Determining Secondary Students’ Behavior Towards The Environment / Ortaokul Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Davranışlarının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 4, 863 - 878, 06.08.2016

Ramazan Demirel

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin, çevreye yönelik davranışlarının sınıf seviyesi ve cinsiyet değişkenlerine göre incelemektir. Araştırma, 2014-2015 eğitim öğretim yılının Bahar Döneminde Konya’nın Bozkır ilçesine bağlı bir kasaba ortaokulunda toplam 90 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Yavuz (2006) tarafından geliştirilen “çevreye yönelik davranış ölçme aracı” kullanılmıştır. İlgi ölçeğinin Cronbach-Alfa iç tutarlık katsayısı α=.748 olarak bulunmuştur. Anket sonuçları SPSS 15 paket programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin çevreye yönelik davranış puanlarının karşılaştırılmasında t testinden faydalanılmıştır. Anket sonuçlarına göre; sınıf seviyesine göre çevresel davranış puanlarına ilişkin çoklu karşılaştırma testinde 7. sınıfların çevreye yönelik davranış puanı ile 6. sınıfların davranış puanları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Araştırmaya katılan kız öğrencilerin çevreye yönelik davranış puanları ile erkek öğrencilerin çevreye yönelik davranış puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Araştırmanın bulguları ışığında iklim değişiklikleri, küresel ısınma gibi çevre sorunları ile ilgili yazılı ve görsel medyada yer alan haberler hakkında öğrenciler bilgilendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevre eğitimi, Çevreye yönelik davranış, Cinsiyet, Sınıf seviyesi, Ortaokul Öğrencileri

Kaynakça

• Afacan, Ö. ve Güler, M.P.D. (2011). Sürdürülebilir çevre eğitimi kapsamında tutum ölçeği geliştirme çalışması. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27–29 April, Antalya-Turkey, 904–913.
• Alnıaçık, Ü. (2010). "Çevreci Yönelim, Çevre Dostu Davranış ve Demografik Özellikler: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma", Selçuk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20, 507-532.
• Atasoy, E. (2006). Çevre için eğitim ve çocuk-doğa etkileşimi. (1. Basım). Bursa: Ezgi.
• Atlı, K. & Uzun, N. (2010). Öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, düşünce ve davranışları arasındaki korelâsyonun incelenmesi. EÜFBED - Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt-Sayı: 2-2.
• Bonnett M. (2013). Sustainable development, environmental Education, and the significance of being in place, faculty of Education, University of Cambridge, Cambridge, UK, 22 May 2013.
• Burgess, J., Harrison, C. & Filius, P. (1998) Environmental communication and the cultural politics of environmental citizenship, Environment and Planning A, 30, pp. 1445–1460.
• Çimen, O ve Timur, S. (2013). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik olumsuz davranışlarının incelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013, p. 335-346.
• Erdoğan, M. (2011). Ekoloji Temelli Yaz Doğa Eğitimi Programının İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilgi, Duyuşsal Eğilimler ve Sorumlu Davranışlarına Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri • Educational Sciences: Theory & Practice - 11(4) • Güz/Autumn • 2223-2237.
• Erten, S. (2006). Nasıl bir çevre eğitimi? ve çevre dostu davranışlar kazandırmaya yönelik örnek uygulamalar. VII. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Güven, E. ve Aydoğdu, M. (2012). Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Öğretmen Adaylarının Davranış Düzeylerinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 25 (2), 2012, 573-589.
• İşyar, N. (1999). İlköğretim (3.,4.,5. sınıf) öğrencilerinin olumlu çevresel tutumlarının yaş ve sosyo-ekonomik düzeye göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (10. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Keleş, Ö, Uzun, N. ve Uzun, F. V. (2010). Öğretmen adaylarının çevre bilinci, çevresel tutum, düşünce ve davranışlarının doğa eğitimi projesine bağlı değişimi ve kalıcılığın değerlendirilme¬si. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (32), 384-401.
• Koç, H. ve Karatekin, K. (2013). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 139-174.
• Kollmuss, A. & Agyeman, J. (2002). Mind the Gap: why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior? Environmental Education Research, Vol. 8, No. 3, Tufts University, Medford, MA,USA.
• Owens, S. (2000) Engaging the public: information and deliberation in environmental policy, Environment and Planning A, 32, pp. 1141–1148.
• Özdemir, O. (2010). Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Çevrelerine Yönelik Algı Ve Davranışlarına Etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 27, 2010, ss. 125-138.
• Öztürk, G. (2009). İnvestigating pre‐servıce teacher’s envıronmental literacy through their epistemological beliefs. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. ODTÜ Eğitin Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Rajecki, D.W. (1982) Attitudes: themes and advances (Sunderland, MA, Sinauer).
• Roberts, J.A. & Bacon, D.R. (1997). “Explaning the Subtle Relationship Between Environ-mental Concern and Ecologically Conscious Consumer Behaviour”, Journal of Busi-ness Research, 40(1), ss:79-89.
• Sarıgöz, O. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin çevre ile ilgili davranış ve düşüncelerinin değerlendirilmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty), 2013, Cilt:X, Sayı:I, 87-105.
• Steele, A. (2011). Beyond Contradiction: Exploring the Work of Secondary Science Teachers as They Embed Environmental Education in Curricula. International Journal and Environmental &Science Education, 6(1), 1-22.
• Timur, S., Timur, B. ve Yılmaz, Ş. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenleri ve öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranışlarının incelenmesi. Gazi Üniversites,i Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 777-793.
• Timur, S., Timur, B. ve Yılmaz, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranışlarının incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty), 2013, Cilt:X, Sayı:I, 125-141, http://efdergi.yyu.edu.tr
• Yavuz, S. (2006). Proje tabanlı öğrenme modelinin kimya eğitimi öğrencilerinin çevre bilgisi ile çevreye yönelik tutumlarına olan etkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.