Hasan Onat's Contributions to Religious Education Program Studies and Writing Textbooks

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 410 - 444, 30.06.2021

Osman Aydınlı

https://doi.org/10.18403/emakalat.930912

Öz

It is known that program works are carried out in different periods in the area of Religious Education and Higher Religious Education in Turkey. It is noteworthy that Ankara University Faculty of Theology and its academic staff take an active role in the program studies in this field. As an academic, Hasan Onat also had experiences, projects, activities and academic studies in different fields of education. He argued that the knowledge cavity emerging in the field of religion and values would pose a serious threat of the future of humanity. He had original ideas about education and teaching, especially in the field of Theology. He brought up that Turkey and the Islamic world is a concrete theological education matters in his writings and on scientific platforms. He also contributed by taking part in program improvement commissions at different levels of education and by writing textbooks. In the years following 1997, he took part in the renewal activities of Imam-Hatip High Schools and Primary Education Religious Culture and Morals curriculum. In the books he wrote on religious education in Turkey; He focused on freedom of thought, the value of human, the necessity of change and renewal in Islam.

Anahtar Kelimeler

Islam Common Denominator, Sects, Religious Education, Divinity Faculty, Imam-Hatip High Schools

PROF. DR. HASAN ONAT’IN DİN ÖĞRETİMİ PROGRAM ÇALIŞMALARINA VE DERS KİTAPLARININ YAZIMINA KATKILARI

Öz

Türkiye’de Din öğretimi ve Yüksek Din Öğretimi alanlarında farklı dönemlerde program çalışmaları yapıldığı bilinmektedir. Bu alana yönelik program çalışmalarında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin ve akademik kadrosunun aktif bir rol üstlendiği dikkat çekmektedir. Hasan Onat‘ın da, eğitim-öğretimin farklı alanlarında deneyimleri, projeleri, faaliyetleri ve akademik çalışmaları oldu. O, din ve değerler alanında ortaya çıkan bilgi boşluğunun insanlığın geleceği açısından ciddi bir tehdit oluşturacağını savundu. Özellikle İlahiyat alanında yürütülen eğitim ve öğretime ilişkin özgün fikirleri vardı. Türkiye’nin de içinde olduğu İslâm dünyasının somut bir ilahiyat eğitimi meselesinin olduğunu hem yazılarında hem de ilmi platformlarda sürekli gündeme getirdi. Ayrıca eğitimin farklı düzeylerinde program geliştirme komisyonlarında yer alarak ve ders kitapları yazarak katkı sağladı. 1997’i takip eden yıllarda, orta öğretimde ve Yüksek öğretimde okutulan derslere yönelik müfredat programlarının yeniden yapılandırılması faaliyetlerinde görev yaptı. Türkiye’de din öğretimine ilişkin yazdığı ders kitaplarında; İslâm’da düşünce özgürlüğü, insanın değeri, değişimin gerekliliği ve yenilenme konularına yoğunlaştı.

Anahtar Kelimeler

İslâm Ortak Paydası, Mezhep, Din Öğretimi, Ilahiyat Fakültesi, İmam-Hatip Liseleri

Kaynakça

• Aydın, Muhammed Şevki. Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
• Aydınlı, Osman. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İslâm Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı. Ankara: HititKitap Yayınları, 2008.
• Aydınlı, Osman. “Hasan Onat (1957-)”. Tanzimattan Günümüze Dinî ve Tasavvufî Düşünce Temsilcileri. Ed. Süleyman Hayri Bolay. 6:4234-4246. Ankara: Nobel Yayınları, 2015.
• Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi (1920-1998). İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1999.
• Ayhan, Halis. "İlahiyat Fakültesi". Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 6 (1999): 255-268.
• Gencer, Nevzat. "Alevi Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersine Karşı Tutumları Üzerine Bir Değerlendirme". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2020): 85-118.
• Güler, İlhami. Dine Yeni Yaklaşımlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1999.
• İLKE İlim Kültür Eğitim Derneği. Türkiye’de Din Eğitiminin Dönüşümü (1997-2012). İstanbul: İlke Yayınları, 2012.
• İmam-Hatip Lisesi-Anadolu İmam Hatip Lisesi-Yabancı Dil Ağırlıklı İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1999.
• Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi. 63/2517. Ekim 2000.
• Onat, Hasan. Türkiye’de Din Anlayışında Değişim Süreci. İstanbul: Endülüs Yayınları, 2016.
• Onat, Hasan. İslâm Ortak Paydası ve Mezhep Gerçeği. İstanbul: Endülüs Yayınları, 2019.
• Onat, Hasan. “Bilgi, Bilim ve Yöntem”. İslâm Bilimlerinde Yöntem. Ed. Halis Albayrak. Ankara: Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, 2005.
• Onat, Hasan. “Bilim, Bilimsel Yöntem ve İslâm/İlâhiyat Bilimlerinde (Ulûmu Dîniyye) Yöntem Sorunu”. Modern Dönemde Dinî İlimlerin Temel Meseleleri İlmî Toplantı. İstanbul: İSAM Yayınları, 2007.
• Onat, Hasan. “İslâm Bilimleri ve Yöntemi Açısından Tarihin Anlam ve Önemi”. Kur’an ve İslâmi İlimlerin Anlaşılmasında Tarihin Önemi. Ed. M. Mahfuz Söylemez. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
• Onat, Hasan. İslâm Düşünce Ekolleri Tarihi. Ankara: Ankuzem yayınları, 2009.
• Onat, Hasan. “İlahiyat Fakültesinde Program Tartışmaları Üzerine”. Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinin Konumu ve Dini Bilginin Niteliği. Ed. Mahmut Ay-Rabiye Çetin. Ankara: A.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2016.
• Onat, Hasan. “Din Alanında Doğru Bilgi Sahibi Olmanın Gerekliliği ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri”. Eğitime Bakış. 1/4 (Ekim, Kasım, Aralık 2005): 15-20.
• Onat, Hasan.“Alevilik-Bektaşilik, Din Kültürü Ahlâk Bilgisi Dersleri ve Diyanet”. Türk Yurdu, 25/210 (Şubat 2005): 8-13.
• Onat, Hasan. “Alevilik-Bektaşilik, Din Kültürü Ahlâk Bilgisi Dersleri ve Diyanet”. Erişim 10 Mart 2021. http://www.hasanonat.net/index.php/96-alevilik-bektasilik-din-kueltuerue-ahlak-bilgisi-dersleri-ve- diyanet.
• Onat, Hasan. "Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Kimlik Tartışmaları Üzerine". Alevilik- Bektaşilik Araştırmaları Dergisi [Prof. Dr. Irene Melikoff’un anısına]. 1 (2009): 18-34.
• Onat, Hasan. "Dinî Bilgi Üretimi ve Toplumsal Karşılığı Bağlamında İlahiyat Fakültelerinin Konumu". Dinî Temsil Sorunu Sempozyumu -Tebliğler-. (28-29 Nisan 2017, 2018): 31-44.
• Onat, Hasan.“Niçin Din Eğitimi”. Uluslararası Din Eğitimi Sempozyumu Bildirileri. Ankara: AÜİF ve TÖMER Yayınları, 1997.
• Onat, Hasan-Akbulut, Ahmet. Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliğini Uygulayan İmam Hatip Liseleri İçin Kelâm. Ankara: Sek Yayınları, 1994.
• Onat, Hasan-Kutlu, Sönmez. İslâm Mezhepleri Tarihi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Onat, Hasan-Aydınlı, Osman-Söylemez-M. Mahfuz. Temel Dini Bilgiler. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 2003.
• Onat, Hasan- Aydınlı, Osman-Demir, Hilmi. İmam-Hatip Liseleri Kelâm. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 2006.
• Öcal, Mustafa. "İlahiyat Fakültelerinin Tarihçesi". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1/1 (1986): 111-123.
• Kutlu, Sönmez. “İslâm Mezhebleri Tarihinde Usûl Sorunu”. İslâmi İlimlerde Metodoloji/Usul. Mes'elesi-I. 391-440. İstanbul: Ensar Yayınları, 2005.
• Kutlu, Sönmez. "Gelenekçi-Zâhirî İslâm Anlayışının Zihniyet Analizi: Epistemolojik". Teolojik ve Kültürel Temelleri, Zâhirî ve Selefî Din Yorumu. 19-80. Ankara: Kuramer Yayınları, 2019.
• Tosun, Cemal. “Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Alevîlik”. Türk Yurdu, 25/210 (2005): 37-41.
• Tosun, Cemal. “Almanya’da ve Türkiye’de İlahiyat Eğitimi”. Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinin Konumu ve Dini Bilginin Niteliği. Ed. Mahmut Ay-Rabiye Çetin. Ankara: A.Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2016.
• Yazıcıoğlu, M. Sait. "Cumhuriyetin 75. Yılında Din Öğretiminde Yeni Hedefler". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Özel Sayı/1999: 1-8.
• Yılmaz, Hüseyin. "Alevîlik- Sünnîlik Açısından Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersleri". Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 13/2 (2009): 189-209.
• YÖK. İlahiyat Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme ve Lisans Programları. Ankara: YÖK Yayınları, 1998.