İlkokul Öğrencileri Sınıf Öğretmeni Değişimini Nasıl Algılıyor?*

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 4, 1196 - 1213, 27.10.2020

Mustafa Erol Mustafa Başaran

Öz

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeninin değişmesinin ilkokul öğrencilerini nasıl etkilediğini tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomonoloji; verilerin toplanıp işlenmesi için yarı yapılandırılmış görüşme ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. 2017–2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul’da bir devlet ilkokulunda yürütülen çalışmada, çalışma grubunun belirlenmesi için amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiş; ilkokul öğrencilerinin sınıf öğretmenlerinin değişmesine yönelik düşünceleri tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin öğretmen değişikliğine bağlı olarak üzüntü duydukları, okula yeniden başlamış gibi hissettikleri; kullandıkları metaforların ise değişimi ve tükenmeyi vurguladığı belirlenmiştir. Ayrıca sınıf öğretmeni değişikliğinin öğrencilerin öğretmen algısını da olumsuz yönde etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmenliği, sınıf öğretmeni değişimi, ücretli ve sözleşmeli öğretmenlik

How Primary School Students Perceive Primary School Teacher Exchange?

Öz

The aim of this study is to determine how the changing of the primary school teacher affects the students. Method of research is qualitative research. Semi-structured interview and content analysis techniques were used for data collection and processing. The study conducted in a public primary school in Istanbul in the academic year of 2017-2018. To determine the study group criterion sampling technique that is among the purposeful sampling methods was used. The collected data were evaluated by content analysis and the thoughts of the students about the changing of primary school teachers were identified. As a result of the analyzes, the students feel sad due to the changing of teachers and feel like they have started school again. The metaphors they use are emphasized to change and depletion. In addition, it has been observed that the changing of primary school teacher has a negative effect on students' perception of teachers.

Anahtar Kelimeler

Primary school teacher, primary school teacher exchange, paid and contracted teaching

Kaynakça

• Altan, M. Z. (2014). Türkiye’nin eğitim çıkmazı: Girişimci öğretim girişimci öğretmen. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Altuner, G. Ş. ve Başaran, M. (2017). İlkokul öğrencilerinin sınıf öğretmeni kavramına ilişkin metaforik algıları. 16. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Lefke.
• Aykaç, N. (2012). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde öğretmen ve öğrenme süreci algısı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(164), 298-315.
• Bahar Güner, Ö., Tunca, N., Alkın Şahin, S, ve Oğuz, A. (2015). Öğretmen adaylarının öğretmen eğitimcisine ilişkin metaforik algıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(4), 419-444. doi: 10.14527/pegegog.2015.023
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (Yayımlanmamış doktora tezi). ODTÜ, Ankara.
• Barnett, K, & McCormick, J, (2004). Leadership and individual principal-teacher relationships in schools. Educational Administration Quarterly, 40(3), 400-406. doi: 10.1177/0013161X03261742
• Carneiro, P. (2008). Equality of opportunity and educational achievement in Portugal. Portuguese Economic Journal, 7(1), 17-41. doi: 10.1007/s10258-007-0023-z
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni. Ankara: Eğiten Kitap.
• Çelik, K., Çatalbaş, G, ve Tombul, E. (2014). İlköğretim kurumu öğrencilerinin “sınıf öğretmeni” kavramına ilişkin metaforik algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16, 1-16.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(21), 269-283.
• Çetin, Ş. (2001). İdeal öğretmen üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi. 149.
• Çolak Ölmez, Z. (2009). Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasının öğretmenler üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi-Trabzon ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuzmayıs Üniversitesi, Samsun.
• De Guerrero, M. C. M., & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6(2), 95–120. doi: 10.1191/1362168802lr101oa
• Dewey, J. (2014). Günümüzde eğitim J. Ratner (Ed.). Pedagojik inançlarım içinde (1-10) B. Ata ve T. Öztürk (Çev. Ed..). Ankara: Pegem Akademi.
• Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
• Erol, A. ve Erol, M. (2018). Platon’un “devlet” eserinin eğitsel açıdan değerlendirilmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 12-27.
• Ersoy, F. A. (2016). Fenomenoloji A. Saban ve A. Ersoy (Ed.) Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss.81-138). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin öğretmen kavramına ilişkin metaforik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1-15.
• Fiore, D. (2000). Positive school cultures: The importance of visible leaders. Contemporary Education, 71, 2-11.
• Güler, A. Halıcıoğlu, B. H. ve Taşğın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gümüşeli, A. İ. (2004). Ailenin katılım ve desteğinin öğrenci başarısına etkisi. Özel Okullar Bülteni, 2(6), 14–17.
• Jimerson, S. R., Campos, E., & Greif, J. L. (2003). Toward an understanding of definitions and measures of school engagement and related terms. The California School Psychologist, 8, 7-27. doi: 10.1007/BF03340893
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları S. B. Demir (Çev Ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Kalyoncu, R. (2012). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının öğretmenlik kavramına ilişkin metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 471- 484.
• Karadağ, R. ve Gültekin, M. (2014). The metaphors that elementary school students use to describe the term “Teacher”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 69-83.
• Kıral B., Kıral E. ve Başdağ, S. (2013, Mayıs). İlkokul öğrencilerinin algılarına göre sınıf öğretmeni metaforları. XII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Aydın.
• Kıral, E. (2015). Öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmen metaforları. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 57-65.
• Koç, S. E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(15), 47- 72.
• Maulana, R., Opdenakker, M. C. ve Bosker, R. (2016). Teachers' instructional behaviors as important predictors of academic motivation: Changes and links across the school. Learning and Individual Differences, 50, 147-156. doi: 10.1016/j.lindif.2016.07.019.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber S. Turan (Çev. Ed.). Nobel Akademi Yayıncılık: Ankara.
• Nurmi, J. E. (2012). Students’characteristics and teacher-child relationships in instruction: A meta-analysis. Educational Research Review, 7(3), 177–197. doi: 10.1016/j.edurev.2012.03.001
• Orhan, F. ve Dağcı, A. (2015). Ergenlikte dini kimliğin inşası: sosyal öğrenme kuramı açısından bir değerlendirme. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), 115-132.
• Öşzavlı, H, ve Özberk, E. (2010, Eylül). İlköğretimde eğitim-öğretim yılı içerisinde öğretmen değişikliğinin öğrencilerinin okul başarısına ve okula karşı olan tutumlarına etkisi. 19. Eğitim Bilimleri Kurultayı, Kıbrıs.
• Özdemir, M, ve Kalaycı, H. (2013). Okul bağlılığı ve metaforik okul algısı üzerine bir inceleme: Çankırı örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(4), 2125- 2137.
• Patton, M. Q. (2015). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A., Koçbeker, B. N., ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 461-522.
• Seferoğlu, G., Korkmazgil, S. ve Ölçü, Z. (2009). Gaining insights into teachers' ways of thinking via metaphors. Educational Studies, 35(3), 323-335.
• Sart, G. (2015). Fenomenoloji ve yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (70-81). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kızıltepe, Z. (2015). İçerik analizi. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (253-266). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şimşek, A. (2017). Öğretim tasarımı. Ankara: Nobel Yayınları.
• Telli, S., Brok, P. ve Çakıroğlu, J. (2008). Öğretmen ve öğrencilerin ideal öğretmen hakkındaki görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(149), 118-129.
• Turan, M. ve Bozkurt, E. (2010). Ücretli öğretmenlik sistemine ilişkin öğretmen görüşleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(4),1543-1557.
• Turhan, M. ve Yaraş Z. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin öğretmen, disiplin, müdür, sınıf kuralları, ödül ve ceza kavramlarına ilişkin metafor algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(23), 129-145.
• Yavuzer, H. (2012). Çocuğunuzun ilk 6 yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. ve Tosun, M. F. (2013). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğretmen öğrenci ilişkilerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 205-218.