KAMU GÖREVLİLERİNİ YOLDAN ÇIKARAN BUBİ TUZAKLARI: HEDİYE VE BAĞIŞLAR

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 86 - 97, 28.11.2019

Mustafa Lütfi Şen

Öz

Kamu görevlileri görevlerini yerine getirirken çeşitli etik ikilemlerle karşı karşıya kalmaktadır. Bu ikilemlerin önemli bir kısmı çıkar çatışması durumu ortaya çıkararak kamu görevlilerinin davranış, karar ve seçimlerini etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, kamu görevlilerini yoldan çıkarabilecek, onları yolsuzluk yapmaya yönlendirebilecek “bubi tuzağı” niteliğindeki çıkar çatışmaları içinde değerlendirilen hediyeler ve kişisel kullanım amacıyla yapılan bağışları irdelemek ve kamu yönetimi etiği açısından değerlendirmektir. Çalışmada rüşvet ve hediye arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuş, hediye ile ilgili düzenlemeler ayrıntılı olarak irdelenmiş, Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun verdiği ihlal kararları ele alınmış ve hediye vermeye yasağına ilişkin öneriler sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

yolsuzluk, çıkar çatışması, rüşvet, hediye verme

Kaynakça

• Adaman, F., Çarkoğlu, A. ve Şenatalar, B. (2001). Hanehalkı Gözünden Türkiye’de Yolsuzluğun Nedenleri ve Önlenmesine İlişkin Öneriler, İstanbul: TESEV Yayınları.
• Adaman, F., Çarkoğlu, A. ve Şenatalar, B. (2003). İş Dünyası Gözünden Türkiye’de Yolsuzluğun Nedenleri ve Önlenmesine İlişkin Öneriler, İstanbul: TESEV Yayınları.
• Bayramoğlu Alada, A. (1994). Yerel Yönetim ve Ahlak, İstanbul: TC. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı-IULA EMME.
• Berkman, A. Ü. (1983). Azgelişmiş Ülkelerde Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvet, Ankara: TODAİE Yayını.
• Çulpan, R. (1980). Bürokratik Sistemin Yozlaşması. Amme İdaresi Dergisi, 13 (2).
• El-Attas, S. H. (1988). Toplumların Çöküşünde Rüşvet, (Çev. Cevdet Cerit), İstanbul: Pınar Yayınları.
• Gortner, H. F. (1994). Values and Ethics In Handbook of Administrative Ethics, Terry L. Cooper (Ed.), New York: Marcel Dekker.
• Gökçe, O. ve Örselli, E. (2011). Kamu Yönetiminde Etik ve Etik Dışı Davranış̧ Algısı. İş Ahlakı Dergisi, 4 (7).
• Graycar, A. and Jancsics, D. (2016). Gift Giving and Corruption. International Journal of Public Administration, http://dx.doi.org/10.1080/ 01900692.2016.1177833
• Key, Jr. V. O. (1990). Techniques of Political Graft In Political Corruption: A Handbook, Arnold J. Heidenheimer-Michael Johnston-Victor T. LeVine (Ed.), New Brunswick: Transaction Publishers.
• Lemieux, V. (1991). Public Sector Ethics In Political Ethics: A Canadian Perspective, Janet Hiebert (Ed.), Toronto: Dundurn Press.
• Mumcu, A. (1985). Tarih İçindeki Genel Gelişimiyle Birlikte Osmanlı Devletinde Rüşvet (Özellikle Adli Rüşvet), İkinci Baskı, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Steinberg, S. S. – David T. A. (1996). Hükümet, Ahlak ve Yöneticiler, Ankara: TODAİE Yayını.
• Şen, M. L. ve Usta, S. (2010). Okul Yöneticilerinin Çıkar Çatışmasına İlişkin Tutumları: Sakarya Örneği. Türk Kamu Yönetiminin Yapısal ve İşlevsel Sorunları, 5. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 527-540), Orhan Gökçe ve M. Akif Çukurçayır (Ed.), Konya.
• Şen, M. L. (2017). Kamu Görevlileri Etik Rehberi, Ankara: Kamu Görevlileri Etik Kurulu.
• Şen, M. L. (1998). Kamu Yönetiminde Yozlaşmanın Önlenmesinde Yönetsel Etik Yaklaşımı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• TBMM (2003). Yolsuzlukların Sebeplerinin, Sosyal ve Ekonomik Boyutlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, Ankara.
• Tekeli, İ. ve Şaylan, G. (1974). Rüşvet Kuramı. Amme İdaresi Dergisi, 7 (3).
• Tezcan, M. (2019). Folklorik ve Antropolojik Yönleriyle Hediye Geleneği ve Türk Kültüründeki Yeri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22 (1).
• TÜSİAD (2002). Kamu Reformu Araştırması, İstanbul: Lebib Yalkın Yayımları.
• Yüksel, C. (2005a). Kamu Yönetiminde Etik ve Çıkar Çatışması. 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 27-41), Sakarya.
• Yüksel, C. (2005b). Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik, Cilt 1, İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Yüksel, C. (2005c). Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik, Cilt 2, İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Zimmerman, J. (1994). Curbing Unethical Behavior in Government, Connecticut: Greenwood Press.
• http://www.etik.gov.tr/etik-ihlal-kararlari/