Araştırma Makalesi
Yıl 2014,
Cilt: 7 Sayı: 2, 71 - 102, 19.06.2015
Öz
Article of Haydarizade Named Wahhabism Nearly two centuries ago, in the Arabian Peninsula Muhammad b. Abdilvehhab (v.1206 / 1792) established by Wahhabi, the official sect of Saudi Arabia today is the case. Wahhabism, in the Ottoman Empire rigidity in behavior, bigotry, and their belief in faith to blame the non-maintenance of disbelief "Kharijism" movement were analyzed. Sultan of the Ottoman Empire 36 VI. Mehmed Vahideddin time 170 Shaykh al my Hayderizâ İbrahim Efendi (v.1349 / 1933) the Wahhabi sect establishment, development, ideas, and spread about the "Sebilurreşad" in the Journal of four articles pen has written. Medresetü'l-Vaizin in itself "Mezahib and type-Islamic History", which is a specialist who teaches works. Satate published in the "Wahhabi" Kalam's articles and think heresiographical simplification within the framework of Science
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdurrahman b. Hasan, Fethu’l-Mecid, Kahire 1957
- Albayrak, Sadık, Son Devir Osmanlı Ulemâsı, Medrese Yay, İstanbul 1980
- Altınsu, Abdulkadir, Osmanlı Şeyhülislâmları, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1972
- Apaydın, H.Yunus, “İctihad”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 21, İstanbul 2000
- Beyhaki, Muhammed b. Hüseyn b. Ali, es-Sünenü’l-Kübrâ, Daru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1994.
- Bilge, Mustafa L, “Yemâme”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 43, İstanbul 2013
- Büyükkara, Mehmet Ali, “Vehhabilik”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 42, İstanbul 2012
- Ceride-i İlmiye, Yıl: 5, Sayı: 51, Kasım 1919, sayfa: 1239.
- Danişmend, İsmail Hami, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yay, İs- tanbul 1971
- Darül-Hilafeti’l-Aliye Medresesi Nizamname Ders Cetveli, s.14-15.
- Ergin, Osman, Türkiye Maarif Tarihi, Eser Matb, İstanbul 1977
- Fığlalı, Ethem Ruhi, Çağımızda İtikadi İslâm Mezhepleri, İstanbul, 1990
- Gökay, Fahreddin Kerim, “Yeşilay Nasıl Doğdu, Nasıl Gelişti?” Yeşi- lay, sayı: 485, s.7, Nisan 1974
- Haydarizâde İbrahim Efendi, Şeyhülislam, Sebilürreşâd, cilt:17, sayı:441, Ay:9, Yıl:1335
- --------, Sebilürreşad, Cilt: 17, Sayı: 442, Ay: 9, Yıl: 1335
- --------, Sebilürreşad, cilt: 18, Sayı: 443, Ay: 10, Yıl: 1335
- --------, Emir bil maruf nehiy anil münker-1, Sebilürreşad, Yıl:1334, Ay: 9, cilt:15, Sayı:368
- --------, Emir bil maruf nehiy anil Münker-2, Sebilürreşad, Yıl: 1334, Ay: 9, cilt: 15, Sayı:370
- --------, Sıratı Müstakim, cilt: 6, Sayı: 148, Ay: 6, Yıl: 1327
- --------, Emir bil maruf nehiy anil Münker-3, Sebilürreşad, Yıl:1334, Ay:10, Cilt:15, Sayı:372
- --------, Emir bil ma-ruf nehiy anil Münker-4, Sebilürreşad, Yıl:1334, Ay:10, Sayı: 373, Cilt: 15
- --------, Vehhabilik-1, Sebilürreşad, c.17, Sayı: 441, Ay:9, Yıl: 1335
- --------, Vehhabilik-2, Sebilürreşad, cilt: 17, Sayı: 442, Ay:9, Yıl: 1335
- --------, Vehhabilik-3, Sebilürreşad, cilt: 17, Sayı: 443, Ay: 10, Yıl: 1335
- --------, Vehhabilik-4, cilt: 13, Sayı: 443, Ay: 11, Yıl: 1335
- http://www.yesilay.org.tr/tr/kurumsal/tarihce.html
- İbnü’l-Emin Mahmut Kemal İnal, Son Sadrazamlar, İstanbul 1969
- İpşirli, Mehmet-Kemal Beydilli, “Haydarizade İbrahim Efendi”, Di- yanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 21, İstanbul 2000
- Muhammed b. Abdülvehhâb, Kitâbü’t-Tevhîd (Müellefâtü’ş-Şeyħi’l- İmâm Muhammed b. Abdilvehhâb içinde, nşr. Abdülazîz er-Rûmî v.dğr.), Riyad, ts
- Oral, Osman, 100 Soruda Âhiret Hayatı, İzmir 2012
- --------, İslâm Mezhepleri Tarihi ve Terimleri, Tiydem Yay, Ankara 2014
- Öztuna, Yılmaz, Devletler ve Hanedanlar, Kültür Bakanlığı Yay, An- kara 1989
- Polat, Abdulkerim, Teymiyyecilik, Vehhabilik, Fazilet Yay, İstanbul 1975
- Türk Ansiklopedisi, MEB cilt: 19, Ankara 1971
- Yavuz, Yusuf Şevki, “Şefaat”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 38, İstanbul 2010
- Yörükan, Yusuf Ziya, "Vahhabilik", A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 1953
Yıl 2014,
Cilt: 7 Sayı: 2, 71 - 102, 19.06.2015
Öz
Yaklaşık iki asır önce Arap Yarımadası'nda Muhammed b. Abdilvehhab (v.1206/1792) tarafından kurulan Vehhabilik, bugün Suudi Arabistan'ın resmi mezhebi durumundadır. Vahhabilik, Osmanlılarda davranışlarındaki sertlik, imanlarındaki taassup ve kendi inanışlarında olmayanları küfürle suçlamak bakımlarından “Haricilik” hareketi olarak bakılmıştır. Osmanlı'nın 36. Padişahı VI. Mehmed Vahideddin (1918-1922) zamanının 170. Şeyhülislamı Hayderizâde İbrahim Efendi (v.1349/1933) de Vahhabi mezhebinin kurulması, gelişmesi, fikirleri ve yayılması ile ilgili “Sebilürreşâd” Dergisi'nde dört makale kaleme almıştır. Kendisi Medresetü'l-Vaizin'de “Mezahib ve Turuk-u İslâmiye Tarihi” dersi veren eserleri olan ihtisas sahibidir. O'nun Sebilürreşâd'da yayınlanan “Vehhâbilik” adlı makalelerini Kelâm ve Mezhepler Tarihi İlmi çerçevesinde sadeleştirmek istiyoruz.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdurrahman b. Hasan, Fethu’l-Mecid, Kahire 1957
- Albayrak, Sadık, Son Devir Osmanlı Ulemâsı, Medrese Yay, İstanbul 1980
- Altınsu, Abdulkadir, Osmanlı Şeyhülislâmları, Ayyıldız Matbaası, Ankara 1972
- Apaydın, H.Yunus, “İctihad”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 21, İstanbul 2000
- Beyhaki, Muhammed b. Hüseyn b. Ali, es-Sünenü’l-Kübrâ, Daru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1994.
- Bilge, Mustafa L, “Yemâme”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 43, İstanbul 2013
- Büyükkara, Mehmet Ali, “Vehhabilik”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 42, İstanbul 2012
- Ceride-i İlmiye, Yıl: 5, Sayı: 51, Kasım 1919, sayfa: 1239.
- Danişmend, İsmail Hami, Osmanlı Devlet Erkânı, Türkiye Yay, İs- tanbul 1971
- Darül-Hilafeti’l-Aliye Medresesi Nizamname Ders Cetveli, s.14-15.
- Ergin, Osman, Türkiye Maarif Tarihi, Eser Matb, İstanbul 1977
- Fığlalı, Ethem Ruhi, Çağımızda İtikadi İslâm Mezhepleri, İstanbul, 1990
- Gökay, Fahreddin Kerim, “Yeşilay Nasıl Doğdu, Nasıl Gelişti?” Yeşi- lay, sayı: 485, s.7, Nisan 1974
- Haydarizâde İbrahim Efendi, Şeyhülislam, Sebilürreşâd, cilt:17, sayı:441, Ay:9, Yıl:1335
- --------, Sebilürreşad, Cilt: 17, Sayı: 442, Ay: 9, Yıl: 1335
- --------, Sebilürreşad, cilt: 18, Sayı: 443, Ay: 10, Yıl: 1335
- --------, Emir bil maruf nehiy anil münker-1, Sebilürreşad, Yıl:1334, Ay: 9, cilt:15, Sayı:368
- --------, Emir bil maruf nehiy anil Münker-2, Sebilürreşad, Yıl: 1334, Ay: 9, cilt: 15, Sayı:370
- --------, Sıratı Müstakim, cilt: 6, Sayı: 148, Ay: 6, Yıl: 1327
- --------, Emir bil maruf nehiy anil Münker-3, Sebilürreşad, Yıl:1334, Ay:10, Cilt:15, Sayı:372
- --------, Emir bil ma-ruf nehiy anil Münker-4, Sebilürreşad, Yıl:1334, Ay:10, Sayı: 373, Cilt: 15
- --------, Vehhabilik-1, Sebilürreşad, c.17, Sayı: 441, Ay:9, Yıl: 1335
- --------, Vehhabilik-2, Sebilürreşad, cilt: 17, Sayı: 442, Ay:9, Yıl: 1335
- --------, Vehhabilik-3, Sebilürreşad, cilt: 17, Sayı: 443, Ay: 10, Yıl: 1335
- --------, Vehhabilik-4, cilt: 13, Sayı: 443, Ay: 11, Yıl: 1335
- http://www.yesilay.org.tr/tr/kurumsal/tarihce.html
- İbnü’l-Emin Mahmut Kemal İnal, Son Sadrazamlar, İstanbul 1969
- İpşirli, Mehmet-Kemal Beydilli, “Haydarizade İbrahim Efendi”, Di- yanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 21, İstanbul 2000
- Muhammed b. Abdülvehhâb, Kitâbü’t-Tevhîd (Müellefâtü’ş-Şeyħi’l- İmâm Muhammed b. Abdilvehhâb içinde, nşr. Abdülazîz er-Rûmî v.dğr.), Riyad, ts
- Oral, Osman, 100 Soruda Âhiret Hayatı, İzmir 2012
- --------, İslâm Mezhepleri Tarihi ve Terimleri, Tiydem Yay, Ankara 2014
- Öztuna, Yılmaz, Devletler ve Hanedanlar, Kültür Bakanlığı Yay, An- kara 1989
- Polat, Abdulkerim, Teymiyyecilik, Vehhabilik, Fazilet Yay, İstanbul 1975
- Türk Ansiklopedisi, MEB cilt: 19, Ankara 1971
- Yavuz, Yusuf Şevki, “Şefaat”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 38, İstanbul 2010
- Yörükan, Yusuf Ziya, "Vahhabilik", A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 1953
Toplam 36 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Haziran 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 7 Sayı: 2 |
_____________________________________ ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi _______________________________