Türk Sigortacılık Sektöründe Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Etkinlik Analizi

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 29, 225 - 246, 19.07.2019

İlknur Külekçi

Öz

Sigortacılık sektörünün finansal sistemde önemli bir yeri vardır. Türkiye’de sigortacılık sektörü gelişmekte olan bir sektördür. Hayat dışı sigorta şirketleri ise hayat sigorta ve emeklilik şirketleri ile karşılaştırıldığında daha büyük paya sahiptir. Çalışmada 2011-2015 yılları arasında sürekli verisi elde edilebilen hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinliği veri zarflama yöntemiyle analiz edilmektedir. Çalışma kapsamında sigorta şirketlerinin etkinliği önce toplamsal VZA yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizin sonuçlarına göre çıktı odaklı CCR VZA modeli ile analiz yapılmıştır. Analiz dönemi içerisinde 30 KVB’nin 18 tanesi hiç etkin sınıra ulaşamamıştır. Etkin bulunan şirket oranının en çok olduğu yıl % 30 ile 2012 yılı, en düşük olduğu yıl ise %10 ile 2014 yılı olarak gerçekleşmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Hayat Dışı Sigorta Şirketleri, Veri Zarflama Analizi, Toplamsal VZA Yöntem, Çıktı Odaklı CCR VZA, Etkinlik

Efficiency Analysis of Non-Insurance Insurance Companies In The Turkish Insurance Sector

Öz

The insurance sector has an important place in the financial system. Insurance sector in Turkey is an emerging industry. Non-life insurance companies have a larger share compared to life insurance and pension companies. In the study, the efficiency of non-life insurance companies, which can be obtained continuously between 2011 and 2015, is analyzed with data envelopment method. In the scope of the study, the effectiveness of insurance companies was first analyzed by the additive DEA method. According to the results of the analysis, an output-oriented CCR VZA model was analyzed. During the analysis period, 18 of the 30 DMU did not reach the effective limit. The highest rate was found in 2012 with 30% and the lowest in 2014 with 10%. 

Anahtar Kelimeler

Non-Life Insurance Companies, Data Envelopment Analysis, Multi-Stage Dea Model, Output Oriented CCR DEA, Efficiency

Kaynakça

• A.Charnes, W.W.Cooper, & E.Rhodes. (1978, 11). Measuring The Efficiency Of Decision Making Units. European Journal of Operational Research, 2(6), s. 429-444. doi:https://doi. org/10.1016/0377-2217(78)90138-8
• Akbay, O. S. (2014). Dünya’da ve Türkiye’de Sigortacılığın Tarihçesi. F. Kaya içinde, Sigortacılık (s. 67-78). İstanbul: Beta Yayınları.
• Altan, M. S. (2010). Türk Sigortacılık Sektöründe Etkinlik: Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), s. 185-204.
• Başkaya, Z. & Akar, C. (2005). Sigorta Şirketlerinin Satış Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenmesi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, s. 37- 51.
• Baştürk, F. H., Çakmak, D., & Demirtaş, B. (2017). Sigortacılığı Giriş. Ankara: Bankacılık Akademisi Yayınları.
• Cooper, W. W., Seiford, L. M., & Zhu, J. (2000). A unified additive model approach for evaluating inefficiency and congestion with associated measures in DEA. Socio-Economic Planning Sciences, 34(1), 1-25.
• Çiftçi, H. (2004). Türk sigorta sektörünün sorunları; DEA analizi ile Türk sigorta şirketlerinin etkinlik düzeylerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1).
• Depren, Ö. (2008). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Diboky, F., & Ubl, E. (2007, 09). Ownership and efficiency in the German life insurance market: A DEA bootstrap approach. In 34th Seminar of the European Group of Risk and Insurance Economists (EGRIE), June. Duygulu, E. (2012). Sigorta İşletmeciliği (3 b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Eldelekoğlu, İ. (2012). 6102 Sayılı Türk Ticaret Knaunu Uyarınca Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Borcu. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (22), 203-222.
• Farrell, M. J. (1957). Üretim Etkinliği Ölçümü. Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General), 120(3), s. 253-290. http://www.jstor.org/stable/2343100 adresinden alındı
• Greene, W. H., & Segal, D. (2004). Profitability and efficiency in the US life insurance industry. Journal of Productivity Analysis, 21(3), 229-247. Güzel, A., Okur, A. R., & Caniklioğlu, N. (2012). Sosyal Güvenlik Hukuku (14 b.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Horasan, E. (2013). Türkiye’de sigorta şirketlerinin kurumsal yatırımcı olarak finansal piyasalardaki etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçümü (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Erzurum) file:///C:/Users/ilknur.kulekci/Downloads/326962%20(3).pdf adresinden alınmıştır
• Ishizaka, A., & Nemer, P. (2013). Multi-criteria Decision Analysis: Methods and Software. West Sussex, İngiltere: J. Wiley.
• Jeng, V., & Lai, G. C. (2005). Ownership structure, agency costs, specialization, and efficiency: analysis of Keiretsu and independent insurers in the Japanese nonlife insurance industry. Journal of Risk and Insurance, 72(1), 105-158.
• Karacabey, A. A. (2001, 07). Veri Zarflama Analizi. A.Ü. SBF GETA Tartışma Metinleri (33).
• Karaman, D. (2014). Sigorta ve Risk Kavramları. F. Kaya (Ed.) içinde, Sigortacılık kitabı içinde (s. 7-19). İstanbul: Beta Yayınları.
• Kılıçkaplan, S., & Baştürk, F. H. (2004). Türkiye’de hayat dışı alanda faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin 2002 yılındaki etkinliklerinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 63-79.
• Kılınç, F. E. (2009). Türk sigortacılık sektörünün veri zarflama analizi yöntemi ile etkinliğinin araştırılması (Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta) file:///C:/Users/ilknur.kulekci/Downloads/231642%20(3).pdf adresinden alınmıştır.
• Kırer, H. (2007). Veri zarflama analizi ve sigorta sektörü üzerine bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul) Köse, A. (2010). Türk Sigorta Sektörü Hayat ve Emeklilik Şirketlerinin Etkinlik Analizi, Journal of Academic Studies, 12(44).
• Özbek, S. (2007). Sigorta şirketlerinin etkinliğinin veri zarflama analizi ile incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul)
• Sezen, B., İnce, H., & Aren, S. (2005). Türkiye’deki Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi Tekniği İle Göreli Etkinlik Değerlendirmesi, İktisat İşletme ve Finans, 20(236), 87-95.
• Yanık, S. (2016). Sigorta Acentelerinde Yönetim ve Muhasebe Uygulamaları. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Yıldız, U. (2012). Özel sağlık sigortacılığı sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin veri zarflama analizi ile etkinliğinin ölçülmesi (Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü , Tokat) file:///C:/Users/ilknur.kulekci/Downloads/330101%20(7).pdf adresinden alınmıştır
• Yücel, L. İ. (2017). Veri Zarflama Analizi. İstanbul: Der Yayınları. T.C. Hazine Müsteşarlığı. (2018, 02 02). Sigortacılık ve BES Faaliyet Raporları https://www. hazine.gov.tr/sigortacilik-ve-ozel-emeklilik-raporlari?type=icon adresinden alınmıştır
• Tone, K., & Sahoo, B. K. (2006). Re-examining scale elasticity in DEA. Annals of Operations Research, 145(1), 69-87.
• Turgutlu, E. (2006). Tam bilgi ve belirsizlik altında etkinlik analizi: Türk sigortacılık endüstrisi örneği (1990-2004) (Doktora Tezi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir).
• Turgutlu, E., Kök, R., & Kasman, A. (2007). Türk sigortacılık şirketlerinde etkinlik: Deterministik ve şans kısıtlı veri zarflama analizi. İktisat İşletme ve Finans, 22(251), 85-102.