Hasan Onat's Main References in His Intellectual World

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 333 - 363, 30.06.2021

Cemil Hakyemez

https://doi.org/10.18403/emakalat.933829

Öz

Hasan Onat is an important Islamic scholar who strives to create a new Islamic civilization that includes humanity at its center and can address the modern world, including the universal values produced by humanity. He did not prioritize any field among the authors whose thoughts he consulted. All the resources that can support him on this path and the ideas of thinkers that leave their mark, religion, history, philosophy, psychology, genetics, etc. brought it together with a critical approach. Following the understanding of “a new method in Islamic sciences” that he tried to develop, he tried to place each of them as a part of the whole. He did not refrain from reflecting these on his discourse. In reaching this goal, he gave great importance to subjects such as the sources of knowledge, mass psychology, and the philosophy of history.

Anahtar Kelimeler

Hasan Onat, History of Islamic Sects, Existential Vacuum, A New Islamic Civilization, Information Problem

HASAN ONAT’IN DÜŞÜNCE DÜNYASINDAKİ TEMEL REFERANSLARI

Öz

Hasan Onat, merkezinde insanın olduğu, insanlığın ürettiği evrensel değerlerini de içerip modern dünyaya seslenebilecek yeni bir İslâm medeniyeti oluşturma gayreti içerisinde olan önemli bir İslâm âlimidir. Düşüncelerine müracaat ettiği yazarlara herhangi bir alana mensubiyetleri sebebiyle bir öncelik tanımamıştır. Çıktığı bu yolda ona destek sağlayabilecek tüm kaynakları ve iz bırakan fikirlerini, din, tarih, felsefe, psikoloji, genetik vb. demeden eleştirel bir yaklaşımla kullanmıştır. Geliştirmeye çalıştığı “İslâmî ilimlerde yeni bir usul” anlayışına uygun olarak her birini bütünün bir parçası olarak ilgili yere yerleştirmeye çalışmıştır. Bunları söylemlerine yansıtmaktan da sakınmamıştır. Bu amacına ulaşmada özellikle bilginin kaynakları, kitle psikolojisi ve tarih felsefesi gibi konulara bir hayli ağırlık vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasan Onat, İslâm Mezhepleri Tarihi, Varoluşsal Boşluk, Yeni bir İslâm Medeniyeti, Bilgi Problemi

Kaynakça

• Arkoun, Muhammed. Tarih, Felsefe ve Siyaset Üzerine Konuşmalar. Ankara: Vadi Yayınları, 2000.
• Atalan, Mehmet. “Hasan Onat’ın Şiilik ile İlgili Çalışmaları ve Değerlendirilmesi”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 82-86.
• Aydınlı, Osman. “Hasan Onat ve Radyo Yayıncılığı: Gençlik ve Din Radyo Programı”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 91-96.
• Bardakoğlu, Ali. “İlahiyatçıların Din Söylemi”. İslâmîyât 4/4 (2001), 63-76.
• Brzezinski, Zbigniew. “Esnek Batı’nın Zayıf Surları”. Yüzyılın Sonu. ed. Nathan Gardels. çev. Belkıs Çorak. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 1999.
• Çotuksöken, Betül. Felsefe: Özne-Söylem. İstanbul: Notos Kitap, 2013.
• Dabaşi, Hamid. İran: Ketlenmiş Halk. çev. Emine Ayhan. İstanbul: Metis Yayınları, 2008.
• Ebu Zeyd, Nasr Hamid. Söylem ve Yorum. çev. Muhammed Coşkun. İstanbul: Mana Yayınları, 2015.
• Cabiri, Muhammed Abid. Arap Aklının Oluşumu. çev. İbrahim Akbaba. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2001.
• Cabiri, Muhammed Abid. Çağdaş İslâm Düşüncesinde Yeniden Yapılanma. Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2001.
• Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. İstanbul: Okyanus Yayınları, 2009.
• Fromm, Erich. Erdem ve Mutluluk. İstanbul: İş Bankası Yayınları, 1994.
• Garaudy, Roger. Entegrizm: Kültürel İntihar. çev. Kâmil Bilgin Çileçöp. İstanbul: Pınar Yayınları, 1995.
• Hatiboğlu, Mehmed Said. Hilafetin Kureyşliliği. Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2005.
• Hoca Ahmed Yesevi. Divanı Hikmet. der. Hayati Bice. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2018.
• İnayet, Hamid. Çağdaş İslâmî Siyasi Düşünce. İstanbul: Yöneliş Yayınları, 1995.
• Kaplan, Doğan. “Hasan Onat’ın Alevilik-Bektaşilik Araştırmalarının Değerlendirilmesi”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 78-80.
• Kara, İsmail. “İslâmcı Söylemin Kaynakları ve Gerçeklik Değeri Üzerine Birkaç Not”. İslâmîyât 4/4 (2001), 37-53.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları, 1998.
• Kutlu, Sönmez. “Bilim ve Fikir Adamı Saygıdeğer Hoca’m Prof. Dr. Hasan Onat”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 49- 52.
• Maalouf, Amin. Ölümcül Kimlikler. çev. Aysel Bora. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
• Maraş, İbrahim. “Hasan Onat’ın Tarikat ve Cemaatlere Yönelik Eleştirileri”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 74-77.
• Onat, Hasan - Emre Dorman. “Hadis ve Sünnet Algısı / Hadislere Vahiy Muamelesi Yapılmaz”. TV 8 (15 Şub 2018). https://www.youtube.com/watch?v=p84W-bDRyCk
• Onat, Hasan – Emre Dorman. “Kuran’ın Kurucu İlkeleri ve Evrensellik / Hasan Onat ve Emre Dorman'la Aklımdaki Sorular”. TV 8 (30 May 2018). https://www.youtube.com/watch?v=ABoBm-Go2gs
• Onat, Hasan. “Şiiliğin Oluşumu, Tarihsel Süreci ve Düşünce Sistemi”. Anadolu İlahiyat Akademisi (3 Aralık 2019). https://www.youtube.com/watch?v=f1FR4i0FIKs
• Onat, Hasan. “Ahmet Yesevi’nin Din Anlayışı ve Bektaşilikteki Bazı Yansımaları”. 2. Uluslararası Türk Kültür Evreninde Alevilik ve Bektaşilik Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı. ed. Filiz Kılıç – Tuncay Bülbül. Ankara: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Yayınları, 2007.
• Onat, Hasan. “Cehaleti Teşvik İslâm’a İhanettir”. Akşam Gazetesi (18 Ağustos 2010).
• Onat, Hasan. “Dinsel Terörle Bahşetmede Dinlerarası İşbirliğinin Önemi”. 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi) Ankara, 1/1, 2008.
• Onat, Hasan. Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara: TDV Yayınları, 1993.
• Onat, Hasan. “Hacı Bektaş Velî’nin Din anlayışındaki Evrensel Boyut ve Bazı Düşünceler”. Hacı Bektaş Veli Armağanı. haz. Kadri Eroğan. Ankara: Gazi Ü. T.K.H.B.V. Araştırma Merkezi, 1997.
• Onat, Hasan. “Hamakat”. Hürriyet Gazetesi (27 Temmuz 2013).
• Onat, Hasan. “Hz. Muhammed’i Doğru Anlamak”. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı Sempozyumu. Çorum: İslâmî İlimler Dergisi Yayınları, 2017.
• Onat, Hasan. “İnsan İnanan ve Hayatın Anlamını Arayan Bir Varlıktır”. Akşam Gazetesi (10 Ağustos 2011).
• Onat, Hasan. “İnsanın Anlam Arayışı ve Din”, Akşam Gazetesi (28 Ağustos 2009).
• Onat, Hasan. “İnsanlığın Geleceği Açısından Sekülerleşme ve Din”. Sekülerleşme ve Dinî Canlanma. haz. Ali İsra Güngör. Ankara, 2008.
• Onat, Hasan. “İran İslâm Devrimi ve Şiîlik”. e-makâlât Mezhep Araştırmaları 6/2 (2013), 223-256.
• Onat, Hasan. “İslâm Bilimleri ve Yöntem Açısından Tarihin Anlamı ve Önemi”. Kur’an ve İslâmî İlimlerin Anlaşılmasında Tarihin Önemi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
• Onat, Hasan. “İslâm’ı Anlamada Yöntem Sorunları”. Gelenek ve Modernite Arasında İslâm Yorumları. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları, 2017.
• Onat, Hasan. “İslam’da Eleştirel Düşünce ve Güvenilir Bilgi Meselesi”. Mavera Vakfı, (2019). Erişim 09 Nisan 2021. https://www.youtube.com/watch?v=BaJx9AFhif4
• Onat. Hasan. “Kendini Bilmek Emek İster”. Akşam Gazetesi (5 Ağustos 2011).
• Onat, Hasan. “Yaratıcı Sevgi”. Akşam Gazetesi (25 Ağustos 2010).
• Onat, Hasan. “Kimlik-Teoloji İlişkisi Bağlamında Alevîlik-Bektaşîlikle İlgili Kimlik Tartışmaları Üzerine”. Alevilik – Bektaşilik Araştırmaları Dergisi 1 (2009), 18-34.
• Onat, Hasan. “Kur’an’ın İnşa Etmek İstediği İnsan”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 87-90.
• Onat, Hasan. “Küresel Şiddet ve Terör: İnsan Olma Onuruna Vurulan Darbe”. Dinî Araştırmalar 7/20 (2004), 19- 30.
• Onat, Hasan. “Küreselleşme ve İslâm’ı Yeniden Düşünmek”. Dinî Araştırmalar 6/17 (2003), 29-46.
• Onat, Hasan. “Mezhep Sorununu Doğru anlamak”. İslâm’ın Hakikati ve Mezhep Sorunu. ed. Mehmet Evkuran. Ankara: Anadolu İlahiyat Akademisi Yayınları, 2016, 97-100.
• Onat, Hasan. “Mezheplerin İnanç Esaslarının Sistemleşmesinde Kur’an’ın Rolü”. I. Kur’an Sempozyumu. Ankara: Bilgi Vakfı Yayınları, 1994, 415-439.
• Onat, Hasan. “Muhammed b. Tavît et-Tancî’nin Mezhepler Tarihçiliği”. Uluslararası Prof. Muhammed b. Tavît et-Tancî Sempozyumu. haz. Sönmez Kutlu. Ankara, 2015, 281-314.
• Onat, Hasan. “Şiîlik ve Günümüz Şiîliğinde Bazı Yeni Yaklaşımlar Üzerine”. İslâmî Araştırmalar 3/3 (1989), 122- 138.
• Onat, Hasan. “Yaratıcılık”. Hürriyet Gazetesi (14 Temmuz 2014).
• Onat, Hasan. “Yükselen İslâmofobinin Akla Getirdikleri”. Akşam Gazetesi (6 Ağustos 2011).
• Onat, Hasan. İslâm Ortak Paydası ve Mezhep Gerçeği. İstanbul: Endülüs Yayınları, 2020.
• Onat, Hasan. “İslâm’da Mezhep, Cemaat ve Tarikat Gerçeği”, Veryansın TV (7 Kasım 2019). https://www.youtube.com/watch?v=hJgSC6oTCOw
• Onat, Hasan. Kerbela’dan Endülüs’e”, Milli Kanal (16 Ağustos 2014). https://www.youtube.com/watch? v=ldtL1FAqI9g
• Onat, Hasan. Türkiye’de Din Anlayışında Değişim Süreci. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2003.
• Popper, Karl R. Hayat Problem Çözmektir. çev. A. Nalbantoğlu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2005.
• Sarıkaya, Mehmet Saffet. “Hasan Onat’ın Türk Kültürüne Katkıları”. Türk Yurdu 109/399 (2020), 70-73.
• Tofler, Alvin- Tofler, Heidi. Yeni Bir Uygarlık Yaratmak. çev. Zülfü Dicleli. İstanbul: İnkılap Yayınevi, 1996.
• Toynbee, Arnold. Yaşamı Seçin. çev. Umut Arık. Ankara: Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 1992.
• Üçok, Nuran. “Nurten Onat Hanımefendi ile Eşi Hasan Onat Üzerine Söyleşi”, Türk Yurdu 109/399 (2020), 103- 109.