Pre-service Primary Teachers’ Images of Scientists: An Analysis Across Different Variables

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 242 - 258, 31.08.2025

Sevgi Salim , Meryem Görecek Baybars

Öz

Many of the innovations and reforms in education aim to cultivate scientifically literate individuals with a sound understanding of the nature of science. The first step toward understanding science and its nature is to properly conceptualize the individuals who produce scientific knowledge—namely, scientists. Misconceptions or negative perceptions about scientists may lead individuals to distance themselves from science. Previous studies indicate that perceptions of scientists begin to form as early as the preschool years. Particularly at the elementary level, the models of scientists that students construct in their minds based on their experiences influence whether they will engage in scientific work in the future and whether they will use scientific process skills to solve problems encountered in daily life. From this perspective, the present study aimed to identify the images of scientists held by pre-service primary teachers. In addition, it examined whether these images differed according to gender, year of study, following a scientific publication, having previously met a scientist, and having a scientist in the family. The study employed a case study design and was conducted during the 2022–2023 academic year fall semester with pre-service primary teachers enrolled at Muğla Sıtkı Koçman University, Faculty of Education. A total of 149 participants took part in the study. Data were collected using the modified Draw-a-Scientist Test (m-DAST), adapted specifically for this research. The data were analyzed using rubrics under three categories: the appearance of the scientist, the field of work of the scientist, and the work of the scientist. The findings revealed that pre-service teachers viewed scientists’ appearance primarily within the “traditional” category. Their images of scientists’ fields of work included both “traditional” and “broader than traditional” categories, whereas their images of scientists’ work were predominantly classified as “traditional.”

Anahtar Kelimeler

Science , Scientist , m-DAST , Pre-service primary teacher

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilim İnsanı İmajlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Eğitim alanında gerçekleşen yenilik ve değişimlerin birçoğunun amacı doğru bir bilimin doğası anlayışına sahip bilimsel okuryazar bireyler yetiştirilmesidir. Bilimi ve bilimin doğasını anlamanın ilk koşulu ise bilgiyi ortaya koyan bireylerin yani bilim insanlarının doğru anlaşılmasıdır. Çünkü bilim insanlarına yönelik olumsuz ve yanlış düşünceler bireyleri bilimden uzaklaştırabilmektedir. Bireylerin bilim insanı ile ilgili algılarının okul öncesi dönemden itibaren belirginleşmeye başladığını ortaya koyan çalışmalar mevcuttur. Öğrencilerin özellikle ilköğretim seviyesinde edindikleri deneyimlerle birlikte zihinlerinde oluşturdukları bilim insanı modeli, gelecekte bilimsel çalışma yapıp yapmayacaklarını, günlük hayatta karşılaştıkları problemleri bilimsel süreç becerilerini işe kullanarak çözüp çözmeyeceklerini de etkilemektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının bilim insanı imajlarının belirlenmesidir. Ayrıca sınıf öğretmeni adaylarının bilim insanı imajlarının cinsiyet, sınıf düzeyi, bilimsel bir yayın takip etme, daha önce bir bilim insanı ile tanışma ve ailesinde bilim insanı olma durumuna göre değişip değişmediği belirlenmiştir. Çalışma durum çalışması deseni ile yürütülmüştür. Çalışma 2022-2023 eğitim öğretim yılı güz döneminde Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği öğrencileri ile yürütülmüştür. Çalışmaya 149 sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. Çalışma kapsamında “Bilim İnsanı Çiz Testi”nin modifiye edilmesi ile tasarlanmış m-DAST kullanılmıştır. Verilerin analizinde, rubrikler kullanılmıştır. Rubrikler 3 başlık altında (bilim insanının görünümü, bilim insanının çalışma alanı, bilim insanının çalışması) toplanmıştır. Çalışma sonucunda; sınıf öğretmeni adaylarının bilim insanı görünümü ile ilgili imajlarının “geleneksel”, bilim insanının çalışma alanı ile ilgili imajlarının ise “geleneksel” ve “gelenekselden daha geniş”, bilim insanının çalışması ile ilgili imajlarının ise “geleneksel” kategoride olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Bilim , Bilim insanı , m-DAST , Sınıf öğretmeni adayı

Etik Beyan

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMALARI ETİK KURULU - 2 KARARI Protokol No : 220151 Karar No : 133

Destekleyen Kurum

Bu çalışma TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Desteği Programı kapsamında 2021 yılı II. dönemde desteklenmiştir.

Teşekkür

TÜBİTAK'a desteğinden dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akçay, B. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğasına yönelik inanışları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 145–164.
• Archer, L., DeWitt, J., Osborne, J., Dillon, J., Willis, B., & Wong, B. (2010). “Doing” science versus “being” a scientist: Examining 10/11‐year‐old schoolchildren's constructions of science through the lens of identity. Science Education, 94(4), 617–639.
• Arslan, A., & Kartal, A. (2021). Sınıf öğretmeni adaylarının gözünden “bilimci”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 161–198. https://doi.org/10.18069/firatsbed.804654
• Avraamidou, L. (2013). Superheroes and Supervillains: Reconstructing the Mad-Scientist Stereotype in School Science. Research in Science & Technological Education 31 (1): 90–115. doi:10.1080/02635143.2012.761605.
• Bakanay, D. Ç. (2015). Fen derslerinde bilim tarihi kullanımının ortaöğretim fen alanları öğretmenlerinin eğitim oryantasyonları çerçevesinde incelenmesi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Barman, C. R., Ostlund, K. L., Gatto, C. C., & Halferty, M. (1997). Fifth grade students’ perceptions about scientists and how they study and use science. In Association for the Education of Teachers in Science, Conference Papers and Summaries of Presentations.
• Bilir, V., Yıldırım, F. S., Orhan, U., Gürbüz, E., & Türk, M. (2021). Evaluation of images of secondary school students for scientists' genders according to Toulmin's argumentation model components. Journal of Research in Informal Environments, 6(1), 125–151.
• Budak, E. (2023). Ortaokul öğrencilerinin bilim insanı imajları ve bilim algıları (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/56149/1/Ela%20BUDAK%20YL%20Proje.pdf
• Camcı Erdoğan, S. (2014). Üstün Zekalı ve Yetenekli Öğrenciler İçin Fen Bilimleri Eğitiminde Farklılaştırmanın Gerekliliği. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 2(2), 1-10.
• Chambers, D. W. (1983). Stereotypic images of the scientist: The draw-a-scientist test. Science Education, 67(2), 255–265.
• Christidou, V., F. Bonoti, and A. Kontopoulou. (2016). American and Greek Children’s Visual Images of Scientists. Science & Education 25 (5–6): 497–522. doi:10.1007/s11191-016-9832-8.
• Crump, V. (2024). Dr Boring: What the Draw-A-Scientist Test shows science undergraduate students think about scientists. Discover Education, 3, 263. https://doi.org/10.1007/s44217-024-00365-7
• Çepni, S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (8. baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Demirbaş, M. (2009). The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study. Scientific Research and Essay, 4(6), 565–576.
• DeWitt, J., & Archer, L. (2015). Who aspires to a science career? A comparison of survey responses from primary and secondary school students. International Journal of Science Education, 37(13), 2170–2192.
• Doğan, N., Çakıroğlu, J., Bilican, K., & Çavuş-Güngören, S. (2014). Bilimin doğası ve öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Erkorkmaz, Z. (2009). İlköğretim I. kademe öğrencilerinin bilim insanına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Farland, D. (2003). Modified draw-a-scientist test (Unpublished doctoral dissertation). University of Massachusetts, Lowell.
• Finson, D. K. (2001). Investigating preservice elementary teachers’ self-efficacy relative to self-image as a science teacher. Journal of Elementary Science Education, 13(1), 31–42.
• Finson, D. K. (2002). Drawing a scientist: What we do and do not know after fifty years of drawing. School Science and Mathematics, 102(7), 335–345.
• Finson, D. K. (2003). Applicability of the DAST-C to the images of scientists drawn by students of different racial groups. Journal of Elementary Science Education, 15(1), 15–26.
• Finson, D. K., Beaver, J. B., & Cramond, B. L. (1995). Development and field test of a checklist for the draw-a-scientist test. School Science and Mathematics, 95, 195–205.
• Finson, D. K., Pedersen, J. E., & Thomas, J. (2006). Comparing science teaching style to students’ perception of scientists. School Science and Mathematics, 106(1), 7–15.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1990). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill International Edition.
• Emvalotis, A., and A. Koutsianou. (2018). Greek primary school students’ images of scientists and their work: Has Anything Changed? Research in Science & Technological Education 36 (1): 69–85. doi:10.1080/02635143.2017.1366899.
• Gormally C., & Inghram R. (2021). Goggles and white lab coats: Students’ perspectives on scientists and the continued need to challenge stereotypes. J Microbiol Biol Educ. 22:10.1128/jmbe.v22i1.2273.
• Göktepeliler, Ö., Benli Özdemir, E., & Kurt, B. (2025). Öğretmen adaylarının sanatçı ve bilim insanı kavramlarına yönelik algılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Disiplinler arası bir bakış. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 63, 635–660. https://doi.org/10.53444/deubefd.1556222
• Güler, T., & Akman, B. (2006). 6 yaş çocuklarının bilim ve bilim insanı hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55–66.
• Kao, H., Su, M., & Huang, C. (2005). A study for developing practicable instructional modules to promote students’ understanding of the nature of science. IHPST 2005 Conference.
• Karabulut, H., Birgün, İ., & Kariper, İ. A. (2024). Ortaokul öğrencilerinin tanıdıkları bilim insanlarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 1–16. https://dergipark.org.tr/tr/pub/amauefd
• Kara, B. (2013). Ortaokul (5, 6, 7 ve 8. sınıf) öğrencilerinin bilim insanına yönelik tutum ve imajının belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Kavak, G. (2008). Öğrencilerin bilime ve bilim insanına yönelik tutumlarını ve imajlarını etkileyen faktörler (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kılıç, Ş. (2010). Çocukların bilime ve bilim insanına yönelik tutumları ve kalıplaşmış yargıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 439–455.
• Koren, P., & Bar, V. (2009). Pupils' image of 'the scientist' among two communities in Israel: A comparative study. International Journal of Science Education, 31(18), 2485–2509.
• Korkmaz, H., & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 1055–1079.
• Kuhn, T. S. (2008). The structure of scientific revolutions. Turkey: Kırmızı Publishing.
• Leblebicioğlu, G., Cetin, P., Eroglu Dogan, E., Metin Peten, D., & Capkinoglu, E. (2020). How do science camps affect middle grade students’ image of scientists? Research in Science & Technological Education, 39(3), 285–305. https://doi.org/10.1080/02635143.2020.1740667
• Lederman, N. G. (1992). Students and teacher conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29(4), 331–359.
• Matthews, M. R. (1994). Science teaching: The role of history and philosophy of science. Psychology Press.
• McComas, W. F., Clough, M. P., & Almazroa, H. (1998). The role and character of the nature of science. In W. F.
• McComas (Ed.), The nature of science in science education: Rationales and strategies (pp. 3–40). Dordrecht: Kluwer.
• Mead, M. & Metreaux, R. (1957). The image of science among high school students. Science, 126, 384–390.
• Meyer, C., L. Guenther, and M. Joubert. 2019. The Draw-a-Scientist Test in an African Context: Comparing Students’ (Stereotypical) Images of Scientists across University Faculties. Research in Science & Technological Education 37 (1): 1–14. doi:10.1080/02635143.2018.1447455.
• Milford, T. M., & Tippett, C. D. (2013). Preservice teachers’ images of scientists: Do prior science experiences make a difference? Journal of Science Teacher Education, 24(4), 745–762.
• Muşlu, G. ve Akgül, E. M. (2006). Elementary school students’ perceptions of science and scientific process: A qualitative study. Educational sciences: Theory and Practice. 6 (1), 225-229
• Narayan, R., Park, S., & Peker, D. (2009). Sculpted by culture: Students’ embodied images of scientists. 3rd International Conference to Review Research on Science, Technology and Mathematics Education, 5–9 January, Mumbai, India.
• Newton, D. P., & Newton, L. D. (1992). Young children’s perceptions of science and the scientist. International Journal of Science Education, 14, 331–348.
• Öcal, E. (2007). İlköğretim 6, 7, 8. sınıf öğrencilerinin bilim insanı hakkındaki imaj ve görüşlerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özkan, B., Özekeç, V., Güler, G., & Şenocak, E. (2017). Undergraduate students’ images of scientist and some variables affecting their images. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 146–165.
• Özgün, B. B., Gürkan, G., & Kahraman, S. (2018). Öğretmen adaylarının bilim ve bilim insanı kavramlarına ilişkin algılarının metafor analizi aracılığıyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 204–225. https://doi.org/10.17679/inuefd.394780
• Reinisch, B., Krell, M., & Krüger, D. (2022). Assessing Pre-service Teachers’ Views of Scientists, Their Activities, and Locations: the VoSAL Instrument. Research in Science Education.53, 139–153.
• Ruiz-Mallén, I., & Escalas, M. T (2012). Scientists seen by children: A case study in Catalonia, Spain. Science Communication, 34(4), 520-545.
• Samaras, G., Bonoti, F., & Christidou, V. (2012). Exploring children’s perceptions of scientists through drawings and interviews. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 46, 1541–1546.
• Schibeci, R. A., & Sorenson, I. (1983). Elementary school children's perceptions of scientists. School Science and Mathematics, 83(1), 14–19.
• Song, J., & Kim, K.-S. (1999). How Korean students see scientists: The images of the scientist. International Journal of Science Education, 21(9), 957–977.
• Şahin, D. (2009). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin bilim insanına yönelik düşünceleri. Retrieved from http://www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/284.pdf
• Şaşmaz Ören, F., Karapınar, A., Sarı, K., & Demirer, T. (2023). The effect of scenario-based learning on eighth-grade students’ perceptions of scientists. Journal of Educational Research and Practice, 13, 99–122. https://doi.org/10.5590/JERAP.2023.13.1.09
• Tenenbaum, H. R., & Leaper, C. (2003). Parent-child conversations about science: The socialization of gender inequities? Developmental Psychology, 39(1), 34–47.
• Turgut, H., Öztürk, N., & Eş, H. (2017). Üstün zekâlı öğrencilerin bilim ve bilim insanı algısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 423-440. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304646
• Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the image of the scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 55–61.
• Urtekin, A., Polat, D., Kaya, V. H., & Afacan, O. (2013). The primary school students’ views on scientists and scientific knowledge (Sample of Kırşehir). Ahi Evran University Kırşehir Faculty of Education Journal, 14(1), 305–325.
• Togrol Yontar, A. (2013). Turkish students’ images of scientists. Journal of Baltic Science Education, 12(3), 289–298.
• Yvonne, Y. H. F. (2002). A comparative study of primary and secondary school students’ images of scientists. Research in Science and Technological Education, 20(2), 199–207.