OTOMOTİV SEKTÖRÜ PROGRASİF KALIP HATTINDA ERGONOMİK ÜRETİM TASARIMI İLE VERİMLİLİĞİN ARTTIRILMASI

Yıl 2022, Cilt: 33 Sayı: 2, 289 - 308, 31.08.2022

Uğuray Mert Derya İde , Tülin Gündüz

https://doi.org/10.46465/endustrimuhendisligi.1037667

Cited By: 2

Öz

İşyerlerinde malzeme, makine, ekipman, çalışma ortamlarının tamamında göz ardı edilen ergonomik koşullar çalışan faaliyetlerini olumsuz etkilemektedir. İş süreçlerinin ergonomik olarak incelenmesi ve tasarlanması, çalışanın ve üretimin verimliliğini arttırmakla beraber kas iskelet sistemi rahatsızlıklarını (KİSR) da önleyecek bir politikadır. Bedensel ve zihinsel sağlığı korumanın yolu analiz etmekle başlar. Bu çalışmada, otomotiv sektöründe yedek parça imalatı yapılan prograsif kalıp hattında çalışanların KİSR riskleri QEC ve BAUA ergonomik analiz yöntemleri ile incelenmiştir. Yapılan iş nedeni ile operatör üzerinde oluşan zorlanmaların azaltılması için iyileştirme önerisi geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Mevcut iş istasyonunda QEC ve BAUA risk puanları sırasıyla %73,30 ve 30 ‘dur. Hat üzerinde gerçekleştirilen yeni üretim tasarımı ile risk oluşturan iş süreci çalışandan bağımsız hale getirilerek, kalıp hattında bu işin makineye bağımlı olarak yapılması sağlanmıştır. Böylece risk %55,11 ve 2 puana düşürülmüştür. Bu sonuç, doğru analiz ve üretim tasarımı ile çalışanların bugün ve gelecekte karşılaşabilecekleri KİSR risklerinin büyük ölçüde azaltılabileceğini göstermektedir. İşletmelerde çalışanın yanlış pozisyonda işi sürdürmesi ve gereksiz yapılan her faaliyet israftır. Çalışmada ayrıca, bu tür faaliyetlerin iyileştirildiği duruma yönelik yapılan ekonomik analizle uygulamanın maliyeti ve kârı ortaya konulmuş, ergonomik çalışma ortamlarının verimi arttırma, maliyetleri azaltma ve getiriye yansıma potansiyeli oluşturduğu gösterilmiştir. Araştırma sonuçları ile işletmelerin ergonomik analizleri uygulayarak KİSR’nı engelleyebileceği, bu analizlerin sonucunda alınacak önlemler ile iyileştirmenin boyutuna bakılmaksızın ergonomik üretim tasarımının verimlilikte olumlu etki sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kas iskelet sistemi rahatsızlıkları(KİSR), Ergonomik risk değerlendirme, QEC, BAUA, Verimlilik

Teşekkür

Çalışma süresince teknik destek sağlayan Gürkan Koyuncu ve Mustafa Gençer ‘e teşekkür ederiz.

INCREASING PRODUCTIVITY WITH ERGONOMIC PRODUCTION DESIGN IN THE AUTOMOTIVE INDUSTRY PROGRESSIVE MOLDING LINE

Öz

Ergonomic conditions that are ignored in all materials, machinery, equipment and working environments in workplaces negatively affect employee activities. Ergonomically examining and designing work processes is a policy that will prevent musculoskeletal disorders (MSD), as well as increase the efficiency of the employee and production. The way to protect physical and mental health starts with analysis. In this study, the MSD risks of the workers in the progressive molding line, where spare parts are produced in the automotive sector, were examined by QEC and BAUA ergonomic analysis methods. In order to reduce the strain on the operator due to the working, an improvement suggestion has been developed and applied. QEC and BAUA risk scores on current workstation are 73.30% and 30, respectively. With the new production design carried out on the line, the work process that poses a risk has been made independent from the employee and this work has been made dependent on the machine in the molding line. Thus, the risk scores has been reduced to 55.11% and 2 points. This result shows that with the accurate analysis and production design, the MSD risks that employees may encounter today and in the future can be greatly reduced. In ındustries, the employee's maintaining the job in the wrong position and every unnecessary activity is a waste. In addition, the cost and profit of the application has been revealed with the economic analysis made for the situation where such activities are improved. It has been shown that ergonomic working environments have the potential to increase the yield, reduce costs and reflect in profit. With the research results, it is thought that the facilities can prevent MSD by applying ergonomic analyzes, the measures to be taken as a result of these analyzes and the ergonomic production design will have a positive effect on productivity, regardless of the extent of the improvement.

Anahtar Kelimeler

Musculoskeletal disorders(MSD), Ergonomic risk assessment, QEC, BAUA, Productivity

Kaynakça

• Acar, Ş. B., Şahin, D., Kahya, E., & Sarıçiçek, İ. (2019). Soba montaj hattinda ergonomi̇k ri̇sk değerlendi̇rmesi̇. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(1), 21–39. Doi: http://dx.doi.org/10.31796/ogummf.455487
• Akay, D., Dağdeviren, M., & Kurt, M. (2003). Çalışma Duruşlarının Ergonomik Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(3), 73–84.Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gazimmfd/issue/6657/88995
• Andrzej, M. L., & Krzysztof, H. (2016). Evaluation of ergonomic risk in the production line of frozen food products. Atlantis Press Evaluation of ergonomic risk in the production line of frozen food products, 07(Icemi), 272–278.Doi: https://doi.org/10.2991/icemi-16.2016.7
• Atasoy, A., Keskin, F., Başkesen, N., & Tekingündüz, S. (2010). Laboratuvar Çalişanlarinda İşe Bağli Kas İskelet Si̇stemi̇ Sorunlari Ve Ergonomik Ri̇skleri̇n Değerlendi̇ri̇lmesi̇. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 2(2), 90–113. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/spkd/issue/29280/313469
• Atıcı, H. (2016). Kablo Demetleme Konveyor Hattında Bilgisayar Destekli Ergonomik Analizler (Yüksek lisans tezi).Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir. Erişim adresi:https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=R21fFgkiaE8kx60sIjtYkg&no=c6Fq3ULM8WaKbJ62CcxOdg
• Babalık, F. (2007). Mühendisler için ergonomi –İşbilim. Bursa : Nobel Yayıncılık.
• Berber, N. (2020). Reba, BAUA, Nıosh Ve Snook Tabloları Yöntemleriyle Ergonomik Risk Analizi İncelemesi: Gıda Sektörüne Yönelik Bir Uygulama (Yüksek lisans tezi).Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=WDieXogfI39yxZp3izkSTg&no=36UXbd0WcIz2r6SySxxVAA
• Black, J. (2007). Design rules for implementing the Toyota Production System. International Journal of Production Research, 45(16), 3639–3664. Doi:https://doi.org/10.1080/00207540701223469
• Bulduk, S., Bulduk, E. Ö., & Süren, T. (2017). Reduction of work-related musculoskeletal risk factors following ergonomics education of sewing machine operators. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 23(3), 347–352. Doi: https://doi.org/10.1080/10803548.2016.1262321
• Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin. (2021).German Occupational Safety and Occupational Medicine Institution Evaluation Method Tables. Erişim adresi: http://www.BAuA.de
• Burdorf, A., & Van der Beek, A. (1999). Exposure assessment strategies for work-related risk factors for musculoskeletal disorders. Scand J Work Environ Health. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10628437/
• Butlewski, M., & Tytyk, E. (2012). The assessment criteria of the ergonomic quality of anthropotechnical mega-systems. Advances in Social and Organizational Factors, August, 298–306.Erişimadresi: https://www.researchgate.net/publication/259479655_The_assessment_criteria_of_the_ergonomic_quality_of_anthropotechnical_mega-systems
• Chiasson, M. ève, Imbeau, D., Aubry, K., & Delisle, A. (2012a). Comparing the results of eight methods used to evaluate risk factors associated with musculoskeletal disorders. International Journal of Industrial Ergonomics, 42(5), 478–488. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ergon.2012.07.003
• Das, B., & Sengupta, A. K. (1996). Industrial workstation design: A systematic ergonomics approach. Applied Ergonomics, 27(3), 157–163. Doi: https://doi.org/10.1016/0003-6870(96)00008-7
• David, G., Woods, V., Li, G., & Buckle, P. (2008). The development of the Quick Exposure Check (QEC) for assessing exposure to risk factors for work-related musculoskeletal disorders. Applied Ergonomics, 39(1), 57–69. Doi: https://doi.org/10.1016/j.apergo.2007.03.002
• Deryaoğlu, P., Atıcı Ulusu, H., & Gündüz, T. (2019). Investigation of musculoskeletal disorder risks in the meat transporting process. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 25(4), 513–518. Doi: https://doi.org/10.5505/pajes.2019.64624
• Erdinç, O., & Vayvay, Ö. (2006). Hızlı maruziyet değerlendirme ölçütü (quıck exposure check) yöntemiyle tekstil üretimindeki ergonomik iyileştirmelerin kas-iskelet risklerine etkisinin incelenmesi. 12. Ulusal Ergonomi Kongresi,Gazi Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/263651704_HIZLI_MARUZIYET_DEGERLENDIRME_OLCUTU_QUICK_EXPOSURE_CHECK_YONTEMIYLE_TEKSTIL_URETIMINDEKI_ERGONOMIK_IYILESTIRMELERIN_KAS-ISKELET_RISKLERINE_ETKISININ_INCELENMESI
• Falck, A. C., Örtengren, R., & Högberg, D. (2010). The impact of poor assembly ergonomics on product quality: A cost-benefit analysis in car manufacturing. Human Factors and Ergonomics In Manufacturing, 20(1), 24–41. Doi: https://doi.org/10.1002/hfm.20172
• Holte, H. H., Tambs, K., & Bjerkedal, T. (2000). Manual work as predictor for disability pensioning with osteoarthritis among the employed in Norway 1971–1990. International Journal of Epidemiology, 29(3), 487–494. Doi: https://doi.org/10.1093/IJE/29.3.487
• Joseph, C., & Imbeau, D. (2011). Measurement consistency among observational job analysis methods during an intervention study. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 17(2), 139–146. Doi: https://doi.org/10.1080/10803548.2011.11076884
• Kahya, E., & Çiçek, E. (2019). Seramik Sektöründe Taşıma İşlemlerinde Ergonomik Risk Değerlendirmesi : Bir Pilot Çalışma. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 7(1), 47–58. Doi: https://doi.org/10.30720/ered.419016
• Kahya, E., & Söylemez, S. (2019). Jant sektöründe qec ve reba yöntemleriyle ergonomik risk değerlendirmesi. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 3(2), 83–96. Doi: https://doi.org/10.33720/kisgd.644584
• Karhu, O., Kansi, P., & Kuorinka, I. (1977). Correcting working postures in industry: A practical method for analysis. Applied Ergonomics, 8(4), 199–201. Doi: https://doi.org/10.1016/0003-6870(77)90164-8
• Kırcı, B. K. (2018). Lojistik Depo Sektöründe REBA, RULA Ve NIOSH Yöntemleri ile Ergonomi Alanında Bir İrdeleme.(Yüksek lisans tezi).Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ij9qsee_xfrSLcwt50n7Zw&no=l0cyYsZ4jxdnhHvpS2MEMA
• Li, G., & Buckle, P. (1999). Current techniques for assessing physical exposure to work-related musculoskeletal risks, with emphasis on posture-based methods. Ergonomics, 42(5), 674–695. Doi: https://doi.org/10.1080/001401399185388
• McAtamney, L., & Hignett, S. (2000). Rapid Entire Body Assessment. Applied Ergonomics, 31(2), 201–205. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/12603778_Rapid_entire_body_assessment_REBA
• McAtamney, L., & Nigel Corlett, E. (1993). RULA: a survey method for the investigation of work-related upper limb disorders. Applied Ergonomics, 24(2), 91–99. Doi: https://doi.org/10.1016/0003-6870(93)90080-S
• Morken, T., Riise, T., Moen, B., Hauge, S. H. V., Holien, S., Langedrag, A., Pedersen, S., Saue, I. L. L., Seljebø, G. M., & Thoppil, V. (2003). Low back pain and widespread pain predict sickness absence among industrial workers. BMC Musculoskeletal Disorders, 4(1), 1–8. Doi: https://doi.org/10.1186/1471-2474-4-21
• Norval, M., Zare, M., Brunet, R., Coutarel, F., & Roquelaure, Y. (2020). Contribution of situational operational leeway for ergonomic assessment in the evaluation of work situations. Içinde Theoretical Issues in Ergonomics Science (C. 22, Sayı 2, ss. 139–160). Doi: https://doi.org/10.1080/1463922X.2020.1785039
• Özay, M., & Doğanbatır, Ş. (2018). Perakende sektöründe bir süpermarkette reba, nıosh ve snook tabloları yöntemlerini kullanarak ergonomik risk analizi vaka çalışması. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(3), 448–459. Doi: https://doi.org/10.21923/jesd.321303
• Özcan, E. (2011). İş Yerinde Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi ve Hızlı Maruziyet Değerlendirme (HMD) Yöntemi. Içinde Ergonomics Risk Assessment and Quick Exposure Check (QEC). (Sayı 616, ss. 86–89). Erişim adresi: https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/3d6dd07c47d22b4_ek.pdf
• Özcan, E., Sakar, K., Alptekin, H., & Özcan, E. (2007). Mesleki kas iskelet risklerinin değerlendirilmesinde qec ölçeğinin (quick exposure check-hızlı maruziyet değerlendirme) Türkçe uyarlamasının güvenilirliği. 98–102. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuitfd/issue/9276/115971
• Özcan, G., & Özay, M. E. (2021).Temizlik çalışanlarının çalışma pozisyonlarının baua yöntemi ile incelenmesi : gıda üretim fabrikası örneği . 9(1), 282–300. Doi: https://doi.org/10.21923/jesd.774231
• Prograsif Kalıp Şekillendirme. (2015). Erişim adresi: https://www.cagdaskalipmakine.com/urun-137-prograsif_kalip.html
• Prograsif Kalıp Üretim Hattı. (2019). Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=d76APh3OnDc
• Sağıroğlu, H., Coşkun, B., & Erginel, N. (2015). Reba İle Bi̇r Üreti̇m Hattindaki̇ İş İstasyonlarinin Ergonomi̇k Ri̇sk Anali̇zi̇. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 339–345. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/195469
• Sevimli, M., Ulusu, H. A., & Gündüz, T. (2018). Pirinç paketleme i ş inde çalı ş anların çalı ş ma ko ş ullarının ergonomik risk analizleri ile geli ş tirilmesi. BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, 20(1), 38–54. Doi: https://doi.org/10.25092/baunfbed.369102
• Sukadarin, E., Deros, B., Ghani, J., İsmail, A., Mokhtar, M., & Mohamad, D. (2013). Investigation of Ergonomics Risk Factors for Musculoskeletal Disorders among Oil Palm Workers using Quick Exposure Check ( QEC ). Advanced Engineering Forum, 10, 103–109. Doi: https://doi.org/10.4028/www.scientific.net/AEF.10.103
• Takala, E. P., Pehkonen, I., Forsman, M., Hansson, G. Å., Mathiassen, S. E., Neumann, W. P., Sjøgaard, G., Veiersted, K. B., Westgaard, R. H., & Winkel, J. (2010). Systematic evaluation of observational methods assessing biomechanical exposures at work. Scandinavian Journal of Work, Environment and Health, 36(1), 3–24. Doi: https://doi.org/10.5271/sjweh.2876
• Ülker, O. (2020). Koltuk i̇malatindaki̇ zorlanmalarin baua yöntemi̇ i̇le değerlendi̇ri̇lmesi̇. Ergonomi, 3(1), 45–54. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1052959
• Vieira, E. R., & Kumar, S. (2004). Working Postures: A Literature Review. Journal of Occupational Rehabilitation, 14(2), 143–159. Doi: https://doi.org/10.1023/B:JOOR.0000018330.46029.05
• Baş, H., & Yapıcı, F. (2020). İŞİstasyonlarinda Çalişanlarda Zorlanmaya Neden Olan DuruşlarinErgonomi̇k Açidaİrdelenmesi̇: Örnek Uygulama. Ergonomi, 3(3), 128–137. Doi: https://doi.org/10.33439/ergonomi.789307
• Yarahmadi, R., Soleimani-Alyar, S., & Vafa, M.-R. (2021). Improving healthy work culture measures using participatory ergonomic interventions. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 0, 1–21. Doi: https://doi.org/10.1080/10803548.2021.1999066
• Yavuzkan, G., Kaya, K., Yağız, M. C., Erdem, M., & Acar, I. (2015). Ergonomi risk analizleri yazılımlaştırılması ergonomi- iş sağlığı güvenliği risk haritalandırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 603–614. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jesd/issue/20874/224021
• Yetim, H., & Gündüz, T. (2016). Ergonomic Analysis of Working Postures That Cause Strain on Workers That Work in Hand Placement Business of Transporting Containers. Pressacademia, 1(1), 1–10. Doi: https://doi.org/10.17261/pressacademia.2016118133
• Yüce, D. (2019). Otomotiv Sektöründe BAUA LMM Yöntemleriyle Ergonomik Risk Değerlendirilmesi: Teknik Servis Çalışmaları Vaka Analizi (Yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=xAPAaJTdUShiNpPcmta15A&no=k-tCowKyZVJi4WzDD2yjNA