Temel Eğitimde Yaşanan Sorunları İnceleyen Çalışmaların Değerlendirilmesi: Bir Meta-Sentez Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 277 - 301, 31.01.2019

Özge Deveci Necdet Aykaç

Öz

Bu araştırmada, temel eğitimde yaşanan soruları inceleyen çalışmaların meta-sentez yöntemi kullanılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Verilere, “temel eğitim sorunları, ilköğretim sorunları, ortaokul eğitim sorunları, okulöncesi eğitim sorunları, ilköğretim öğretmen sorunları, öğretmen sorunları, ilköğretim problemleri” anahtar kelimeleri Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi ve https://scholar.google.com.tr/, ulakbim.tubitak.gov.tr/ veri tabanları kullanılarak ulaşılmıştır. Belirlenen ölçütlere uygun Türkçe alan yazında 43 makale, 18 tez olmak üzere toplam 61 araştırma, çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırmada Walsh ve Downe (2005) geliştirdiği meta-sentez aşamaları takip edilmiştir. Oluşturulan kodlar ve temalar frekans tablolarında sunulmuş ve yorumlanmıştır. İnceleme sonunda, temel eğitimde yaşanan sorunlarının, sistem yapılanma sorunları, alt yapı ve finansman sorunları, paydaş sorunları ve program sorunları olmak üzere dört temada ele alınabileceğine ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, en yüksek frekansın sistem ve yapılanma sorunlarında, en düşük frekansın ise program sorunlarında olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Temel eğitim, temel eğitim sorunları, meta-sentez

Evaluation Of Studies Examining The Problems Experienced In Basic: A Meta-Synthesis Study

Öz

In this study, it was aimed to evaluate the studies which examine the questions experienced in basic education by using the meta-synthesis method. Data were reached by using basic education problems, primary education problems, pre-school education problems, primary school teacher problems, pre-school teacher problems, primary school problems High Education Board National Thesis Center and https://scholar.google.com.tr/, ulakbilim.tubitak.gov.tr/ data bases. Reached studies were examined, included in, 43 articles, 18 master thesis total of 61 study researhes by considering inclusion criteria. In this study, the meta-synthesis stages developed by Walsh and Downe (2005) were followed. The generated codes and themes are presented and interpreted in frequency tables. At the end of the study, it was concluded that the problems of basic education could be addressed in four themes: system structuring problems, infrastructure and financing problems, stakeholder problems and program problems. As a result of the research, it was determined that the system and structure problems have the highest frequency and the program problems have the lowest frequency.

Anahtar Kelimeler

Basic education, basic education problems, meta-synthesis

Kaynakça

• Ada, Ş., Küçükali, R., Akan, D., & Dal, M. (2014). Management problems in preschool educational institutions. Middle Eastern and African Journal of Educational Research, 12(SI), 32-49.
• Akbaba, A., & Ekeren, F. (2014). The views of the teachers who work at the primary schools on the difficulties in the administration of guidance education. The Journal of Academic Social Science Studies, 7(7), 101-124.
• Akbaba, A., & Turhan, M.(2016). İlköğretim okul binalarının fiziksel sorunlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Van il örneği). KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 341-357.
• Aküzüm, C., Yavaş, T., Çetin, T. A. N., & Uçar, M. B. (2015). İlköğretim kurumu öğrencilerinin devamsızlık ve okul terki nedenleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 167-192.
• Akyüz, Y. (1996). Anaokullarının Türkiye'de kuruluş ve gelişim tarihçesi". Milli Eğitim Dergisi, 132, 7-13.
• Aybek, B., & Aslan, S. (2015). Ilkokul birinci sinif ögretmenlerinin 4+ 4+ 4 kesintili zorunlu egitim sisteminde yasamis olduklari sorunlara ve çözüm önerilerine yönelik görüslerinin ıncelenmesi. Pegem Egitim ve Ogretim Dergisi, 5(3), 327-346.
• Aydın, R., Şahin, H., & Topal, T. (2008). Türkiye’de ilköğretime sınıf öğretmeni yetiştirmede nitelik arayışları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 119-142.
• Balaban, E. (2017). Türkiye’de okul öncesi eğitim ve okul öncesi öğretmenlerinin yönetim sürecinde karşılaştıkları sorunlar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Edirne.
• Balo, D. E. (2015). İlkokullardaki kaynaştırma eğitimi uygulamalarında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Elazığ.
• Başar, M. A. (2000). İlköğretim okullarının işgören ve fiziki olanakları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 134-140.
• Bay, E., Türkan, A., Tosun, Ş., Deliçay, F., Ateş, G. N., Pamuk, T., Özkan, S., & Demir, S. (2013). 4+ 4+ 4 modelinin paydaşlar bağlamında değerlendirilmesi: aktif katılım mı? Pasif direniş mi? 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(5), 34-55.
• Bay, D. N., & Şimşek Çetin, Ö. (2014). Anasınıfından ilkokula geçişte yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. International Journal of Social Science, 7(7), 163-190.
• Bıyık, E. (2014). İlkokul/ortaokul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları yönetsel sorunların belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
• Can, A. (2010). Kurum teftiş raporlarına göre ilköğretim okullarının sorunları (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Konya.
• Cerit, Y., Akgün, N., Yıldız, K., & Soysal, M. R. (2014). Yeni eğitim sisteminin (4+ 4+ 4) uygulanmasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Bolu il örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 59-82.
• Çakır, U., & Özelmacı, Ş. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin görüşlerine göre okullarda karşılaşılan sosyal sorunlar. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 260-287.
• Çamlıbel, F. (2015). Okul müdürü ve öğretmenlerin 12 yıllık zorunlu eğitim uygulamasına ilişkin algıları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Çelik, F., Önal, A. S., & Yeler, M. (2012). İlköğretimde gelişmeler ve yeni yönelimler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 35-50.
• Çınkır, S. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: sorun kaynakları ve destek stratejileri. İlköğretim Online, 9(3), 1027-1036.
• Dağlı, A., & Baysal, N. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları disiplin sorunlarının nedenlerine ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 259-271.
• Değmez, M. (2014). Köy ilk ve ortaokulların sorunlarına kampüs eğitim modeliyle çözüm (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Derneği, T. E. (2007). Türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretim sistemi: temel sorunlar ve çözüm önerileri. Ankara: TED Yayınları.
• Demir, M. K., & Ercan, A. R. I. (2013). Öğretmen sorunları-Çanakkale ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126.
• Doğan, S., Uğurlu, C. T., & Demir, A. (2014). 4+ 4+ 4 eğitim sisteminin okul paydaşlarına olumlu ve olumsuz etkilerinin yönetici görüşlerine göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 115-138.
• Döş, İ., & Atalmış, E. H. (2016). Oecd verilerine göre pisa sınav sonuçlarının değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 432-450.
• Düşmez, İ., & Bulut, H. (2015). Eğitim yöneticileri bakış açısıyla 12 yıllık kesintili zorunlu eğitim sistemi: Giresun örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1),157-176.
• Epçaçan, C. (2014). İlkokul ve ortaokul öğretmen ve yöneticilerinin 4+ 4+ 4 eğitim sistemine ilişkin görüşleri (Siirt ili örneği). Ekev Akademi Dergisi, 58(58), 505-522.
• Erdem, A. R., & Kıran, H. (2014). 4+ 4+ 4 eğitim modeline yönelik ilkokul yöneticilerinin görüşleri. Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 4(7), 27-49.
• Erden, F. T., & Altun, D. (2014). Sınıf öğretmenlerinin okul öncesi eğitim ve ilköğretime geçiş süreci hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 13(2), 481-502.
• Erkenekli, S. (2014). Gölbaşı’nda ortaokul yönetici ve öğretmenlerin yönetsel sorunları hakkındaki görüşleri (Yüksek lisans tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Esen, E. (2009). Öğrenci mevcudu 1000 ve üzeri olan resmi ilköğretim okullarında yaşanan yönetim sorunları (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Filiz, S., & Arslanhan, Ş. (2016). The views of primary school first grade teachers about the 12-year intermittent and compulsory education system. The Journal of Academic Social Science Studies, 51(3), 305-322.
• Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa birliği sürecinde türk eğitim sistemi: sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 66-80.
• Göksoy, S. (2013). Türkiye ve avrupa birliği ülkelerinde zorunlu eğitim uygulamaları. Asya Öğretim Dergisi, 1(1), 30-41.
• Gülcan, G. M. (2014). Eğitimde son 10 yıl - sorunlar ve çözüm önerileri. Gazi Üniversiteli Öğretim Üyeleri Derneği Bülteni, 12(1),10-14.
• Gül, H. (2014). Türkiye’nin eğitim sorunları, akp nin eğitime bakışı ve çözüm önerileri. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 2(3), 181-196.
• Günkör, C., & Demir, C. G. (2017). 5/1/1961 tarihli ve 222 sayılı ilköğretim ve eğitim kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifine yönelik basında yer alan görüşlerin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1425-1452.
• Gürbüz, E. (2005). Devlet ve özel ilköğretim okullarında hizmet kalitesinin karşılaştırılmasına ilişkin bir araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-23.
• Güven, İ. (2012). Eğitimde 4+ 4+ 4 ve fatih projesi yasa tasarısı reform mu? İlköğretim Online, 11(3), 556-577.
• Hoşgörür, V., & Arslan, İ. (2014). Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetimi sorunu (Yatağan İlçesi Örneği). Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 91-102.
• Kalaycı, N. (2005). İlköğretim okulu öğrencileri okullarında hangi durumları problem olarak algılamaktadır? Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 11(2), 167-193.
• Kaya, İ. (2010). Taşımalı eğitimin yönetimi ve sorunları: Adıyaman ili örneği (Yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Malatya.
• Kayıkçı, G. (2014). İlköğretim kurumlarının mali kaynak sorunları ve okul müdürlerinin çözüm uygulamaları (Bingöl ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Erzurum.
• Kaştan, Y.,& Kaştan, Y. (2016). Türkiye’de sekiz yıllık kesintisiz ilköğretim kurumundan ilkokul ve ortaokul şeklinde 4+ 4+ 4 uygulamasına geçiş sürecinde yaşanan sorunlar ve çözümlerine ilişkin yönetici görüşleri: bir durum çalışması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(5), 130-155.
• Kerem Aktan, E., & Cömert, D. (2006). Siirt ilinde okul öncesi eğitim sorunlarının tespitine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 34(170), 1-16.
• Kıncal, R. Y. (2009). Eğitim bilimine giriş. (2. Baskı.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, İ. (2005). İlköğretim okullarının karşılaştıkları finansman sorunları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(14), 429-434.
• Kök, M., Küçükoğlu, A., Tuğluk, M. N., & Koçyiğit, S. (2007). Okul öncesi eğitiminin sorunlarına ilişkin öğretmen görüşleri (Erzurum ili örneği). Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(16), 160-171.
• Kurtuldu, B. S. (2010). Okulöncesi eğitiminde okul aile ilişkilerinde yaşanan sorunların öğretmen ve veli görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü: Konya.
• Küçük, A. (2010). Taşımalı ilköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Aksaray ili örneği) (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü: Konya.
• Külekçi, E. (2013). 4+4+4 eğitim sistemi kapsamında birleştirilmiş sınıf uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 369-377.
• MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB. (2015). İlköğretim eğitim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Memişoğulu, S. P., & İsmetoğlu, M. (2013). Zorunlu eğitimde 4+4+4 uygulamasına ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 14-25.
• Miles, M., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage Publications.
• Nayir, F. (2016). Pedagojik formasyon öğrencilerinin türk eğitim sistemi’nde yaşanan sorunlara ilişkin farkındalıklarının incelenmesi, eğitim bilimlerinde yenilikler ve nitelik arayışı (Ed. Dinçer, S.) Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Oktay, A. (Ed.). (2009). Eğitim bilimine giriş. (3. Baskı.). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Önder, E., & Güçlü, N. (2014). İlköğretimde okullar arası başarı farklılıklarını azaltmaya yönelik çözüm önerileri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 109-132.
• Örs, Ç., Erdoğan, H., & Kipici, K. (2013). Eğitim yöneticileri bakış açısıyla 12 yıllık kesintili zorunlu eğitim sistemi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 131-154.
• Özden, B., Kılıç, R., & Aksu, R. K. D. (2014). Sınıf öğretmenlerinin 12 yıllık (4+ 4+ 4) zorunlu eğitime ilişkin görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(20), 181-202.
• Özmen, F., & Yalçın, H. (2011). Devlet ilköğretim okullarının mali açıdan desteklenmesinde velileri bağış yapmaktan uzak tutan nedenler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 57-76.
• Özpınar, M. (2008). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları (Aydın ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Aydın.
• Öztürk, F. Z., Kaya, N., & Durmaz, E. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin görev sürecinde yaşadıkları eğitimsel sorunlar ve çözüm önerileri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 68-94.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün, & S. Beşir Demir, Çev. Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
• Polat, S., & Ay, O. (2016). Meta-sentez: Kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi,4(2), 52-64.
• Sandelowski, M., & Barroso, J. (2003). Classifying the findings in qualitative studies. Qualitative Health Research, 13(7), 905-923.
• Sarıbaş, S., & Babadağ, G. (2015). Temel eğitimin temel sorunları. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 3(1), 18-34.
• Seçer, Z., Çeliköz, N., & Kayılı, A. G. G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152.
• Şan, A. (2012). İlköğretimde taşımalı eğitim öğrencilerinin sorunları (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İzmir.
• Tezcan Koşer, A. N. (2014). İlkokul ve ortaokullarda okul müdüründen kaynaklanan sorun ve çatışmalar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Thomas, J., & Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology, 8(45), 1-10.
• Tok, F. (2013). 12 yıllık zorunlu eğitim uygulamasına ilişkin öğretmen, yönetici ve veli görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Gaziantep.
• Ulusoy, M., & Aslan, H. D. (2006). Beş yıllık temel eğitim yapılarının sekiz yıllık temel eğitim sistemine fiziksel adaptasyonunun değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 21(3-4), 129-142.
• Uzun, E. M., & Alat, K. (2014). İlkokul birinci sınıf öğretmenlerinin 4+ 4+ 4 eğitim sistemi ve bu sistem sonrasında ilkokula başlayan öğrencilerin hazır bulunuşlukları hakkındaki görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 15-44.
• Ünal, N. (2006). Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta‐synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
• Yalçın, F. A., & Yalçın, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerin okul öncesi eğitimin sorunlarıyla ilgili görüşleri: Ağrı ili örneği. İlköğretim Online, 17(1), 367-383.
• Yıldırım, N., Saklan, E., & Yıldırım, V. Y. (2016). Emekli öğretmenlerin edindikleri deneyimler düzleminde geçmiş ve günümüz eğitim sistemi sorunlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-19.