Basic Characters of the Milli Görüş (Islamic View) Movement

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 617 - 657, 30.12.2017

Talip Tuğrul

https://doi.org/10.18403/emakalat.317808

Cited By: 6

Öz

Millî Görüş Movement is a “political reformer” Islamic
movement that emerged in Turkey in the late 1960s (1969), embraced the party /
politics method in the Islamic struggle, founded by Necmettin Erbakan and
revealed the “Just Order” thesis as a new model. This movement has been the
driving force of significant changes in the scale of Turkey in social,
political and cultural spheres. At the same time, it became a model for some of
the Islamic movements in the world and contributed to them in terms of morale,
motivation and enthusiasm. This is related to the character / structural
characteristics of the Milli Görüş Movement. As far as we can tell, the main
characters of the Milli Görüş Movement are: Islamism, the ideal of Islamic
Union, militarism, origin of Sufism, membership of Ahl al-Sunnah, sectarianism,
nationalism/religious, locality, anti-imperialism, antisionism, politics,  Encirclement, activism and organizing. This
study aims to make a structural analysis on the mentioned characters of the
movement based on the basic written texts of the Milli Görüş Movement.

Anahtar Kelimeler

Islamic View Movement, Necmettin Erbakan, Just Order, Contemporary Islamic Movements, Islamism

Milli Görüş Hareketi'nin Temel Karakterleri

Öz

Millî Görüş Hareketi,
1960’lı yılların sonlarında (1969) Türkiye’de ortaya çıkmış, İslâmî mücadelede
parti/siyaset metodunu benimsemiş, Necmettin Erbakan tarafından kurulmuş ve
yeni bir model olarak “Adil Düzen” tezini ortaya koymuş “siyasal ıslahatçı”
bir İslâmî harekettir. Bu hareket sosyal, siyasal ve kültürel alanlarda Türkiye
ölçeğinde önemli değişimlerin muharrik kuvveti olmuştur. Aynı zamanda dünyadaki
İslâmî hareketlerin bazılarına model olmuş, onlara moral, motivasyon ve heyecan
anlamında katkıda bulunmuştur. Bu durum, Millî Görüş Hareketi’nin karakterleriyle/yapısal
özellikleriyle ilgilidir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla Millî Görüş
Hareketi’nin temel karakterleri şunlardır: İslâmcılık, İslâm birliği ideali,
ümmetçilik, tasavvuf menşeli oluş, Ehl-i Sünnet mensubiyeti, mezhepler üstü
duruş, millîlik, yerellik, antiemperyalizm, 
antisiyonizm, siyasallık, ıslahatçılık, karizmatik lider tipli oluş,
kuşatıcılık, aktivizm ve teşkilatçılık. Bu çalışma, Millî Görüş Hareketi’nin
temel yazılı metinlerini esas alarak hareketin zikredilen karakterleri
üzerinden yapısal bir analiz yapmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Millî Görüş Hareketi, Necmettin Erbakan, Adil Düzen, Çağdaş İslâmî Akımlar, Milli selamet partisi

Kaynakça

• Adalıoğlu, Hasan Hüseyin, “Siyâsetnâme”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul 2009, XXXVII, 304-306. Akgül, Ahmet, Adil Düzen ve Yeni Bir Dünya (9. Baskı), Buğra Yayınları, İstanbul 2015. Akgül, Ahmet, Dünyanın Değişimi ve Erbakan Devrimi, Burak Yayınları, İstanbul 1997. Akgül, Ahmet, İslâm Davası ve Adil Düzen, Risale Yayınları, İstanbul 1991. Akgül, Ahmet, Yeni Bir Dünya (2. Baskı), Risale Yayınları, İstanbul 1993. Allen, Gary, Gizli Dünya Devleti, (Çev.: Hakkı Yavuz, İbrahim Akça), Millî Gazete, İstanbul 1996. Arpacı, Işıl, “Kavramlarla Necmettin Erbakan’ın Siyasal Düşünce Yapısı”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 7-22. Asiltürk, Ebru, “Milli Görüş: Kadın ve Siyaset”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 72-77. Asiltürk, Oğuzhan, “İslâm’da İdari Düzen İman, Mümin, İlah ve Rabb’ın Mânâları”, Anadolu Gençlik Dergisi, Mart 2013, Sayı 158, 18-21. Ayverdi, İlhan, Asırlar Boyu Tarihi Seyri İçinde Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 2005. Başer, Alev Erkilet, Ortadoğu’da Moderleşme ve İslâmî Hareketler (2. Baskı), Yöneliş Yayınları, İstanbul 2000. Berki, Ali Himmet (Kont.), Açıklamalı Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-i Adliye), Hikmet Yayınları, İstanbul 1982. Beyazay, İshak, “İslâm Birliği Şart Oldu!,” http://www.milligazete.com.tr/İslâm_birligi_sart_oldu/ishak_beyazay/kose_yazisi/17850, [erişim tarihi: 10.10.2016]. Bulut, Halil İbrahim, Dünden Bugüne Siyasî-İtikadî İslâm Mezhepleri Tarihi, (3. Basım), Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2013. Büyükkara, Mehmet Ali, “Hz. Peygamber'in Siretinden Dava Adamına Yol Kılavuzu: Nebevi Hareket Metodu”, Sîret Sempozyumu-I, ss. 421-457, İSAM, İstanbul 2012. Büyükkara, Mehmet Ali, Çağdaş İslâmî Akımlar, Klasik Yayınları, İstanbul 2015. Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü (5. Baskı), Paradigma Yayınları, İstanbul 2002. Çakır, Ruşen, Ayet ve Slogan Türkiye’de İslâmi Oluşumlar, Metis Yayınları, İstanbul 1995. el-İsfahanî, Râğib, Müfredât Kur’ân Kavramları Sözlüğü (3. Basım), (Çev.: Yusuf Türker), Pınar Yayınları, İstanbul 2012. Elönü, Hüseyin Serkan, Siyonizmin İdeali Peşinde Koşan Bir Hahambaşı: Haim Nahum (2. Baskı), Küresel Kitap, İstanbul 2016. Erbakan, Necmettin - Akmumcu, Hüseyin, Millî Görüş ve Anayasa Değişikliği, Seler Ofset, 1973. Erbakan, Necmettin, “Bosna ve Silah Fabrikası”, https://www.youtube.com/watch?v=hKu9tnoazEk, [erişim tarihi: 14.10.2016]. Erbakan, Necmettin, “Erbakan: Ilımlı İslâm”, https://www.youtube.com/watch?v=-C9NynJf1Sc, [erişim tarihi: 23.10.2016]. Erbakan, Necmettin, “Ilımlı İslâm Projesi Nedir? - Erbakan Hoca”, https://www.youtube.com/watch?v=mv2Fnzg_RlQ, [erişim tarihi: 23.10.2016]. Erbakan, Necmettin, “Kapatılan Refah Partisi Hakkında Açıklama”-16 Ocak 1998, https://www.youtube.com/watch?v=u8OTzBgecU0, [erişim tarihi: 11.10.2016]. Erbakan, Necmettin, “Millî Görüşü Anlamak”, https://www.youtube.com/watch?v=3qvXIoCoihw, [erişim tarihi: 09.10.2016]. Erbakan, Necmettin, Arkasındakilerle ve Türkiye’nin Kayıplarıyla Darbe, Tacettin Çetinkaya (Haz.), (2. Baskı), MGV Yayınları, Ankara 2016. Erbakan, Necmettin, Davam, Millî Gazete Ankara Kitap Kulübü, Ankara 2013. Erbakan, Necmettin, Erbakan Külliyatı I-V, M. Mustafa Uzun (Der.) Tacettin Çetinkaya (Ed.), MGV Yayınları, Ankara 2013. Erbakan, Necmettin, İslâm ve İlim, Furkan BY&O, Ankara 1993. Erbakan, Necmettin, Millî Görüş İktidarı Niçin ve Nasıl, Üzeyir Türk (Haz.), MGV Yayınları, Ankara 2016. Erbakan, Necmettin, Yeni Bir Dünya ve Adil Düzen, ESAM Yayınları, Ankara 2010. Erol, Murat, “Medeniyet ve Yerellik: Anadolu’da Bir Medeniyeti Düşünmek”, Hece Aylık Edebiyat Dergisi, Medeniyet Özel Sayısı, Sayı 186/187/188, Haz. Tem. Ağu. 2012, 140-156. Ersoy, Arif, “Hak ve Adalet Merkezli Milli Görüş Hareketi’nin Fikri Temelleri”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 56-63. Ersoy, Mehmet Akif, Safahat, M. Ertuğrul Düzdağ (Haz.), İdeal Kültür Yayınları, İstanbul 2009. Esiroğlu, Muhammed, “Erbakan Hoca’nın Kullandığı Kavramlar ve Zihinsel Kodları”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 23-32. Garaudy, Roger, Yüzyılımızda Yalnız Yolculuğum Hatıralar, (Çev.: Cemal Aydın), (2. Baskı), Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul 2005. http://www.akevler.org/AkevlerTumKitaplar, [erişim tarihi: 28.11.2016]. http://www.milligazete.com.tr/istanbul_daki_milli_goruscu_kuruluslar_2016_calisma_takvimini_masaya_yatirdi/395852, [erişim tarihi: 14.10.2016]. http://www.necmettinerbakan.net/haberler/erbakan-39dan-altin-sozleri.html, [erişim tarihi: 14.10.2016]. Kamalak, Mustafa, Erbakan Külliyatı (Takdim), c. 1, 25-26, MGV Yayınları, Ankara 2013. Kara, İsmail, Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi’nin Temel Metinleri, Gerçek Hayat, İstanbul t.y. Kılavuz, Ahmet Saim, “Hasan b. Ali el-Berbehârî, Hayatı ve İtikâdî Görüşleri”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1987, cilt: II, sayı: 2, 111-120. Kırbaşoğlu, Hayri, “Milli Görüş ve Kavramsal Düzlemi”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 33-38. Kutlu, Sönmez, “Din öğretiminde Mezhepler Üstü Yaklaşım ve İlk ve Orta Öğretim Programlarında Alevilik”, http://www.sonmezkutlu.net/?pnum=85, [erişim tarihi: 28.11.2016]. Kutlu, Sönmez, Mezhepler Tarihine Giriş, Değerler Eğitim Merkezi Yayınları, İstanbul 2008. Kutlu, Sönmez, Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, OTTO Yayınları, Ankara 2012. Kutluay, Yaşar, Siyonizm ve Türkiye, Çatı Kitapları, İstanbul 2004. Kutup, Seyyid, Yoldaki İşaretler, Özgün Yayınları, İstanbul 1992. Küçük, Abdurrahman, “Arz-ı Mev’ûd”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul 1991, III, 442-444. Laleli, Nevzat, Adil Düzen Nedir, Ne Değildir?, (2. Baskı), Gençlik Kütüphanesi, Ankara 1995. Mevdûdî, Ebu’l-A’la, Kur’an’a Göre Dört Terim, Beyan Yayınları, İstanbul 1991. Mollaoğlu, Şerafettin, “Asra Yön Veren İslâm Önderlerinin, Liderleri Erbakan’a Şehadetleri”, Anadolu Gençlik Dergisi, Erbakan Hoca Özel Sayısı, Nisan 2011, Sayı 135, 66-71. Müftüoğlu, Atasoy, Ümmet Bilinci, Denge Yayınları, İstanbul 1998. Özcan, Azmi, “İttihâd-ı İslâm” DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul 2001, XXIII, 470-475. Özkan, Ercüment, “Parti Metodunun İslâmi Olup Olmadığı Sorunu”, https://www.youtube.com/watch?v=Gae-MCefgZ4, [erişim tarihi: 09.10.2016]. Öztürk, Mehmet Baki, “Bir Hatıranın Düşündürdükleri İnsani (Kişisel) Gelişim Bağlamında Erbakan”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 135-138. Şen, Arif, “Karizmatik Lider Olarak Erbakan”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 96-101. Turgay, Nureddin, “Ümmet”, Şamil İslâm Ansiklopedisi, VI 268-269. Turhan, Salih, N. Erbakan, Yeni Bir Dünya ve Adil Düzen (Önsöz), s. 13-15, MGV Yayınları, Ankara 2016. Türköne, Mümtaz’er, Doğum ve Ölüm Arasında İslâmcılık, Kapı Yayınları, İstanbul 2012. Türköne, Mümtaz’er, Siyasi İdeoloji Olarak İslâmcılığın Doğuşu, Lotus Yayınevi, Ankara 2003. Uzun, M. Mustafa, Erbakan Risaleleri:3 Adil Düzen, Ravza Yayınları, İstanbul 2014. Uzun, M. Mustafa, Erbakan Risaleleri:4 Faiz Belası, Ravza Yayınları, İstanbul 2014. Üzüm, İlyas, “Takribü'l-Mezahib” DİA, Türkiye Diyanet Vakfı, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul 2010, XXXIX, 467-469. Yalanız, Yusuf, “Milli Görüş Partileri’nin Eğitim ve Kültür Kodları”, Anadolu Gençlik Dergisi, Prof. Dr. Necmettin Erbakan Özel Sayısı, Şubat 2015, 39-51. Yavuz, Hakan, Modernleşen Müslümanlar, Nurcular, Nakşiler, Millî Görüş ve Ak Parti, Kitap Yayınevi, İstanbul 2005. Yavuzer, M. Necip, “Siyonizmi Ümmete Tanıtan Lider; Erbakan!”, http://tv5haber.com/yazar_9967_667_SIYONIZMI-UMMETE-TANITAN-LIDER;-ERBAKAN!.html, [erişim tarihi: 14.10.2016]. Yılmaz, Hasan Kamil, Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarîkatlar Tarihi Kavramları ve Meseleleri, Ensar Neşriyat, İstanbul 1994.