Investigation of the Relationship Between Primary School Students' Mathematics Self-Efficacy Sources and Mathematics Anxiety Levels

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 35 - 52, 30.04.2020

Orhan Medikoğlu

Öz

In this study, the relationship between mathematics self-efficacy sources and math anxiety levels of primary school students and students' self-efficacy resources and anxiety levels gender, grade level, as well as exam and math anxiety, mathematics self-efficacy perception of gender, parental education status and mathematics interest, and the support of parents, income status of the family, mathematics achievement perception. The study included 153 (80 female/ 73 male) students attending a randomized state primary school. Personal Information Form, Math Anxiety Scale for Students and Self-Efficacy Resource Scale against Mathematics were used as data collection tools. In the analysis of the data, t-test and one-way analysis of variance were applied because of normal distribution of data, Pearson correlation coefficients were calculated and regression analysis was performed. As a result of the study, when the relationship between the mathematics self-efficacy sources of the students is examined, only social persuasion is a significant difference for female students, while other sub-factors (personal experiences, indirect experiences and psychological situations) make a significant difference for male students. When the relationship between math anxiety scores of students' sources of mathematics self-efficacy (indirect experiences, psychological states, personal experiences and social persuasions) was found to be significant, it was found that there was a significant difference. When the relationship between the mathematics self-efficacy levels of the students and the parental mathematics interest variable was examined, it was concluded that there was no significant difference between the parental mathematics interest. The relationship between mathematics self-efficacy and mathematics anxiety was low and negative. The findings of the research were discussed in the literature.

Anahtar Kelimeler

Mathematics self-efficacy, Math anxiety, Primary school

İlkokul Öğrencilerinin Matematik Öz Yeterlik Kaynakları ile Matematik Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, ilkokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik kaynakları ile matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek ve öğrencilerin öz yeterlik kaynakları ve kaygı düzeylerini cinsiyet, sınıf düzeyi bunun yanı sıra sınav ve matematik kaygısı ile matematik öz yeterlik algısının cinsiyet, anne baba eğitim durumu ve matematik ilgisi, anne ve babanın desteği, ailenin gelir durumu, matematik başarı algısı durumuna göre incelenmesi de amaçlanmıştır. Çalışma, nicel araştırma desenlerinden ilişkisel araştırma modelinin kullanıldığı çalışmaya, tesadüfi olarak belirlenen bir devlet ilkokulunda öğrenim gören 153 (80 kız/ 73 erkek) öğrenci katılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Öğrencilere Yönelik Matematik Kaygı Ölçeği, Matematiğe Karşı Öz-yeterlik Kaynağı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, Verilerin normal dağılım göstermesi nedeniyle t-testi, tek yönlü varyans analizi uygulanmış, Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmış ve regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Öğrencilerin matematik öz yeterlik kaynakları cinsiyetleri arasındaki ilişkiye bakıldığında alt faktörlerden yalnızca sosyal iknalar kız öğrenciler için anlamlı bir fark oluştururken, diğer alt faktörler (kişisel deneyimler, dolaylı yaşantılar ve psikolojik durumlar) ise, erkek öğrenciler için anlamlı bir farklılık oluşturmaktadır. Öğrencilerin matematik kaygısı puanlarının matematik öz yeterlik kaynakları (dolaylı yaşantılar, psikolojik durumlar, kişisel deneyimler ve sosyal iknalar) değişkenleri arasındaki ilişkiye bakıldığında, anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin matematik öz yeterlik düzeyleri ile anne- baba matematik ilgisi değişkeni arasındaki ilişkiye bakıldığında anne -baba matematik ilgisi arasında anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin matematik dersine yönelik kaygılarının yüksek, matematik öz yeterlik kaynakları ve matematik kaygısı arasındaki ilişki düşük ve negatiftir olarak belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular alan yazın ilişkisinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik öz-yeterlik, Matematik kaygısı, İlkokul

Kaynakça

• Adal, A. ve Yavuz, İ. (2017). Ortaokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik algıları ile matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. International Journal of Field Education, 3 (1), 20-41.
• Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
• Akay, H. ve Boz, N. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematiğe Yönelik Tutumları, Matematiğe Karşı Öz-Yeterlik Algıları ve Öğretmen Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 281-312.
• Akın, F. (2002). İlköğretim 4. 5. 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Alcı, B. Erden, M. ve Baykal, A. (2010). Üniversite öğrencilerinin matematik başarıları ile algıladıkları problem çözme becerileri, öz yeterlik algıları, biliş üstü öz düzenleme stratejileri ve ÖSS sayısal puanları arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkiler örüntüsü. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2), 55-68.
• Arıkan, G. (2004). The Relationship between the Students' Maths Anxiety Levels and Maths Achievements Levels. Unpublished Master's Thesis, Gazi University, Ankara, Turkey.
• Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1907-1920.
• Arslan, A. (2013). Investigation of relationship between sources of selfefficacy beliefs of secondary school students and some variables. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 1983-1993.
• Aydın, E. Delice, A, Dilmaç, B. ve Ertekin. E. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adayların matematik kaygı düzeylerine cinsiyet, sınıf ve kurum değişkenlerinin etkileri. İlköğretim Online, 8(1), 231-242.
• Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 235-252.
• Bakkaloğlu, S. ve Toptaş, V. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının üstbilişsel farkındalıkları ile matematik kaygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. II. Uluslararası Temel Eğitim Kongresi; 23-27 Ekim; 459-466. Muğla, Türkiye.
• Baloğlu, M. (2001). How do Previous Mathematics Courses Affect Mathematics Anxiety. The 8th Annual Research forum of the Sigma Xi, 19 Nisan 2001, Commerce.
• Baloğlu, M. (2001). Matematik korkusunu yenmek. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri.
• Baloğlu, M.ve Koçak. R. A. (2006). Multivariate investigation of the differences in mathematics anxiety. Personality and Individual Differences, 40,1325-1335.1(1), 59-76.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human Behavior. New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Pres. 4:71-81.of personality: Theory and research (2nd ed.). New York: Guilford Publications. 154-196.
• Bindak, R. (2005). İlköğretim Öğrencileri İçin Matematik Kaygı Ölçeği. F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(2), 442-448.
• Bong, M. ve Clark, R. E. (1999). Comparison between self-concept and self-efficacy in academic motivation research. Educational Psychologist, 34(3), 139-153.
• Bong, M. ve Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: How different are theyreally?. Educational Psychology Review, 15(1), 1-40.
• Bozkurt, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sınav kaygısı, matematik kaygısı, genel başarı ve matematik başarısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul üniversitesi, İstanbul.
• Callahan, W.J. (1971). Adolescent attitudes toward mathematics. The Mathematics
• Çakıroğlu, E. ve Işıksal, M. (2009). Preservice elementary teachers’ attitudes and self efficacy beliefs toward mathematics. Education and Science, 34(151), 132-139.
• Çalışkan, S., Selçuk, G. S. ve Özcan, Ö. (2010). Fizik öğretmeni adaylarının öz yeterlik inançları: cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarının etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 449-466.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve meslek yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çetin, B. (2008). Marmara üniversitesi sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayarla ilgili öz yeterlik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 101-114.
• Çetin, B. (2009). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamalarının ilköğretim 4. ve 5. Sınıf öğrencilerinin öz yeterliliklerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 130-141.
• Chinn, S. (2008). Mathematics anxiety in middle students in England. Dyslexia, 15, 61- 68.
• Coşkun, M. K. (2010). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 95-109.
• Dede, Y. Ve Dursun, Ş. (2008). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2), 295-312.
• Deniz, L. ve Üldaş, İ. (2008). Öğretmen ve öğretmen adaylarına yönelik Matematik Kaygı Ölçeğinin geçerlilik güvenilirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları, 30, 49-62.
• Durdukoca, Ş. F. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77.
• Duymaz, İ. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin genel başarıları, matematik başarıları, matematik dersine yönelik tutumları, güdülenmeleri ve matematik kaygıları arasındaki ilişki düzeyleri üzerine. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi, Ankara.
• Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research, 24, 87-96.
• Ekizoğlu, N. ve Tezer, M. (2007). The relationship between the attitudes towards mathematics and the success marks of primary school student. Cypriot Journal of Educational Sciences, 2(1), 43-57.
• Ersoy, Y. (2003). Matematik okur yazarlığı: hedefler, geliştirilecek yetiler ve beceriler. http://www.matder.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=65:maematik-okur yazarligi-iihedefler ,(30.04.2003).
• Ferla, J. Valcke, M. ve Cai, Y. (2009). Academic self-efficacy and academic self-concept: Reconsidering structural relationships. Learning and Individual Differences, 19(4), 499-505.
• Hadfield, O. D., & McNeil, K. (1994). The relationship between Myers-Briggs personality type and mathematics anxiety among preservice elementary teachers. Journal of Instructional Psychology, 21(4), 375–384.
• Hannula, M. (2005). Affect in mathematical thinking and learning. The Future of Mathematics Education and Mathematics Learning. BIFEB Strobl.Austria.
• Hembree, R. (1990). The nature, effects, and relief of mathematics anxiety. Journal for Research in Mathematics Education, 21(1), 33-46.
• İslamoğlu, A. H. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Literatür Yayıncılık.
• İpek, C. ve Acuner, H. Y. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayar öz yeterlik inançları ve eğitim teknolojilerine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 23-40.
• Jackson, C.D. ve Leffingwell, R.J. (1999). The role of ınstructors in creating mathematics anxiety in students from kindergarten through college. Mathematics Teacher, 92(7), 583- 586.
• Karasar. N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kılıç, A. S. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin genel başarıları, matematik başarıları, matematik dersine yönelik tutumları, güdülenmeleri ve matematik kaygıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Konca, Ş. (2008). 7. sınıf öğrencilerinin matematik kaygı nedenlerinin bazı değişkenler açısında incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü yıl üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, Van.
• Köknel, Ö. (1989). Genel ve Klinik Psikatri. İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Köknel, Ö. (1998) Yaşamın Zaferi. Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul,285s.
• Ma, X. ve Hu, J. (2004). The causal ordering of mathematics anxiety and mathematics achievement: a longitudinal panel analysis. Journal of Adolescence, 27, ss.165–179.
• Maden, S. (2010). Türkçe öğretmenlerinin drama yöntemini kullanmaya yönelik öz yeterlikleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 259-274.
• Maloney, Erin A, Ramirez, Gerardo, Gunderson, Elizabeth A, Levine, Susan C, & Beilock, Sian L. (2015). Intergenerational effects of parents’ math anxiety on children’s math achievement Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi andanxiety. Psychological Science, 0956797615592630.
• Morgil, İ. Seçken, N. ve Yücel, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
• Nicolaidou, M. ve Philippou, G. (2003). Attitudes towards mathematics, self-efficacy and achievement in problem solving. European Research in Mathematics III.
• Özsoy, G. Z. İnce, E. ve Kırbaşlar, F. G. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öz-Yeterlik Algıları ve Kimya Problemlerinde Matematik Kullanımına Yönelik Görüşleri. e- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (2).
• Öztürk, F. (1993). Strese Karşı Spor. Artı Bilim ve Kültür Dergisi, Ocak, 31-32.
• Öztürk, A. Y. ve Şahin, Ç. (2015). Matematiğe ilişkin akademik başarı-öz yeterlik ve tutum arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 31,343-366.
• Pajares, F. ve Miller, M.D. (1994). Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem solving: A path analysis. Journal of Educational Psychology, 86(2), 193-203.
• Pajares, F. (2003). Self-efficacy beliefs, motivation, and achievement in writing: A review of the literature. Reading & Writing Quarterly, 19, 139-158.
• Savaşır, I. Boyacıoğlu, G. ve Kabakçı, E. (1996). Bilişsel Davranışçı Terapiler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
• Schunk, D. H. (1990). Goal Setting And Self-Efficacy During Self –Regulated Learning. Educational psychologist. Lawrence Erlbaum Associates. Inc. 25 (1): 71-86.
• Schunk, D. H. ve Zimmerman, B. J. (Eds.). (1998). Self-regulated learning: From teaching to self-reflective practice. Guilford PressSchunk,
• Schunk, D. H. ve Pajares, F. (2005). Competence beliefs in academic functioning. In A. J. Elliot ve C. Dweck (Eds.), Handbook of competence and motivation (pp. 85-104). New York: Guilford Press.
• Schunk, D. H. ve Pajares, F. (2009). Self-efficacy theory. In K. R. Wentzel ve A. Wigfi eld (Eds.), Handbook of motivation at school (pp. 35-53). New York: Routledge.
• Sloan, T. Daane, C. J. ve Giesen, J. (2002). Mathematics Anxiety and Learning Styles: What isthe Relationship in Elementary Preservice Teachers? School Science & Mathematics, 102(2),84-87.
• Stuart, V. (2000). Mathematics Curse or mathematics Anxiety? Teaching Children Mathematics, 6¸ 330-335.
• Şahin, R. (2013). Öğrenme Psikolojisi. M. Baloğlu (Ed.), Sosyal bilişsel kuram içinde (s.111- 140). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Şahin, Ç. ve Öztürk- Abalı (2015). Matematiğe ilişkin akademik başarı öz yeterlilik ve tutum arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 31, 343-366.
• Şentürk, B. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin genel başarıları, matematik başarıları, matematik dersine yönelik tutumları ve matematik kaygıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon kocatepe üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, Afyon.
• Taş, Y. (2006). Kaygı nedir?. Bilkent üniversitesi öğrenci gelişim ve danışma merkezi, Bilkent, Ankara.
• Taşdemir, C. (2012). Lise son sınıf öğrencilerinin matematik öz-yeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bitlis ili örneği). Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2 (6), 39-50.
• Tekindal, S. (1995). Okul seviyesi ve türüne göre bazı derslere karşı tutumlarda görülen değişmeler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(4), 657-665.
• Terzi, M. ve Mirasyedioğlu, Ş. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe yönelik öz yeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. TUBAV Bilim Dergisi, 2(2), 257-265.
• Thomas, R. (1998). A comparision between male and female mathematics anxiety at community college. Unpublished master thesis. Central Connecticut University.
• Toptaş, V. ve Gözel, E. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik ile matematiksel problem çözmeye yönelik inançları. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 439-460.
• Trujillo, K. M. ve Hadfield, O. D. (1999). Tracing the roots of mathematics anxiety through in depth ınterviews with preservice elementary teachers. College Student Journal, 33, 219- 232.
• Tuncer, M. ve Yılmaz, Ö. (2016). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutum ve kaygılarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2).
• Usher, E. L. (2009). Sources of middle school student's self-efficacy in mathematics a qualitative investigation. American Educational Research Journal, 46(1), 275-314.
• Uusimaki, L. ve Nason, R. (2004). Causes underlying pre-service teachers' negative beliefs and anxieties about mathematics. Proceedings of the 28th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, 4, 369- 376.
• Uzar, F. M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine yönelik öz yeterliğini besleyen kaynakların farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
• Üredi, I. ve Üredi L. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine, bulundukları sınıflara ve başarı düzeylerine göre fen öğretimine ilişkin öz yeterlilik inançlarının karşılaştırılması. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2).
• Walsh, K. A. (2008). The relationship among mathematics anxiety, beliefs about mathematics self-efficacy, and mathematics performance in associate degree nursing students. Nurs Educ Perspect, 29(4), 226-229.
• Yaman, S. Koray, C. Ö. ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-366.
• Yenilmez, K. ve Özabacı, N. Ş. (2003). Yatılı öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14),132-146.
• Yenilmez, K. ve Özbey, N. (2006). Özel okul ve devlet okulu öğrencilerinin matematik kaygı düzeyleri üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 431- 448.
• Yılmaz, M. ve Çimen, O. (2008). Biyoloji eğitimi tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin biyoloji öğretimi özyeterlik inanç düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 20-29.
• Yurt, E. ve Sünbül, A. M. (2014). Matematik Öz-Yeterlik Kaynakları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Eğitim ve Bilim, [S.l.], v. 39, n. 176, dec. 2014. ISSN 1300-1337.
• Zimmerman, B. J. ve Kitsantas, A. (1999). Acquiring writing revision skill: Shifting from process tooutcome self-regulatory goals. Journal of educational Psychology, 91(2), 241.