MUHASEBE MANİPÜLASYONU YÖNTEMİ OLARAK YARATICI MUHASEBE

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 217 - 232, 30.06.2022

Ali Altınbay , Osman Ünal

https://doi.org/10.46737/emid.1124764

Cited By: 1

Öz

Dünyada yaşanan finansal usulsüzlükler, finansal tabloları hazırlamakla yükümlü olan işletme yönetimlerine ve bunları denetleyen bağımsız denetçilere olan güveni sarsmıştır. Bu usulsüzlüklerin temel nedeni ise şirket yönetimlerinin kendi çıkarları doğrultusunda kasten yapmış oldukları muhasebe manipülasyonlarıdır. Çalışmanın ilk bölümünde muhasebe manipülasyonu hakkında kavramsal çerçeve incelenmiştir. Bu bağlamda hile, hata, hile üçgeni, hile karosu, muhasebe manipülasyonu ve muhasebe manipülasyonu yöntemleri açıklanmıştır. İkinci bölümde ise muhasebe manipülasyonu yöntemlerinden biri olan yaratıcı muhasebe kavramına ve yaratıcı muhasebe yöntemlerine değinilmiştir. Çalışmanın sonunda ise finansal usulsüzlükler kapsamında Enron skandalı örnek olay olarak incelenmiştir. Bu bağlamda Enron şirketinin uygulamış olduğu yaratıcı muhasebe yöntemlerine ve bunların sonuçlarına değinilmiştir. Finansal usulsüzlüklerin neden olduğu mali kayıplar ve hukuki süreçler çerçevesinde, muhasebe manipülasyonlarının en aza indirilmesi için gerekli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Manipülasyonu, Yaratıcı Muhasebe, Hile, Enron

CREATIVE ACCOUNTING AS AN ACCOUNTING MANIPULATION METHOD

Öz

Kaynakça

• ACFE. (2020). Report to the Nations, 2020 Global Study in Occupational Fraud and Abuse.
• Amor, K., ve Warner, A. (2003). Uncovering Creative Accounting. London: Prentice Hall.
• Artunç, B. (2002). Özel Amaçlı Varlıklar (Special Purpose Entities) ve Bilanço Dışı Muhasebeleştirme Yöntemi Olarak Kullanımları. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
• Aslan, S., ve Arzova, S. B. (2004). Denetçi Raporlarının Kamunun Aydınlatılması Yönüyle İnternet Ortamında Yayınlanması: Beş Ülke Ve Türkiye Kıyaslaması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 6(2), 74-75.
• Aslanoğlu, S., Cengiz, S., Dinç, Y., ve Dilsiz, M. (2016). Yaratıcı Muhasebe Uygulamalarının Bağımsız Denetim Kalitesi Üzerine Etkisi: BİST’de Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(69), 1-24.
• Aygün, D. (2013). Yaratıcı Muhasebe Stratejileri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), 49-69. Aysan, M. (2002, 02 27). Enron Olayı. Radikal Gazetesi.
• Balanciu, D., Bogdan, V., ve Vladı, A. B. (2009). A Brief Reviw of Creative Accounting Literature and its Consequences in Practice. Annales Universitatis Apulensis Series Oeconomica, 11(1).
• Bezirci, M., ve Karahan, N. S. (2015). Muhasebe Kayıt Sürecindeki Manipülasyonların Neden ve Sonuç İlişkisinin Değerlendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(29), 216-240.
• Can, A. V. (2010). Muhasebe Ekonomik Terörün Bir Aracı Olabilir Mi? Akademik Bakış Dergisi(19), 1-9.
• Corporate Finance Instute. (2022). Top Accounting Scandals. Mart 11, 2022 tarihinde Corporate Finance Instute: https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/other/top-accounting-scandals/ adresinden alındı
• Çelikdemir, N. Ç. (2020). Finansal Tablo Hileleri. A. Gündoğdu (Dü.) içinde, Uygulamalı Finansal Tablolar Analizi (s. 309-326). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çıtak, N. (2009). Yaratıcı Muhasebe Hileli Finansal Raporlama Mıdır? Mali Çözüm(91), 81-109.
• Çıtak, N. (2019). Yaratıcı Muhasebe Mi? Aldatıcı Muhasebe Mi? TİDE Academia Research(1), 55-76.
• Demir, V., ve Bahadır, O. (2007). Muhasebe Manipülasyonu - Yöntemler ve Teknikler. Mali Çözüm Dergisi(84), 103-119.
• Desai, M. A. (2005). The Degradation of Reported Corporate Profits. Journal of Economics Perspectives, 19(4), 171-192. doi:10.1257/089533005775196705
• Dinç, Y., ve Cengiz, S. (2014). Muhasebe Denetiminde Hata ve Hilenin Denetçi Etiği Açısından İncelenmesi: Enron Skandalı Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 230.
• Elitaş, B. L. (2013). Muhasebe Manipülasyonu ve Muhasebe Bilgi Kalitesine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(58), 41-54.
• FBI. (2006, Aralık 13). Crime in the Suites: A Look Back at the Enron Case. Mart 26, 2022 tarihinde https://archives.fbi.gov/archives/news/stories/2006/december/enron_121306 adresinden alındı
• Fusaro, P. C., ve Miller, R. M. (2002). What Went Wrong at Enron. Hoboken, New Jersey: John Wiley ve Sons, Inc.
• Ginta, A. I., ve Tirau, A. I. (2018). Analysis of Creative Accounting – Faithful Image Relationship and Creative Accounting – Fraud Relationship. "Ovidius" University Annals, Economic Sciences Series, 18(2), 599-604.
• Jafarlı, R., ve Gahramanlı, G. (2018). Hata, Yaratıcı Muhasebe ve Hile Ayrımı, Muhasebe Hilelerine Karşı Çözüm Önerisi: Enron Skandalı Örneği. Ünye İİBF Dergisi, 2(1), 1-15.
• Jones, M. (2011). Creative Accounting, Fraud and International Accounting Scandals. Chichester: John Wiley ve Sons, Inc.
• Kandemir, C., ve Kandemir, Ş. (2012). Enron Olayını Doğru Okumak: Bir Çözümleme Denemesi. Muhasebe ve Denetime Bakış(37), 103-124.
• Kaval, H., Örten, R., ve Karapınar, A. (2021). Türkiye Muhasebe - Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları (14. b.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Köse, T., ve Ağdeniz, Ş. (2019). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Kranacher, M.-J., ve Riley, R. (2019). Forensic Accounting and Fraud Examination. John Wiley ve Sons, Inc.
• Küçüksözen, C., ve Küçükkocaoğlu, G. (2005). Finansal Bilgi Manipülasyonu: İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma. 1st International Accounting Conference on the way to Convergence. İstanbul.
• Li, Y. (2010). The Case Analysis of the Scandal of Enron. International Journal of Business and Management, 5(10), 37-41. Madrick, J. (2002). Report of Investigation by the Special Investigative Committee of the Board of Directors of Enron Corp. Challenge, 45(3), 117-127.
• MSUGT. (1992). Muhasebenin Temel Kavramları. Ankara: 21447 Sayılı Resmi Gazete.
• Mulford, C. W., ve Comiskey, E. E. (2002). The Financial Numbers Game: Detecting Creative Accounting Practices. John Wiley ve Sons, Inc.
• Ocak, M., ve Güçlü, F. (2014). Muhasebe Manipülasyonu: Hile, Yaratıcı Muhasebe, Kâr ve İzlenim Yönetimine İlişkin Kavramsal Çerçeve. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3).
• Ömürgönülşen, M., ve Ömürgönülşen, U. (2009). Critical thinking about creative accounting in the face of a recent scandal in the Turkish banking sector. Critical Perspectives on Accounting, 20(5), 651-673.
• Pijper, T. (1993). Creative Accounting: The Effectiveness of Financial Reporting in the UK. London: Palgrave Macmillan.
• Rae, K., ve Subramaniam, N. (2008). Quality of internal control procedures: Antecedents and moderating effect on organisational justice and employee fraud. Managerial Auditing Journal, 23(2), 104-124. doi:10.1108/02686900810839820
• Reischmann, M. (2016). Creative accounting and electoral motives: Evidence from OECD countries. Journal of Comparative Economics, 44(2), 243-257.
• Salome, E. N., Ifeanyi, O. M., Marcel, E., ve Echezonachi, O. (2012). The Effect of Creative Accounting on the Job Performance of Accountants (Auditors) in Reporting Financial Statement in Nigeria. Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 1(9).
• Scott, W. R. (2003). Financial Accounting Theory (3. b.). Prentice Hall.
• Selimoğlu, S., ve Altunel, M. (2019). Finansal Tablo Hileleri Ve Hile Denetimi Konusunda Türkiye’de Hazırlanmış Yüksek Lisans/ Doktora Tezleri Kapsamında Akademik Literatür Taraması: 2008-2018. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 127-140. doi:10.25095/mufad.606008
• Shaikh, J. M., ve Talha, M. (2003). Credibility and Expectation Gap in Reporting on Uncertainties. Managerial Auditing Journal, 18(6/7), 517-529.
• Smith, T. (1992). Accounting for Growth: Stripping the Camouflage from Company Accounts. London: Century Business.
• SPK. (2006). Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ (Seri: X, No: 22) Stolowy, H., ve Breton, G. (2000). A Framework for the Classification of Accounts Manipulations. HEC Accounting ve Management Control Working Paper No. 708/2000.
• Stolowy, H., ve Breton, G. (2004). Accounts Manipulation: A Literature Review and Proposed Conceptual Framework. Review of Accounting and Finance, 3(1), 5-92.
• Voinea, M. M., ve Dimitriu, O. (2014). Manipulating User Behavior through Accounting Information. Procedia Economics and Finance, 15, 886-893.
• Wolfe, D. T., ve Hermanson, D. R. (2004). The Fraud Diamond: Considering the Four Elements of Fraud. CPA Journal, 38-42. Yadav, B. (2013). Creative Accounting: A LiteratureReview. The SIJ Transactions on Industrial, Financial ve Business Management, 1(5).
• Yüksel, F., ve Kayalı, N. (2019). Yaratıcı Muhasebe Finansal Mühendislik. Bursa: Ekin Yayınevi.