Sınıf Öğretmenlerinin Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Yaptıkları Öğretimsel Düzenlemelerde Karşılaştıkları Engeller ve Aldıkları Destekler

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 27 - 38, 30.04.2019

Gurbet Batmaz Hülye Çermik

Öz

Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik yaptıkları öğretimsel düzenlemeler sırasında karşılaştıkları engeller ile bu engelleri aşmak için aldıkları desteklerin neler olduğunu açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi işe koşulmuş ve araştırma durum çalışması biçiminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını Denizli ili, Merkezefendi ve Pamukkale merkez ilçelerinde görev yapan ve sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan 20 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Katılımcıların seçimi gerçekleştirilirken, sınıflarında bulunan kaynaştırma öğrencilerinin mümkün olduğunca farklı yetersizlik türlerinden olması yoluna gidilerek maksimum çeşitliliğe dikkat edilmiştir. Katılımcıların sınıfında toplam 24 kaynaştırma öğrencisi bulunmaktadır. Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan bu 20 sınıf öğretmeniyle yarı-yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla bireysel görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmeler kayıt altına alınmıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda elde dilen nitel veri seti ‘içerik analizi’ ile çözümlenmiş ve bulgular açığa çıkarılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik gerçekleştirilen öğretimsel düzenlemelerde karşılaştıkları engeller; özel eğitim alan bilgisi eksikliği, aileden kaynaklı engeller, zaman yetersizliği, öğrenciden kaynaklı engeller, materyal eksikliği, sınıf mevcudu, öğretim programının yoğunluğu, öğretmene çok iş düşmesi, okulların fiziki donanım yetersizliği, rehber öğretmen yokluğu ve destek eğitim odası yokluğudur. Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik gerçekleştirilen düzenlemelerde karşılaştıkları engelleri aşmak için aldıkları destekler ise rehberlik servisi, aile ve özel eğitim kurumudur.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma eğitimi, Kaynaştırma öğrencisi, Öğretimsel düzenleme, Sınıf öğretmeni

The Obstacles and Support Experienced by Primary School Teachers in the Instructional Arrangements Made for Inclusion Students

Öz

The study aims to reveal the obstacles faced by primary school teachers in the instructional arrangements they made for inclusion students and the supports they received in order to overcome these obstacles. The study employed qualitative researchmethod, and it was carried out as a case study. The participants of the study consisted of 20 primary school teachers who worked in Merkezefendi and Pamukkale districts of Denizli province, and who already had inclusion students in their classroom. Maximum diversity was taken into consideration when selecting the participants by ensuring that the inclusion students in their classrooms were with different disabilities as far as possible. There were a total of 24 inclusion students in the classrooms of the participants with one or more students in each class. Individual interviews were conducted through a semi-structured interview form with the 20 primary school teachers who had inclusion students in their classrooms. These interviews were recorded. The qualitative data obtained as a result of the interviews were analyzed through content analysis, and the findings were presented. The obstacles faced by the primary school teachers in the instructional arrangements made for the integration students included lack of subject matter knowledge in special education, family-based obstacles, lack of time, student-related obstacles, lack of materials, class size, intensity of the curriculum, heavy workload of teachers, lack of physical equipment in schools, lack of school counselors and lack of support training rooms. The support that the primary school teachers received in order to overcome the obstacles encountered in the instructional arrangements made for the integration students comprised the guidance service, family, and private education institution.

Anahtar Kelimeler

Inclusion education, Inclusion students, Instructional arrangements, Primary school teachers

Kaynakça

• Batu, S. ve Kırcaali-İftar, G. (2010). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Boer, A., Pijl, S.J. & Minnaert, A. (2011). Regular primary school teachers’ attitudes towards inclusive education: A review of the literature. International Journal of Inclusive Education, 15(3), 331-353.
• Bradshaw, K. (2009). Teachers’ attitudes and concerns towards integrating students with special needs in regular classrooms: A United Arab Emirates perspective. The Journal of the International Association of Special Education, 10(1), 49-55.
• Cardona, C.M. (2009). Teacher education students’ beliefs of inclusion and perceived competence to teach students with disabilities in Spain. The Journal of the International Association of Special Education, 10(1), 33-41.
• Diken, İ. H. (2007). Kaynaştırma uygulamalarında işbirliği. S.Eripek (Ed.). İlköğretimde kaynaştırma (s.23-40). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Fakolade, O.A. & Adeniyi, S.O. (2009). Attitude of teachers toward the inclusion of children with special needs in the general education classroom: The case of teachers in selected schools in Nigeria. The Journal of the International Association of Special Education, 10(1), 60-65.
• Fuchs, W. W. (2009-2010). Examining teachers’ perceived barriers associated with inclusion. SRATE Journal Winter, 19(1), 30-35.
• Güzel-Özmen, R. (2005). Kaynaştırma ortamlarında öğretimsel düzenlemeler. A. Ataman. (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş (71-103). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Hwang, Y. & Evans, D. (2011). Attitudes toward an inclusion: Gaps between belief and practice. International Journal of Special Education, 26(1), 136-146.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. (20.baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Şahin, F. (2010). Genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için yapılması gereken uyarlamalara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (4), 2431-2464.
• Kuyini, A.B. & Mangope, B. (2011). Student teachers’ attitudes and concerns about inclusive, education in Ghana and Botswana. International Journal of Whole Schooling, 7(1), 20-37.
• MEB. (2010). Okullarımızda 3N (neden, niçin, nasıl) kaynaştırma? Yönetici, öğretmen, aile kılavuzu.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Önder, M. (2007). Sınıf öğretmenlerinin zihin engelli kaynaştırma öğrencileri için yaptıkları öğretimsel uyarlamaların belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2006, 31 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 26184). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/05/20060531.htm
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018, 7 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 30471). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
• Salend, S.J. (1998). Effective mainsteraming: Creating inclusive classrooms. (Third edition). New Jersey: Merrill/ Prentice Hall.
• Schumm, J.S. & Vaughn, S. (1992). Planning for main streamed special education students: Perceptions of general classroom teachers. Exceptionality: A Special Education Journal, 3(2), 81-90.
• Scott, B.J., Vitale M.R. & Masten W.G. (1998). Implementing instructional adaptations for students with disabilities in inclusive classrooms: A literature review. Remedial and Special Education, 19(2), 106-119.
• Sucuoglu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Thomas, G. (2011). A typology for the case study in social science following a review of definition, discourse, and structure. Qualitative Inquiry, 17(6), 511–521.
• Uzuner, Y. (1999). Niteliksel araştırma yaklaşımı. A.A. Bir. (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Vural, M. (2008). Kaynaştırma sınıf öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Woodside, A. G. (2010). Case study research: Theory, methods and practice. Emerald Group Publishing
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yönter, S. (2009). İlköğretim kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin zihinsel yetersizliği olan öğrencilere yönelik matematik öğretimi uyarlamalarına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.