Alt Sosyoekonomik Düzey Bir Ailede Yetişen Çocukların Akademik Başarıları İle Yılmazlıkları Arasındaki İlişki: Bir Vaka İncelemesi

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 3, 106 - 126, 30.11.2016

Demet Seban , Berna Perdeci

Öz

Bu vaka incelemesinin amacı sosyoekonomik dezavantaja sahip bir ailede yetişen kardeşlerin akademik başarıları ve yılmazlıkları arasındaki ilişkinin kardeşlerin görüşleri doğrultusunda incelenmesidir. Bir ailenin sahip olduğu çok düşük gelir, köyün dışında izole bir hayat, elektrik, su, ulaşım gibi temel ihtiyaçlardan yoksunluk gibi ciddi risk faktörlerine rağmen kardeşlerin okulda çok başarılı olması bu araştırmayı özel kılan en önemli sebeptir. Veriler üç kız kardeşten ikisi ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilmiştir. Görüşme verileri, yılmazlık kuramı çerçevesinde, bireysel özellikler, aile ve çevre boyutları dikkate alınarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre risk altında olan kardeşler başarılarının altında daha çok bireysel ve aile ile ilgili etmenlerin yattığını düşünmektedirler. Kardeşlerin yaşadığı çevrenin, okula karşı olan tutumlarının ve öğretmenlerinin bazı özelliklerinin de okulda başarılı olmalarını olumlu etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Akademik başarı, Alt sosyoekonomik düzey, Yılmazlık, Vaka incelemesi

Kaynakça

• Ary, D., Jacobs, L.C., Razavieh, A., & Sorensen, C. (2006). Introduction to research in education (7th ed.). Belmont, CA: Thomson & Wadsworth.
• Benard, B. (1991). Fostering resilience in kids: Protective factors in the family, school and community. Portland, OR: Western Center for Drug-Free Schools and Communities.
• Bradley, R. H., & Corwyn, R. F. (2002). Socioeconomic status and child development. Annual Review of Psychology, 53, 371-399.
• Brooks, J. E. (2006). Strengthening resilience in children and youths: Maximizing opportunities in the schools. Children and Schools, 28(2), 69–76.
• Bulger S., & Watson, D. (2006). Broadening the definition of at-risk students. The Community College Enterprise, 12(2), 23-32.
• Caro, D. H., McDonald, J. T., & Willms, J. D. (2009). Socio-economic status and academic achievement trajectories from childhood to adolescence. Canadian Journal of Education, 32(3), 558–590.
• Catterall, J. S., Dumais, S. A., & Hampden-Thompson, G. (2012). The arts and achievement in at-risk youth: Findings from four longitudinal studies. Research Report #55. Washington, DC: National Endowment for the Arts.
• Chevalier, A., & Lanot, G. (2002). The relative effect of family characteristics and financial situation on educational achievement. Education Economics, 10(2), 165–181.
• Christenson, S. L., Hurley, C. M., Sheridan ,S. M., & Fenstermacher, K. (1997). Parents’ and school psychologists’ perspectives on parent involvement activities. School Psychology Review, 26, 111-130.
• Condly, S. J. (2006). Resilience in children: A review of literature with implications for education. Urban Education, 41(3), 211-236.
• Conger, R. D., & Dogan, S. J. (2007) Social class and socialization in families. Joan E. Grusec & Paul D. Hastings (Editörler.), Handbook of socialization: Theory and research (s. 433-456). New York London: The Guilford Press.
• Cresswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (1998). Entering the field of qualitative research. N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Editörler), The Landscape of qualitative research theories and issues (s. 1-34). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Duncan, G. J., & Magnuson, K. A. (2005). Can family socioeconomic resources account for racial and ethnic test score gaps? The Future of Children, 15(1), 35-54.
• Duncan, G. J., Yeung, W. J., Brooks-Gunn, J., & Smith, J. R. (1998). How much does childhood poverty affect the life chances of children? American Sociological Review, 63, 406-423.
• Eminağaoğlu, N. (2006). Güç koşullarda yaşayan sokak çocuklarında dayanıklılık (sağlamlık). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Engin-Demir, C. (2009). Factors influencing the academic achievement of the Turkish urban poor. International Journal of Educational Development, 29(1), 17-29.
• Erdil, Z. (2010). Sosyoekonomik olarak risk altında bulunan çocuklara yönelik erken müdahele programları ve akademik başarı ilişkisi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 17(1), 72-78.
• Evans, G. W. (2004). The environment of childhood poverty. American Psychologist, 59, 77-92.
• Fergus, S., & Zimmerman, M. A. (2005). Adolescent resilience: A framework for understanding healthy development in the face of risk. Annual Review of Public Health, 26, 399-419.
• Fındık, L. Y., & Kavak, Y. (2013). Türkiye’deki sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı öğrencilerin PISA 2009 başarılarının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 249-273.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
• Gizir, C. A., & Aydın, G. (2009). Protective factors contributing to the academic resilience of students living in poverty in Turkey. Professional School Counseling, 13(1), 38-49.
• Goodlad, J. (2004). A place called school. New York: McGraw-Hill.
• Gutman L. M., Sameroff, A. J., & Cole, R. (2003). Academic growth curve trajectories from 1st grade to 12th grade: Effects of multiple social risk factors and preschool child factors. Developmental Psychology, 39(4), 777–790.
• Hanushek, E. A., & Luque, J. A. (2003). Efficiency and equity in schools around the world. Economics of Education Review, 22, 481–502.
• Hawkins, S. K. (2011). Economically disadvantaged students: A case study of resilient qualities that encourage academic success. Unpublished Doctoral Dissertation, Liberty University, Lynchburg, VA.
• Johnson, G. M. (1997). Resilient at-risk students in the inner-city. Mcgill Journal of Education, 32, 35-49.
• Lauer, P. A., Akiba, M., Wilkerson, S. B., Apthorp, H. S., Snow, D., & Martin-Glenn, M. L. (2006). Out-ofschool- time programs: A meta-analysis of effects for at-risk students. Review of Educational Research, 76(2), 275-313.
• Masten, A. S. (2009). Ordinary magic: Lessons from research on resilience in human development. Education Canada, 49(3), 28-32.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227– 238.
• Merriam, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco, CA: Jossey- Bass.
• McLoyd, V.C . (1998). Socioeconomic disadvantage and child development. American Psychologist, 53, 185-204.
• McMillan, J. H., & Reed, D. F. (1994). At-risk students and resiliency: Factors contributing to academic success. The Clearing House, 67(3), 137-140.
• Noack, P. (2004). The family context of preadolescents' orientations towards education: Effects of maternal orientations and behavior. Journal of Educational Psychology, 96(4), 714-722.
• Pungello, E. P., Kupersmidt, J. B., Burchinal, M. R., & Patterson, C. J. (1996). Environmental risk factors and children’s achievement from middle childhood to early adolescence. Developmental Psychology, 32(4), 755–767.
• Reis, S. M., Colbert, R. D., & Thomas, P. H. (2005). Understanding resilience in diverse, talented students in an urban high school. Roeper Review, 27(2), 110-120.
• Sirin, S. R. (2005). Socioeconomic status and academic achievement: A meta-analytic review of research. Review of Educational Research, 75(3), 417-453.
• Stenbacka, C. (2001). Qualitative research requires quality concepts of its own. Management Decision, 39(7), 551-555.
• Suh, S., & Suh. J. (2007). Risk factors and levels of risk for high school dropouts. Professional School Counseling, 10, 297-306.
• Şengönül, T (2013). Sosyal sınıfın boyutları olarak gelirin, eğitimin ve mesleğin, ailelerdeki sosyalleştirme eğitim süreçlerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 38(167), 128-143.
• Taylor, J. A. (2005). Poverty and student achievement. Multicultural Education, 12, 53-55.
• TUİK, (2013). İstatistiklerle çocuk. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Werner, E. E. (2005). Resilience and recovery: Findings from the Kauai longitudinal study. Focal Point: Research, Policy, and Practice in Children’s Mental Health, 19(1), 11-14.
• White, K. R. (1982). The relation between socioeconomic status and academic achievement. Psychological
• Wolcott, H. F. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis and interpretation. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Zolkoski, S. M. & Bullock, L. M. (2012). Resilience