (2013). İhracat ve İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği/The Effects of Exports and Imports On Economic Growth: Turkey Case. Ege Akademik Bakış, 13(2), 181.
• Sayar, G. ve Bayar, İ. (2019). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde ikiz açık hipotezinin test edilmesi: Panel veri analizi (1996-2017). Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), 35-48.
• Sever, E. (2009). Finans, Dış Ticaret ve Büyüme İlişkisi: Türkiye analizi. Çizgi Kitabevi.
• Seyidoğlu, H. (2013). Uluslararası İktisat Teori Politika ve Uygulama (19. Baskı). İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Soukiazis, E. ve Antunes, M. (2011). Is Foreign Trade İmportant For Regional Growth? Empirical Evidence From Portugal. Economic Modelling, 28(3), 1363-1373.
• Singh, T. (2010). Does International Trade Cause Economic Growth? A Survey. The World Economy, 33(11), 1517-1564.
• Subaşat, T. (2004). Ticaret ve Kalkınma. Yıldırım, N. M. (Ed.), Dünya Ekonomisinde Bütünleşme Hareketleri ve Türkiye: Sorunlar ve Çözüm Önerileri içinde (s.181-228). Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Şahan, F., ve Bektaşoğlu, Y. (2010). A panel cointegration analysis of budget deficit and inflation for eu countries and Turkey. In Empirical Studies in Social Sciences, prepared for the 6th International Student Conference, Izmir, Turkey.
• Şenkardeşler, R. A. (2018). Cumhuriyetten Günümüze Türkiye'nin Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Nedensellik Analizi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(1), 108-129. Şerefli, M. (2016). Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), 136-143.
• Taştan, H. (2010). Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-98.
• Taştekin, A. (2018). Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Stratejileri ve Bölge İdareleri. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(1), 69-83.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Dış Ticaret İstatistikleri Aralık 2015, Haber Bülteni, 21797. Çevrimiçi, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21797. Erişim Tarihi 15 Mayıs 2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2014). Dış Ticaret İstatistikleri Aralık 2013, Haber Bülteni, 16070. Çevrimiçi, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16070. Erişim tarihi 15 Mayıs 2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2012). Dış Ticaret İstatistikleri Aralık 2011, Haber Bülteni, 10739. Çevrimiçi, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10739. Erişim Tarihi 15 Mayıs 2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2009). Dış Ticaret İstatistikleri Aralık 2008, Haber Bülteni, 16. Çevrimiçi, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=3994. Erişim Tarihi 14 Mayıs 2020.
• Uçan, O. ve Koçak, E. (2014). Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Academic Review of Economics & Administrative Sciences, 7(2).
• Ünal, Ç. (2011). Türkiye’de İmalat Sanayinin 1. Düzey Bölgelerindeki Gelişimi ve Karşılaştırılması. Türk Coğrafya Dergisi, (56), 39-54.
• Ünsal, A. ve Özgür, E. (2004). Bölgesel Gelişimde Faktör Analizi Yaklaşımı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-15.
• Yapraklı, S. (2007). İhracat ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Middle East Technical University Studies in Development, 34(1).
• Yıldırım, E. (2015). İhracata Dayalı Büyüme İllüzyon mu? Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testlerinden Kanıtlar. International Journal of Economic & Administrative Studies, 8(15).
• Yurdakul, F. ve Aydın, M. (2018). Ekonomik büyüme ve dış ticaret arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 23-36.
• Yüksel, S. ve Zengin, S. (2016). Causality Relationship Between Import, Export and Growth Rate In Developing Countries. International Journal of Commerce and Finance, 2(1), 147-156.
• Zahonogo, P. (2016). Trade and Economic Growth In Developing Countries: Evidence from sub-Saharan Africa. Journal of African Trade, 3(1-2), 41-56.