İNSANA YAKIŞIR İŞ VE ÇALIŞAN YOKSULLAR: İŞGÜCÜ PİYASASI ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 18 - 36, 30.06.2021

Gülşen Aydın

https://doi.org/10.46737/emid.860621

Cited By: 1

Öz

İnsana yakışır iş kavramı, bireylere daha iyi bir yaşam sunmayı amaçlamaktadır. Kısaca; özgürlük, eşitlik, güvenlik ve saygınlık koşullarının sağlandığı, insan onuruna yakışan ve üretkenliğin sürekli olması gerektiğini vurgulayan iş olarak ifade edilmektedir. İnsana yakışır iş kavramı; çalışanların daha iyi koşullarda istihdam edilmesi, sosyal korumanın sağlanması, çalışma yaşamına yönelik sahip oldukları temel haklardan faydalanabilmesi ve tüm bunların ancak sosyal diyalog ile gerçekleşebileceği düşüncesine dayanmaktadır. İnsana yakışır iş kavramı ILO’nun da temel hedefleri arasında yer almaktadır. Çalışma koşullarının kötü olduğu, sosyal koruma uygulamalarının çalışanı yeteri kadar korumadığı, kadınların çalışma koşullarının erkeklere kıyasla daha kötü ve ayrımcı uygulamalar barındırdığı bir durumda insana yakışmayan işlerin varlığı devam etmektedir. Öte yandan genel anlamda işgücü piyasasında yaşanan işsizlik ve istihdam sorunu da insana yakışır iş kavramının ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bir grup insanın daha düşük ücretle, vasıf gerektirmeyen işlerde ve kötü koşullarda çalıştığı; diğer bir grubun bunun aksine daha iyi çalışma koşullarına sahip olduğu bir dünyada eşitlikten bahsetmek mümkün değildir. Bu sebeple, insanların onurlu bir yaşam sürdürebilmesinin ön şartı insanca yaşam koşullarının oluşturulmasından geçmektedir. Bu çalışmada amaç, insana yakışır iş kavramının işgücü piyasasına etkilerini incelemektir. Bu sebeple çalışmada işgücü piyasasına ait bazı istatistiki veriler ışığında bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

çalışma yaşamı, insana yakışır iş, işgücü piyasası

Kaynakça

• Anker, R., Chernyshev, I., Egger, P., Mehran, F. and, Andrıtter, A.J. (2002). Measuring Decent Work with Statistical Indicators, Working Paper No: 2, Policy Integration Department Statistical Development and Analysis Group International Labor Office, Geneva, 1-83, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/dgreports/integration/documents/publication /wcms_079089.pdf , Erişim Tarihi: 19.12.2020.
• Buğra, A. (2015). Yoksulların Vatandaşlığı, https://bianet.org/bianet/toplum/161266-yoksullarin-vatandasligi , Erişim Tarihi: 19.12.2020.
• Çetinkaya, E. ve Yıldırımalp, S., (2012). İnsana Yakışır İş Bağlamında Türkiye İşgücü Piyasasında Kadınların Durumu, Bilgi, (24), Yaz, 153-172.
• Çolak, A. (2019). Sosyal Politikanın Uluslararası Tarftarlarından Uluslararası Çalışma Örgütü ve Küreselleşme, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 73-84.
• Dur, V. (2015). Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) Sosyal Güvenlik Politikalarındaki Dönüşüm, Karatahta İş Yazıları Dergisi, Sayı: 3, 127-154.
• Günaydın, D. (2015). İnsana Yakışır İş: Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, International Journal of Social Science, No: 37, 123-148.
• Haiming, H. and YAN, Y. (2020). An Integrative Literature Review and Future Directions of Decent Work, Global Journal of Management and Business Research: An Administration and Management, Vol: 20, Issue: 8, Publisher: Global Journals, Online ISSN: 2249-4588.
• ILO (1930). 29 sayılı Zorla Çalıştırma Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 06.06.1930, Kanun Tarih ve Sayısı: 23.01.1998/4333, Resmî Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 27.01.1998/23243.
• ILO (1948). 87 sayılı Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 17.06.1948, Kanun Tarih ve Sayısı: 25.11.1992/3847, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 22.12.1992/21432.
• ILO (1949). 98 sayılı Örgütlenme Özgürlüğü ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 18.06.1949, Kanun Tarih ve Sayısı: 08.08.1951/5834, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 14.08.1951/7884.
• ILO (1951). 100 sayılı Eşit Ücret Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 06.06.1951, Kanun Tarih ve Sayısı: 13.12.1966/810, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 22.12.1966/12484.
• ILO (1952). 102 sayılı Sosyal Güvenliğin Asgari Standartları Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 28.06.1952, Kanun Tarih ve Sayısı: 29.07.1971/1451, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 10.08.1971/13922
• ILO (1957). 105 sayılı Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 05.06.1957, Kanun Tarih ve Sayısı: 14.12.1960/162, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 21.12.1960/10686.
• ILO (1958). 111 sayılı Ayrımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 04.06.1958, Kanun Tarih ve Sayısı: 13.12.1966/811, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 22.12.1966/12484.
• ILO (1964). 122 sayılı İstihdam Politikası Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 17.06.1964, Kanun Tarih ve Sayısı: 09.11.1976/2027, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 20.11.1976/15769.
• ILO (1973). 138 sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 06.06.1973, Kanun Tarih ve Sayısı: 23.01.1998/4334, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 27.01.1998/23243.
• ILO (1975). 142 sayılı İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 04.06.1975, Kanun Tarih ve Sayısı: 26.11.1992/3850, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 12.12.1992/21433.
• ILO (1998). Çalışma Yaşamında Temel İlkeler ve Haklar Bildirgesi, Kabul Tarihi: 18.06.1998.
• ILO (1999). 182 sayılı En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 17.06.1999, Kanun Tarih ve Sayısı: 25.01.2001/4623, Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 03.02.2001/24307.
• ILO (1999). Decent Work, International Labor Conference, 87th Session 1999, Report of The Director General, Geneva, https://www.ilo.org/ilc/ILCSessions/previous-sessions/87thSession/lang--en/index.htm , Erişim Tarihi: 15.12.2020.
• ILO (2001). Social Security: Issues, Challenges and Prospects, International Labour Conference, Geneva.
• ILO (2005). World Employment Report 2004-2005: Employment, Productiviy and Poverty Reduction, International Labour Office, Geneva.
• ILO (2012). 202 Sayılı Sosyal Koruma Tabanlarına İlişkin Tavsiye Kararı, Kabul Tarihi: 14.06.2012.
• ILO (2013). Social Dialogue, Recurrent Discussion Under the ILO Declaration on Social Justice for a Fair Globalization, ILO, 102nd Session, Report VI, Geneva.
• ILO (2017). Forced Labour, Modern Slavery and Human Trafficking, https://www.ilo.org/global/topics/forced-labour/lang--en/index.htm, Erişim Tarihi: 22.12.2020.
• ILO (2020). Küresel İstihdam Eğilimleri Raporu, https://www.ilo.org/ankara/ news/WCMS_734873/lang--tr/index.htm, Erişim Tarihi: 15.12.2020.
• Işığıçok, Ö. (2009). Küreselleşme Sürecinde İnsana Yakışır İş, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 56, 308-331.
• Işığıçok, Ö. (2018). Çalışma Yaşamının Kalitesinin Arttırılmasında İnsana Yakışır İş, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, Sayı: 6, 302-311.
• Kapar, R. (2007). Uygun İş Açığı: İnsana Yaraşmayan İşler, Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Ocak-Şubat-Mart, 2-10.
• Kaya, P. A. (2009). Avrupa Birliği ve Türk İş Hukuku Bağlamında Eşitlik İlkesi, Dora Yayınları, 2. Baskı, Bursa.
• Kim, H. J., Duffy, R. D. and, Allan, B. A. (2020), Profiles of Decent Work: General Trends and Group Differences, Journal of Counseling Psychology, https://doi.org/10.1037/ cou0000434.
• OECD (2020). Unemployment Rates, OECD- Updated: December 2020, http://www.oecd.org/sdd/labour-stats/unemployment-rates-oecd-update-december-2020.htm Erişim Tarihi: 22.12.2020.
• OECD (2020). Unemployment Rates New Release: October 2020, Paris, December 2020.
• Palaz, S. (2005). Düzgün İş (Decent Work) Kavramı ve Ölçümü: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Bir Karşılaştırması, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 50, 479-505.
• Tinar, M. Y. ve Ulusoy, T. (2017). Çalışma Koşullarının İnsancalaştırılmasında Çalışan Memnuniyet Anketinin Rolü – Uygulamadan Bir Örnek Analizi, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, Özel Sayı: 22. Ulusal Ergonomi Kongresi, 115-125.
• TÜİK (2020). İşgücü İstatistikleri Eylül 2020, TÜİK Kurumsal (tuik.gov.tr), (Erişim Tarihi: 14.12.2020)