KİMLİK YAKLAŞIMLARI VE MİLLî KİMLİKLER

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 136 - 151, 12.03.2025

Rahmi Şeyhoğlu , Hakkı Büyükbaş

https://doi.org/10.59274/enderun.1650301

Öz

İnsanın “ben kimim?” ve “biz kimiz?” sorularıyla dünyada ontolojik ve sosyolojik olarak kendini tanımlama çabaları çok eskidir. İnsan var olduğu günden beri çeşitli kimlikler altında dünyada kendisine yer edinmiştir. İnsanın, kimlikler yoluyla önce kendisini sonrada başkalarını tanımlaması insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. 1950’lerde psikoloji araştırmaları ile başlayan kimlik çalışmaları zaman içerisinde pek çok bilim dalının da konuya katılması ile modern, sosyal inşacı ve post modern yaklaşımların doğmasına da sebep olmuştur. Özellikle modern toplumların ve ulus devletlerin kimlik inşa süreçlerindeki etkisi ile bireysel ve etnik kimlikler üzerinden yürütülen politikaların artmasının sonucunda kimlik tartışmaları her geçen gün daha da yoğunlaşmaktadır. Özellikle kamusal alanda ortaya çıkan “kimlikler pazarına” teorik zemin oluşturmak amacıyla bu makalede ilk kimlik çalışmaları ve bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan üç yaklaşımın açıklaması yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kimlik, modern yaklaşım, sosyal inşacı yaklaşım, post modern yaklaşım, millî kimlik

Kaynakça

• Aka, A. (2010) Kimliğe Teorik Yaklaşımlar. C.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 34(1).
• Anderson, B. (2009). Hayali Cemaatler, Çev: İskender Savaşır, İstanbul: Metis Yayınları.
• Berger, P. T. and Luckmann T. (1991) The Construction of Social Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge, London: Penguin Books.
• Bilgin, N. (1994). Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, İzmir: Ege Yayıncılık.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik İnşası, Ankara: Aşina Yayınları.
• Billig, M. (2002). Banal Milliyetçilik, İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
• Bolay, S. H. (1999). Felsefi Doktrinler ve Terimler Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Brubaker, R. And Cooper, F. F., (2000). “Beyond Identity", Theory and Society, 29(1).
• Burr, V. (2003). Social Constructionism, London: Routledge.
• Cerula, K. A. (1997). “Identity construction: New issues, New directions, Annual Review of Sociology.
• Cevizci, A. (2010). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları,2010.
• Dalbay, R. S. (2018). “Kimlik” ve Toplumsal Kimlik Kavramı”, SDÜ., Sosyal Bil. Enst. Dergisi, 2(31).
• Dalbay, R.S. ve Avcı, N. (2018). “Kimlik İnşasına İlişkin Temel Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Türkiye’ye yansımaları”, Süleyman Demirel Üniv., İİBF Dergisi, 23(1).
• Fayganoğlu, P. (2019). “Pozitivizm, Görecelik ve Sosyal İnşacılığın Sosyal Bilimlere İlişkin Epistemolojik Yaklaşımı: Çözüm Eleştirel Gerçekçilik mi?”, International Social Sciences Studies Journal, 5(31).
• Foucault, M. (1993). Cinselliğin Tarihi, İstanbul: Afa Yayınları.
• Giddens, A. (2000), Tarihsel Materyalizmin Çağdaş Eleştirisi, çev. Ülkü Tatlıcan, İstanbul: Paradigma Yayınları. Gleason, P. (1983). “Identifying Identity: A Semantic History”, Oxford University Press on behalf of Organization of American Historians, 69(4).
• Guıbernau, M. (2004). “Anthony D. Smith on Nations and National Identity: a CriticalAssessment”, Nation and Nationalism, 10(1/2).
• Horkheimer, M. (1993). Akıl Tutulması, Çev: Orhan Koçak, İstanbul: Metis Yayınları.
• Jenkins, R. (2008). Social İdentity, London: Roudledge.
• Karpat, K. (1995), “Kimlik Sorununun Türkiye’de tarihi, sosyal ve ideolojik gelişmesi”,içinde Haz: Sabahattin Şen, Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Kılıç, C. (2004). “Varlık Probleminin Zihinsel Gelişimi”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(1).
• Kozak, İ. E. (1984). İbn Haldun’a Göre: İnsan-Toplum-İktisat, İstanbul: Pınar Yayınları.
• Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, New York: Harper and Row. Mollaer, F. (2014), Kimlik Politikalar; Tanınma, Özdelik Ve Farklılık, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Radford, G. P. R. (1992). “Positivism, Foucault, and The Fantasia of the Library: Conceptions of Knowledge and the Modern Library Experience”, The library quarterly, 62(4).
• Graham Robb G. (2007). The Discovery of France, London: Picador.
• Rorty, R. (1991). Objectivity, relativism, and truth: philosophical papers (Vol.1), Cambridge: Cambridge University Press.
• Smith, A. (1994). Millî kimlik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Vatandaş, C. (2010). Ulusal Kimlik, İstanbul: Açılım Kitap.
• Vergin, N. (2003). Siyasetin Sosyolojisi, İstanbul: Doğan Kitap.
• Wendt, A.E. (2013). “Anarşi Devletler Ne Anlıyorsa Odur: Güç Politikalarının Sosyal İnşası”, Uluslararası İlişkiler Dergisi,10(39).
• Wodak, R. (2009). The discursive constructıon of national identity. Edinburgh University Press.