Bazı biyopreparatların Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) larvalarına etkinliğinin belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 4, 113 - 122, 09.12.2019

Elif Şule Çatalbudak , Aylin Aydın , Enver Durmuşoğlu

https://doi.org/10.16969/entoteb.566298

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, domates güvesi ile mücadelede ruhsatlı, Bacillus thuringiensis içeren iki
biyopreparat ve Türkiye’den izole edilen üç yerel biyopreparatın, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera:
Gelechiidae) larvalarına etkileri ve yerel biyopreparatların Domates güvesi
mücadelesinde kullanım olanakları araştırılmıştır. Çalışmalarda 2018 yılında
İzmir ili Menemen ilçesinden toplanan larvalar Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Bitki Koruma Bölümü iklim odalarına getirilerek 25±1°C sıcaklık, %
65±5 orantılı nem ve 16:8 fotoperiyodaki koşullarında üretilmiş ve tüm
denemeler bu koşullarda gerçekleştirilmiştir. Denemelerde zararlının ikinci
dönem larvaları kullanılmış, entomopatojen bakteri içeren biyopreparatların en
az beş farklı dozu ile çalışılmıştır. Laboratuvar çalışmaları 022 nolu IRAC
test metodu esas alınarak yürütülmüş, elde edilen sonuçlara göre, yerel
izolatların en yüksek dozunda (% 25) bile etki oldukça düşük çıkmış ve bu
nedenle LC değeri belirlenememiştir. Ruhsatlı biyopreparatların LC₅₀
değerleri ise Delfin (32.000 IU/mg) ve Rebound (16.000 IU/mg) için sırasıyla 60
ve 433 ppm olarak saptanmıştır. Ticari preparatların Domates güvesine pratikteki
etkisini belirlemek amacıyla tesadüf parselleri deneme desenine göre yapılan çalışma
sonucunda ruhsatlı oldukları dozda Delfin’in % 70, Rebound’un ise % 59 oranında
etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tuta absoluta, Bacillus thuringiensis var. kurstaki, Bacillus thuringiensis var. kenyae, insektisit

Determination of efficacy of some biopreparats on Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) larvae

Öz

Bu çalışmada, domates güvesi ile mücadelede ruhsatlı, Bacillus thuringiensis içeren iki
biyopreparat ve Türkiye’den izole edilen üç yerel biyopreparatın, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera:
Gelechiidae) larvalarına etkileri ve yerel biyopreparatların Domates güvesi
mücadelesinde kullanım olanakları araştırılmıştır. Çalışmalarda 2018 yılında
İzmir ili Menemen ilçesinden toplanan larvalar Ege Üniversitesi Ziraat
Fakültesi Bitki Koruma Bölümü iklim odalarına getirilerek 25±1°C sıcaklık, %
65±5 orantılı nem ve 16:8 fotoperiyodaki koşullarında üretilmiş ve tüm
denemeler bu koşullarda gerçekleştirilmiştir. Denemelerde zararlının ikinci
dönem larvaları kullanılmış, entomopatojen bakteri içeren biyopreparatların en
az beş farklı dozu ile çalışılmıştır. Laboratuvar çalışmaları 022 nolu IRAC
test metodu esas alınarak yürütülmüş, elde edilen sonuçlara göre, yerel
izolatların en yüksek dozunda (% 25) bile etki oldukça düşük çıkmış ve bu
nedenle LC değeri belirlenememiştir. Ruhsatlı biyopreparatların LC₅₀
değerleri ise Delfin (32.000 IU/mg) ve Rebound (16.000 IU/mg) için sırasıyla 60
ve 433 ppm olarak saptanmıştır. Ticari preparatların Domates güvesine pratikteki
etkisini belirlemek amacıyla tesadüf parselleri deneme desenine göre yapılan çalışma
sonucunda ruhsatlı oldukları dozda Delfin’in % 70, Rebound’un ise % 59 oranında
etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tuta absoluta, Bacillus thuringiensis var. kurstaki, Bacillus thuringiensis var. kenyae, insecticide

Kaynakça

• Abak K., 2016. Türkiye’de domatesin dünü, bugünü ve yarını. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 17: 8-13s.
• Alsaedi G., Ashouri A. & Talaei-Hassanloui R., 2017. Evaluation of Bacillus thuringiensis to control Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) under laboratory conditions. Agricultural Sciences, 8: 591-599p.
• Amer R. A. M., Hatem A. E. & El-Sanady M. A., 2012. Microbial control of the tomato leaf-miner, Tuta absoluta (Povolny) (Lepidoptera: Gelechiidae) by biopesticides in relation to some biological parameters. Egyption Journal of Biological Pest Control, 22 (2): 161-167p.
• Anonim, 2016. Domates Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 64s.
• Balcı, H., 2016. Klasik ve nano formülasyonlu bazı bitkisel kökenli insektisitlerin Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) ve Bemisia tabaci (Genn.) (Hemiptera: Aleyrodidae) üzerine etkilerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Doktora Tezi, Bornova, İzmir, 86 s.
• Canpolat S., 2016. Domateste görülen önemli hastalıklar ve mücadelesi. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 17: 55-59s.
• Charnley A. K. & Collins S. A., 2007. Entomopathogenic fungi and their role in pest control, 159-187, Environmental and Microbial Relationships IV,.Esser K. (Eds.), Springer, Germany, 350p.
• Dara S. K., 2017. Entomopathogenic microorganisms: modes of action and role in IPM. Agriculture and Natural Blogs, University of California, 7p.
• Demirbağ Z., Nalçacıoğlu R., Katı H., Demir İ., Sezen K. & Ertürk Ö., 2008. Entomopatojenler ve Biyolojik Mücadele, Gündüz Ofset Matbaacılık, Trabzon, 325s.
• Doğanlar M., Yıldırım A. E. & Yiğit A., 2015. Domates güvesi, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) mücadelesinde Bacillus thuringiensis var. kurstaki ve bazı çevre dostu pestisitlerin etkileri. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 6 (1): 13-24s.
• Duman İ., 2016. Sanayilik domates yetiştiriciliği. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 17: 18-21s.
• Durmuşoğlu E. & Çelik C., 2001. Türkiye’de pestisit kalıntıları üzerindeki araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 25 (1): 65-80s.
• Durmuşoğlu E., Tiryaki O. & Canhilal R., 2010. Türkiye’de pestisit kullanımı, kalıntı ve dayanıklılık sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi, Ankara, Bildiriler Kitabı 2, 589-607.
• EPPO, https://www.eppo.int/ACTIVITIES/plant_quarantine/A2_list. (Erişim Tarihi: Aralık 2018).
• Ertürk Ö., 2016. Bazı Bacillus thuringiensis (Berliner) (Bacillales: Bacillaceae) izolatlarının Yponomeuta malinellus Zell. (Lepidoptera: Yponomeutidae) ve Cydia pomonella L. (Lepidoptera: Tortricidae) larvaları üzerine insekdisidal etkileri. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20 (3): 183-191s.
• FAO, http://www.fao.org/faostat/en/#data. (Erişim Tarihi: Ekim 2018).
• Fernandez J. H., 2015. Bacillus thuringiensis: A natural tool in insect pest control, The Handbook of Microbial Bioresourses, 121-139p.
• Giustolin T. A., Vendramim J. D., Alves S. B., Vieira S. A. & Pereira R. M., 2001. Susceptibility of Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) reared on two species of Lycopersicon to Bacillus thuringiensis var. kurstaki. Journal of Applied Entomology, 125: 551-556p.
• Gonzalez-Cabrera J., Molla O., Monton H & Urbaneja A., 2011. Efficacy of Bacillus thuringiensis (Berliner) in controlling to tomato borer, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). Biocontrol, 56 (1): 71-80p.
• Gölükçü M., Toker R. & Tokgöz H., 2016. Domatesin beslenme özelikleri ve gıda sanayisinde değerlendirilmesi. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 5 (17): 46-51s.
• Hashemitassuji A., Safaralizadeh M. H., Aramideh S. & Hashemitassuji Z., 2014. Effects of Bacillus thuringiensis var. kurstaki and Spinosad on three larval stages 1st, 2nd and 3rd of tomato borer, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in laboratory conditions. Archives of Phytopathology and Plant Protection, 48 (5): 377-384p.
• Höfte H. & Whiteley H. R., 1989. Insecticidal crystal proteins of Bacillus thuringiensis. Microbiological Reviews, 53 (2): 242-255p.
• Kabaş A. & İlbi H., 2016, Hibrit domates tohum üretimi ve teknolojisi. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 17: 16-17s.
• Kılıç, T., 2010, First record of Tuta absoluta in Turkey, Phytoparasitica, 38 (3): 243-244s.
• Kovach J., Petzoldt C., Degnil J. & Tette J., 1992, A method to measure the environmental impect of pesticides. New york’s Food and Life Sciences Bulletin, 139p.
• Lacey L. A., Frutos R., Kaya H. K. & Vail P., 2001, Insect pathogens as biological control agents: Do they have a future?. Biological Control, 21: 230-248p.
• Layık F. Ö. & Kısmalı Ş., 1994, Zararlılara karşı biyoteknik yöntemlerle savaşta kitle halinde tuzakla yakalama (mass-trapping) yönteminin kullanılması. Turkish Journal of Entomology, 18(4): 245-259.
• Masson, L., Moar, W. J., Frankenhuyzen, K. V., Bosse, M., & Brousseau, R., 1992, İnsecticidal properties of a crystal protein gene product isolated from Bacillus thuringiensis subsp. kenyae, Applied and Environmental Microiology, 58 (2), 642-646p.
• Misra H. S., Khairnar N. P., Mathur M., Vijayalakshmi N., Hire R. S., Dongre T. K. & Mahajan S. K., 2002, Cloning and characterization of an insecticidal crystal protein gene from Bacillus thuringiensis subspecies kenyae, J. Genet, 81, 5–11p.
• Moussa S., Baiomy F., Sharma A. & El-Adl F. E., 2013, The status of tomato leafminer Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Egypt and potential effective pesticides. Academic Journal of Entomology, 6 (3): 110-115p.
• Öncüer M & Durmuşoğlu E., 2008, Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçları, Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları, Aydın,93s.
• Ren, G., Liu, X., Xiong, H., Wang, J. and Zhao, G., 1995, Characters and insecticidal polypeptide of a new strain of Bacillus thuringiensis subsp. kenyae in China, Wei Sheng Wu Xue Bao, 35 (4):303-308p.
• Sabbour M. M. & Soliman N.,2012, Evaluations of three Bacillus thuringiensis against Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Egypt. International Journal of Science and Research, 3 (8): 7p.
• Sabbour M. M., 2014, Biocontrol of the tomato pinworm Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae) in Egypt. Middle East Journal of Agriculture Research, 3 (3): 499-503p.
• Sanchis V., 2011, From microbial sprays to insect-resistant transgenic plants: history of the biopesticide Bacillus thuringiensis. A Review Agronomy for Sustainable Development, 31: 217-231p.Sarıkaya N, 2007, Organik ürün tüketimini etkileyen faktörler ve tutumlar üzerine bir saha çalışması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (14): 110-125s.
• Satış Ü., 2013, Bacillus thuringiensis var. kurstaki ve chlorantraniliprole+Abamectin preparatlarının domates (Lycopersicon esculentum Mill.)’te zararlı olan Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae) (Domates güvesi)’nın larvalarına etkisi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 46s.
• Shalaby H. H., Faragalla F. H., El-Saadany H. M. & Ibrahim A. A.,2013, Efficacy of three entomopathogenic agents for control the tomato borer, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). Nature and Science, 11 (7): 63-72p.
• Tiryaki O., Canhilal R. ve Horoz S., 2010, Tarım ilaçları kullanımı ve riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Derigisi, 26 (2): 154-169s.
• Toksöz Ş., Kushiyev R. & Baltacı A., 2018, Organik domates yetiştiriciliğinde zararlılar ile mücadele. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 26: 32-37s.
• Tozlu, E., Dadaşoğlu F., Kotan R. & Tozlu G., 2011. İnsektisidal effect of some bacteria on Bruchus dentipes Baudi (Coleoptera: Bruchidae). Fresenius Environmental Bulletin, 918-923.
• TUIK, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001. (Erişim Tarihi: Kasım 2018).
• Youssef N. A. & Hassan G. M., 2013, Bioinsecticide activity of Bacillus thuringiensis isolates on tomato borer, Tuta absoluta (Meyrick) and their molecular identification. African Journal of Biotechnology, 12 (23): 3699-3709p.