Mesleki Eğitim ve Öğretimde Kapasite Geliştirme (CB VET) Yaklaşımı Çerçevesinde Türkiye'de Çevre Mühendisliği Eğitimi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 91 - 104, 30.04.2025

Serkan Sahinkaya

Öz

Bu çalışmada, Türkiye'deki çevre mühendisliği lisans programlarının mevcut yapısı, açık kaynaklardan veri odaklı analizler yapılarak çok boyutlu olarak değerlendirilmiştir. Mesleki ve teknik eğitimin geliştirilmesine büyük önem veren mesleki eğitim ve öğretimde kapasite geliştirme (CB VET) yaklaşımı, Çevre Mühendisliği programlarının kurumsal kapasitesini artırabilecek önemli bir yaklaşım olarak değerlendirilmiştir. Yetkinlik temelli bu eğitim modeline göre öğretim üyelerinin uzmanlaşması, sektörden ve mezunlardan düzenli geri bildirim alınması, laboratuvar ve saha olanaklarının iyileştirilmesi, 7+1 gibi öğrencilerin problem çözmeyi öğrenme ve sahada deneyim kazanma süreçlerini hızlandıran uzun ömürlü iş yeri uygulamalarının yaygınlaştırılması önem taşıyor. MÜDEK ve ABET gibi akreditasyon süreçleri, programlar için sürekli iyileştirme döngülerini kurumsallaştırmakta ve böylece müfredatın güncel kalmasını sağlamaktadır. Sonuç olarak, Türkiye'de Çevre Mühendisliği programlarında CB VET yaklaşımının benimsenmesi, güncel çevre sorunlarına duyarlı ve sektörel becerileri yüksek mühendislerin uluslararası standartlara uygun bir kalite güvencesiyle yetiştirilmesinde stratejik bir adım olacaktır. Bu sayede hem sektörün talep ettiği yetkinliklere sahip öğrenciler mezun edilerek istihdam edilebilirlikleri artırılabilir hem de uygulamadaki nitelikli insan kaynağı eksikliği giderilebilir.

Anahtar Kelimeler

Education , Capacity Building , Environmental Engineering , Vocational Education And Training , Higher Education

Environmental Engineering Education in Türkiye within the Framework of Capacity Building in Vocational Education and Training (CB VET) Approach

Öz

In this study, the current structure of environmental engineering undergraduate programmes in Türkiye has been evaluated in a multidimensional manner through informal interviews with graduates and sector representatives and data-driven analyses from open sources. Within the scope of the study, the capacity building in vocational education and training (CB VET) approach, which attaches great importance to the improvement of vocational and technical education, was evaluated as an important approach that could increase the institutional capacity of environmental engineering programs. According to this competency-based education model, specialization of faculty members, regular feedback from the sector and graduates, improvement of laboratory and field facilities, and dissemination of long-lasting workplace practices such as 7+1, which accelerate the processes of students learning to solve problems and gaining experience in the field, are important. Accreditation processes such as MÜDEK and ABET institutionalize continuous improvement cycles for programs and thus ensure that the curriculum remains up-to-date. In conclusion, adopting the CB VET approach in environmental engineering programs in Türkiye will be a strategic step in training engineers who are sensitive to current environmental problems and have high industry skills with a level of quality assurance that meets international standards. In this way, both students with the competencies demanded by the industry can be graduated and their employability can be increased, and the lack of qualified human resources in the implementation of national environmental policies can be resolved.

Anahtar Kelimeler

Education , Capacity Building , Environmental Engineering , Vocational Education And Training , Higher Education

Etik Beyan

Etik izin gerekli değildir.

Destekleyen Kurum

Her hangi bir kurumdan destek alınmamıştır.

Kaynakça

• ABET, Retrieved January 2025, https://www.abet.org/wp-content/uploads/2022/01/2022-23-EAC-Criteria.pdf
• Agamuthu, P. & Hansen, J.A. (2007). Universities in capacity building in sustainable development: Focus on solid waste management and technology. Waste Management and Research, 25(3):241-246.
• Azemikhah, H. (2005). The Design of Competency Based Learning Resources for VET Training Packages using learner centred, work centred and attribute focused simulation strategies. Paper presented at the Australian Vocational Education and Training Research Association Conference, 8th, Brisbane, 2005, Brisbane.
• Brockmann, M., Clarke, L. & Winch, C. (2008). Knowledge, skills, competence: European divergences in vocational education and training (VET): The English, German and Dutch cases. Oxford Review Of Education, 34 (5): 547-567.
• Bohne, C., Eicker, F. & Haseloff, G. (2017). Competence-based vocational education and training (VET) An approach of shaping and networking. European Journal of Training and Development, 41(1): 28 – 38.
• Davis, G. (2008). Formulating an effective higher education curriculum for the Australian waste management sector. Waste Management, 28(10):1868-1875.
• EMO. (2012). EEBB İş alanlari elektrik-elektronik-bilgisayar-biyomedikal, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası, EMO Yayınları, Ankara.
• Engin, O., Uluağaç, F., Çağlı, S.D. & Karaman, S. (2023). Türkiye’de mühendislik eğitimi veren yükseköğretim kurumlarinda kalite süreçlerinin analizi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 8(3): 237 – 248.
• Ghazali, A.K., Aziz, N.A., Aziz, K. & Kian, N.T. (2024). The usage of virtual reality in engineering education. Cogent Education, 11(1), Doi Number: https://doi.org/10.1080/2331186X.2024.2319441
• Jeon, S. (2019). Unlocking the potential of migrants: cross-country analysis. OECD Reviews of Vocational Education and Training, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/045be9b0-en.
• Inayat, I., Amin, R., Inayat, Z. & Salim, S.S. (2013). Effects of Collaborative Web Based Vocational Education and Training (VET) on Learning Outcomes. Computers & Education, 68:153-166.
• Lane Community College, Retrieved January 2025, https://inside.lanecc.edu/deptplanning/department-planning-framework
• Lusthaus, C., Adrien, M.H. & Perstinger, M. (1999). Capacity development: definitions, issues and implications for planning, monitoring and evaluation. Universalia Occasional Paper N35, 176.
• Koyuncuoğlu, M.U. (2017). Investigations into the incomes of engineering faculty graduates of a state university by several variables. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20):314-326.
• Malyan, R.S. & Jindal, L. (2014). Capacity building in education sector: An exploratory study on indian and african relations procedia. Social and Behavioral Sciences, 157: 296 – 306.
• MÜDEK, Mühendislik Lisans Programları Değerlendirme Ölçütleri, Sürüm, 2.2, Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği, Retrieved January 2025, https://www.mudek.org.tr
• Mwaura, M.J. (2024). The Role of augmented reality in enhancing engineering education. Research Output Journal of Biological and Applied Science, 3(3):31-35.
• Özçiçek, Y. & Karaca, A. (2019). Yükseköğretim kurumlarında kalite ve akreditasyon: Mühendislik eğitim programlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1):114-148.
• Özsoy, A. (2013). Views of working engineers on engineering education and workplace training Model. Suleyman Demirel University Journal of Natural and Applied Science, 17(1), Özel Sayı: 77-85.
• Sarıoğlu-Cebeci, M. & Yılmaz, Z. (2014). Ülkemizde çevre mühendisliği eğitimi. ISEM2014, Adıyaman, Türkiye.
• Shuman, L.J., Besterfield Sacre, M. & McGourty, M. (2005). The ABET “Professional Skills” – Can They Be Taught? Can They Be Assessed?. Journal of Engineering Education, 94(1): 41-55.
• Soliman, M., Pesyridis, A., Dalaymani-Zad, D., Gronfula, M., & Kourmpetis, M. (2021). The Application of Virtual Reality in Engineering Education. Applied Sciences, 11(6), 2879. Doi Number: https://doi.org/10.3390/app11062879
• Taşçı, D. & Lapçın, H.T. (2023). Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemi: kurumsal akreditasyon raporları üzerinden bir değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1):1-16.
• Tantekin-Ersolmaz, Ş.B., Ekinci, E. & Sağlamer, G. (2004). Engineering Education in Turkey: From Ottomans to the Republic. Proceedings of the 2004 American Society for Engineering Education Annual Conference & Exposition.
• Whelan, L., Hayes, R., Kiernan, L. & Deloughrey, N. (2024). Continuous improvement in higher education – The validation of a design thinking framework as applied in a case study of academic restructuring. International Journal of Innovative Business Strategies, 10(2):758-765.
• Yavuz, E. (2019). Mühendislik Eğitiminde 7+1 Sistemi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1):12-22.
• YÖK Atlas, Retrieved January 2025, https://yokatlas.yok.gov.tr/