OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI VE BAZI KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 2008, Cilt: 4 Sayı: 1, 31 - 48, 14.01.2013

Emine Bedel

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları, içsel-dışsal kontrol odağı yönelimleri ve demografik özellikleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Veriler, Ankara'daki üç farklı üniversitenin okul öncesi eğitim bölümlerinde lisans eğitimi almakta olan toplam 180 öğrenciden toplanmıştır. Verilerin analizi, katılımcıların öğretmenlik mesleğine ilişkin olumlu tutumlarının yüksek olduğunu, ancak bu duruma rağmen, bu katılımcılarının yaklaşık olarak yarısının ilerisi için planları söz konusuyken okul öncesiyle ilgili herhangi bir işte çalişmayı düşünmediklerini göstermiştir. Genel olarak ele alındığında, demografik özellikler ve tutumlar arasında anlamlı ilişkiler bulunmamıştır. Öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlar ve genel dışsal kontrol odağı arasında olumsuz ilişki tesbit edilmişken, tutumlar ve içsel kontrol yönelimlerl arasında anlamlı bir düzeyde ilişki saptanmamıştır. Kontrol odağı ölçeğinin alt fakörlerinden olan, şansa inanma ve çabalamanın anlamsızlığı boyutları ise öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarla olumsuz ilişkiye sahiptirler. Sosyotropi ve otonomi yönelimlerinin her ikisi de öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarla anlamlı düzeyde ilişkiler göstermemişlerdir. Ancak, bu ölçeğin alt faktörleri analiz edildiğinde, tutumlarla onaylanmama kaygısı alt ölçeği arasında olumsuz bir ilişki saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Beck, A.T., Epstein, N., Harrison, R.P., & Emery, J. (1983). Development of the Sociotropy-Autonomy Scale. Philedelphia: University of Pennsylvania.
• Belar, C.D., Nelson, P.D. & Wasik, B.H. (2003). Rethinking education in psychology and psychology in education: The inaugural education leadership conference. American Psychologist, 58, 678-683.
• Boone, W.J., & Gabel, D, (1994). Computers and preservice elementary science teacher education. Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching, 13, 17-42.
• Callahan, R. (1980). A study of teacher candidates’ attitudes. College Student Journal, 14, 167-175.
• Capa, Y., & Cil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi.
• Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 69-73. Cochran-Smith, M., & Lytle, S. L.(1992). Interrogating cultural diversity:
• Inquiry and action. Journal of Teacher Education, 43, 104-116. Dağ, İ. (2002). Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17, 77-90.
• Erkus,A., Sanli,N., Bagli, M.T., & Guven,K. (2000). Ogretmenlige iliskin tutum ölcegi gelistirilmesi, Egitim ve Bilim, 25, (116), 27-33.
• Fabrigar, L.R., McDonald, T.K., & Wegener, D.T. (2005). The origin and structure of attitudes. In D. Albaraccin, B.T. Johnson, and M.P. Zanna
• (eds.), The Handbook Of Atttitudes And Attitude Change (pp. 79- ). Mahwah, NJ:Erlbaum. Feeney, S., & R. C Feeney, S., Cristensen D. & Moravick, E. (1983). Who I am in the lives of children: An introduction to teaching young children. (2nd ed).Colombus, OH: Merill.
• Feeney, S., & Chun. R. (1985). Effective teachers of young children. Young Children, 41,47-52.
• Garmon, M.A. (2004). Changing preservice teachers’ attitudes/beliefs about diversity: What are the critical factors?. Journal of Teacher Education, 55, 201-209.
• Johnson, G.M., & Howel, A.J. (2005). Attitude toward instructional technology following Required versus optional WebCt usage. Journal of Technology and Teacher Education, 13, 643-655.
• Kagitcibasi, C. (1996). The autonomous-relational self: A new synthesis.
• European Psychologist, 1, 180-186. Lundeberg, M.A., & Levin, B.B. (2003). Prompting the development of pre- service teachers’ beliefs through cases, action research, problem-based learning, and technology. In J. Raths, A.C. McAninch (Eds.), Teacher
• Beliefs and Classroom Performance: The Impact of Teacher Education (pp.23-42). Greenwich, CT: Information Age Publishing. McBride, C., Bacchiochi, J.R., & Bagby, R.M. (2005). Gender differences in the manifestation of sociotrophy and autonomy personality traits.
• Personality and Individual Differences, 38, 129-136. McMillan, J.H. (2000). Educational research: Fundamentals for the Consumer.(3th ed.). New York: Longman.
• Pajares, F. (1992). Teachers' beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332.
• Pigge, F.L., & Marso, R.N. (1994). Reltionships of prospective teachers’ personality type and locus of control orientation with changes in their attitude and anxiety about teaching. Mid-western Educational Researcher, 7, 2-7.
• Pigge, F.L. & Marso, R.N. (1997). A seven year longitudinal multi-factor assessment of teaching concerns development through preparation and early teaching.Teaching and Teacher Education, 13, 225-235.
• Raymond-Lorenz, J. (2000). A Study of Early Childhood Preservice
• Teachers’Locus of Control and Self-Concept as Compared to Their Approach to Dicipline. Unpublished master’s thesis, University of Wisconsin-Stout, Wisconsin. Retrieved September 1, 2005, from, www.uwstout.edu/lib/thesis/2000/2000lorenzj.pdf.
• Richardson, V. (2003). Preservice teachers’ beliefs. In J. Raths, A.C.
• McAninch (Eds.), Teacher beliefs and classroom performance: The Impact of Teacher Education, (pp.1-22). Greenwich, CT: Information Age Publishing. Roberts, N., & Ferris, A. (1994). Integrating technology into teacher education program. Journal of Technology and Teacher Education, 2, 215-225.
• Ross, D. D,& Smith, W. (1992).Understanding Preservice Teachers'
• Perspectives on Diversity. Journal of Teacher Education, 43, 94-104. Rotter, J. B.(1966).Generalized expectations for internal versus external locus of control of reinforcement. Psychological Monographs, 80, No1 (whole number 609).
• Sadowsky, C.J., Blackwell, M., & Willard, J. L. (1985). Locus of Control and student teacher performance. Education,105, 391-393.
• Sahin, N., Ulusoy, N., & Sahin,N.(1993). Exploring the sociotropy-autonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric inpatients. Journal of
• Clinical Psychology, 49, 751-763. Sato, T., & McCann, D. (1998). Individual differences in relatedness and individuality: An exploration of two constructs. Personality and Individual Differences, 24, 847-859.
• Savasir, I. & Sahin, N. H. (1997). Bilişsel Davranışçı Terapilerde
• Değerlendirme:Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara: Turk Psikologlar Dernegi Yayinlari, Ozyurt Matbaacilik. Shade, R.A., & Stewart R. (2001). General education and special education preservice teachers’ attitudes toward inclusion. Preventing School Failure, 46, 37-43.
• Shippen et al. (2005). Preservice teachers’ perceptions of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28, 99.
• Turner, N.D. (2003). Preparing preservice teachers for inclusion in secondary classrooms, Education,123, 491-496.