İlkokul 1 ve 2. Sınıf Matematik Ders Kitaplarındaki Ünite Değerlendirme Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 136 - 148, 31.08.2020

Büşra Usluoğlu Veli Toptaş

Öz

Bu araştırmada İlkokul 1 ve 2. sınıf matematik ders kitaplarındaki ünitelerin sonunda yer alan ölçme değerlendirme veya ünite değerlendirme olarak adlandırılan soruları Yenilenmiş Bloom Taksonomisi (YBT) doğrultusunda incelemek, sınıflamalar yapmak ve soruları bilgi ve bilişsel beceri boyutu açısından değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2018 yılı MEB matematik öğretim programıyla hazırlanan matematik ders kitaplarındaki ünite değerlendirme soruları YBT ışığında sınıflandırılmıştır. Araştırmada örneklem seçimi için amaçlı örnekleme yöntemlerinden tipik durum örneklemesi kullanılmıştır. Böylece araştırmanın örneklemini 2019 yılındaki 1. sınıf matematik ders kitabındaki ölçme değerlendirme sorularında yer alan 42 soru ve 2. sınıf matematik ders kitabındaki ünite değerlendirme sorularında yer alan 60 soru olmak üzere toplamda 102 soru oluşturmaktadır. Araştırmacılar soruları alanında uzman olan bir akademisyenle birlikte müzakere etmişlerdir. Yapılan beyin fırtınası sonucunda alınan ortak kararlardan elde edilen tüm soru sınıflandırmalarını tek bir çatı altında toplamış ve değerlendirmişlerdir. Genel anlamda elde edilen bulgular soruların bilgi boyutunda işlemsel; bilişsel beceri boyutunda ise anlama, hatırlamada olduğu üzerindedir. Bu anlamda çalışmada, hazırlanan ders kitaplarındaki ünite değerlendirme sorularının üstbilişsel bilgi ve yaratma basamaklarındaki eksiklikler gözlemlenmiş ve ders kitapları hazırlayanlara bir ışık tutma amacı güdülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İlkokul matematik öğretimi, Ders kitapları, Yenilenmiş Bloom, Taksonomisi, Ünite değerlendirme soruları

Investigation of Unit Evaluation Questions in Elementary School 1st and 2nd Grade Mathematics Textbooks According to Revised Bloom Taxonomy

Öz

In this research, it is aimed to examine the assessment and the unit evaluation questions at the end of the units in the 1st and 2nd grade mathematics textbooks in line with the Revised Bloom Taxonomy (RBT), to make classifications and to evaluate the questions in terms of knowledge and cognitive skills. For this purpose, the unit evaluation questions in the mathematics textbooks prepared with the 2018 mathematics curriculum were classified in the light of RBT. Typical case sampling, which is one of the purposeful sampling methods, was used for sample selection. Thus, the sample of the research in 2019; 42 questions included in the measurement and evaluation questions in the 1st grade math textbook and 60 questions included in the unit evaluation questions in the 2nd grade math textbook; total of 102 questions. The researchers discussed the questions with an academician who is an expert in their field. They gathered and evaluated all the classifications of questions obtained from joint decisions made as a result of brainstorming under one roof. In general, the results show that the questions mostly contain procedural information in the knowledge dimension. Moreover, generally in cognitive process dimension were found 'understanding' step. In this sense, the deficiencies in the metacognitive knowledge and the creation steps of the unit evaluation questions in the textbooks prepared were observed and the aim was to shed light on those who prepared the textbooks.

Anahtar Kelimeler

Elementary mathematics, Teaching, Textbooks, Revised Bloom Taxonomy, Unit evaluation questions

Kaynakça

• Altıparmak, K., ve Palabıyık, E. (2019). 1-8. Sınıf kesirler, kesirlerle işlemler ve ondalık gösterim alt öğrenme alanlarına ait kazanımların Revize Edilmiş Bloom Taksonomisi’ne göre analizi. İlköğretim Online, 18(1).
• Anderson, L., & Krathwohl, D. E. (2001). A Taxonomy for learning teaching and assessing: Arevision of Bloom's taxonomy of educational objectives. New York: AddisonWesley Longman. Erişim Adresi:https://www.researchgate.net/publication/235465787_A_Taxonomy_for_Learning_Teaching_and_Assessing_A_Revision_of_Bloom's_Taxonomy_of_Educational_Objectives
• Anderson, L. W., & Krathwohl, D. R. (Ed.). (2014). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. (D. A. Özçelik, Çev.) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aslan, M. ve Atik, U. (2018). 2015 Ve 2017 İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7 (1), 528-547.
• Ardahanlı, Ö. (2018). TEOG Sınavı Matematik soruları ile 8.sınıf matematik yazılı sınav sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Arı, T. (2018). 2015 ve 2017 Ortaokul Türkçe Öğretim Programlarındaki kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Ayvacı, H. Ş., ve Türkdoğan, A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom Taksonomisine göre Fen Ve Teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 13-25.
• Baghaei, S., Bagheri, M. S., & Yamini, M. (2020). Analysis of IELTS and TOEFL reading and listening tests in terms of revised bloom’s taxonomy. Cogent Education, 1720939.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives, the classification of educational goals, handbook I: Cognitive Domain. New York: David McKay Company.
• Büyükalan Filiz, S. ve Delal Turan, S. (2018). 4. Sınıf Öğretmenlerinin temel derslerde sordukları yazılı sınav sorularının Bloom Taksonomisi açısından incelenmesi. Asya Studıes, 5(5), 11-20.
• Coşar, Y. (2011). İlköğretim altıncı sınıf matematik dersi çalışma kitabındaki soruların kapsam geçerlik ve yenilenmiş Bloom Taksonomisinin Bilişsel Süreç boyutuna göre analizi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çekirdekci, S. ve Toptaş, V. (2017). Bruner’in zihinsel gelişim ilkelerine göre ilkokul matematik ders ve çalışma kitaplarında geometri. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 2, 72-86.
• Çelik, S., Kul, Ü. ve Çalık Uzun, S. (2018). Ortaokul matematik dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 775-795.
• Çiftçi, M. (2017). Farklı tür okullarda görev yapan fizik öğretmenlerinin sınavlarında sordukları soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre sınıflandırılması -(Van İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Dalak, O. (2015). Teog sınav soruları ile 8. Sınıf öğretim programlarındaki ilgili kazanımların Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Demir, P. (2015). Yenilenmiş Bloom Taksonomisi'ne göre 2005 yılı Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan kazanımlar ve seviye belirleme sınav soruları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Demirel, Ö. ve Kıroğlu, K. Ed.(2006). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi, (2. Baskı). PegemaYayıncılık.
• Eroğlu, D. (2013). 6, 7, 8. Sınıf Türkçe çalışma kitaplarındaki dilbilgisi soruları ve kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökdeniz, M. (2018). TEOG sınavı İngilizce sorularının İngilizce dersi öğretim programına uygunluğu ve yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre sınıflandırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Gökler, Z. S., Aypay, A., ve Arı, A. (2012). İlköğretim İngilizce dersi hedefleri kazanımları SBS soruları ve yazılı sınav sorularının yeni Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 1(2), 115-133.
• Kahramanoğlu, E. (2013). İlköğretim Fen ve Teknoloji ders kitaplarının Bloom Taksonomisi açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kala, A. (2015). KPSS Biyoloji alan bilgisi sorularının alan bilgisi yeterlikleri çerçevesinde Yenilenmiş Bloom Taksonomisi ile analizi: 2013 yılı örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karaman, M. (2016). İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Sınav Soruları İle TEOG Matematik Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Karamustafaoğlu, O., ve Aksoy, S. (2020). “Canlıların sınıflandırılması” konusunda geliştirilen eğitsel oyunla ilgili öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 90-109.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom's taxonomy: An overview. Theory into practice, 41(4), 212-218.
• Kozikoğlu, İ. (2018). The Examination of alignment between national assessment and english curriculum objectives using revised bloom's taxonomy. Educational Research Quarterly, 41(4), 50-77.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• Ocak, G. ve Dönmez, S. (2010). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin matematik etkinliklerine yönelik tutum ölçeği geliştirme. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 69-82.
• Piaget, J. (1953). The origins of intelligence in children. Journal of Consulting Psychology, 17(6), 467–467.
• Roohani, A., Taheri, F.& Poorzangeneh, M. (2013). Evaluating four corners textbooks in terms of cognitive processes using Bloom’s Revised Taxonomy. Research in Applied Linguistics, 4(2), 51-67.
• Saban, A. Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri.(Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık (s.144-145).
• Sarar Kuzu, T. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37(1), 58-76.
• Sivaraman, S. I., &Krishna, D. (2015). Blooms Taxonomy–application in exam papers assessment. Chemical Engineering (VITU), 12(12), 32.
• Susan, S., Warsono, W., & Faridi, A. (2020). The evaluation of exercises compatibility between revised bloom’s taxonomy and 2013 curriculum reflected in English textbook. English Education Journal, 252-265.
• Ulum, H. (2017). MEB İlkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Uymaz, M. (2016). Öğretmen yapımı Sosyal Bilgiler Dersi sınav sorularının soru türleri, kapsam geçerliği ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Yakalı, D. (2016). TEOG sınavlarındaki matematik sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi ve Öğretim Programına göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Yalçın, S. (2020). İlkokul üçüncü sınıf matematik ders kitaplarının içerdiği etkinlikler ve sorular bağlamında incelenmesi. Erzincan University Faculty of Education Journal, 22(1), 18–34. doi:10.17556/erziefd.463013
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık (s.41).
• Yolcu, H. H. (2019). İlkokul öğretim programı 3 ve 4. sınıf fen bilimleri dersi kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisi açısından analizi ve değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 18(1).
• Yunita, Y. (2017). Analısıs soal ınternatıonal junıor olympıade (ıjso) saıns (kımıa) berdasarkan dımensı proses kognıtıf dan pengetahuan. EduChemia (Jurnal Kimia dan Pendidikan), 2(1), 1-13.
• Zorluoğlu, S. L., Kızılaslan, A., ve Sözbilir, M. (2016). Ortaöğretim Kimya dersi öğretim programı kazanımlarının yapılandırılmış Bloom Taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1).