Güney Marmara Bölgesi’nden yaprakbitleri (Hemiptera: Aphididae) ile Dysaphis radicola meridialis Shaposhnikov, 1964’in Türkiye yaprakbiti faunası için ilk kaydı

Yıl 2019, Cilt: 43 Sayı: 1, 63 - 78, 01.03.2019

Şahin Kök İsmail Kasap

https://doi.org/10.16970/entoted.484979

Cited By: 14

Öz

Bu çalışma Türkiye’nin Güneybatı Marmara bölgesinde yer alan Çanakkale ve Balıkesir illerinde bulunan yaprakbitlerinin belirlenmesi, yeni türler ve konukçu bitkiler ile katkıda bulunulmasını amaçlamaktadır. Örnekler Mart 2017 ve Kasım 2018 arasında farklı konukçu bitkiler üzerinden alınmıştır. Aphididae familyası içerisinde yer alan beş altfamilyaya (Aphidinae, Calaphidinae, Chaitophorinae, Eriosomatinae ve Lachninae) ait 34 cinse bağlı üç tanesi alttür olmak üzere toplam 74 yaprakbiti türü tanımlanmıştır. Tespit edilen türlerden Rumex sp. (Polygonaceae)’nin kök kısmından toplanan Dysaphis radicola meridialisShaposhnikov, 1964 Çanakkale’denTürkiye yaprakbiti faunası için yeni alttür kaydı olarak verilmiştir. Konukçu bitkilerden Ajuga orientalis L.(Lamiaceae) türü Aulacorthum (Aulacorthum) solani(Kaltenbach, 1843); Cynoglossum creticumMill. (Boraginaceae) türü Acyrthosiphon (Acyrthosiphon) malvae(Mosley, 1841) veTragopogon porrifolius L. (Asteraceae) türü Trama (Neotrama) caudataDel Guercio, 1909 için Türkiye’de yeni konukçu kayıtlarıdır. Ayrıca yeni yaprakbiti kaydının vücut ölçümleri, teşhis özellikleri, preparat resimleri, dağılımı ve biyolojisi verilmiştir. Bu güncel katkıyla birlikte Türkiye yaprakbiti faunasının sayısı 541 tür ve 14 alttüre ulaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

yaprakbiti, Balıkesir, Çanakkale, Dysaphis radicola meridialis, yeni konukçu kayıtları

Aphid (Hemiptera: Aphididae) species of the South Marmara Region of Turkey including the first record of Dysaphis radicola meridialis Shaposhnikov, 1964 for the aphid fauna of Turkey

Öz

This study aimed to determine aphid species, and to contribute new species and hosts, in Çanakkale and Balıkesir Provinces in the South Marmara Region of Turkey. Samples were taken from different host plants between March 2017 and November 2018. In total 74 aphid species were identified, including three subspecies from 34 genera belong to five subfamilies (Aphidinae, Calaphidinae, Chaitophorinae, Eriosomatinae and Lachninae) of the family Aphididae. Among these, Dysaphis radicola meridialisShaposhnikov, 1964 collected from the roots of Rumex sp. (Polygonaceae)is a new subspecies record for the aphid fauna of Turkey from Çanakkale. The new host records for Turkey are Ajuga orientalis L. (Lamiaceae) on Aulacorthum (Aulacorthum) solani(Kaltenbach, 1843), Cynoglossum creticumMill. (Boraginaceae) on Acyrthosiphon (Acyrthosiphon) malvae(Mosley, 1841) andTragopogon porrifoliusL. (Asteraceae) on Trama (Neotrama) caudataDel Guercio, 1909.Also, body measurements, diagnostic features, illustrations, distribution and biology are given for the new aphid records. With this contribution, the number of aphids in the fauna of Turkey has reached to 541 species and 14 subspecies.

Anahtar Kelimeler

aphid, Balıkesir, Çanakkale, Dysaphis radicola meridialis, new host records

Kaynakça

• Akyürek, B., 2013. Samsun İli Aphididae (Hemiptera: Aphidoidea) Familyası Türlerinin Taksonomik Yönden İncelenmesi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun, 07210526, 378s.
• Akyürek, B., Ü. Zeybekoğlu & G. Görür, 2012. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Yerleşkesi (Samsun)’nin yaprakbiti (Hemiptera: Aphididae) türleri ve konukçu bitkileri. Türkiye Entomoloji Bülteni, 2 (2): 91-108.
• Barjadze, S., G. Japoshvili & N. Bakhtadze, 2010. New records for the Geogian aphid fauna (Hemiptera, Aphididae). Zoology in the Middle East, 50: 140-141.
• Blackman, R. L. & V. F. Eastop, 2006. Aphids on the World's Herbaceous Plants and Shrubs. John Wiley & Sons Ltd., Naturel History Museum, London. 1439 pp.
• Blackman, R. L. & V. F. Eastop, 2018. Aphids on the World's Plants an Online Identification and Information Guide, (Web page: www.aphidsonworldsplants.info) (Date accessed: November 2018).
• Bodenheimer, F. S. & E. Swirski, 1957. The Aphidoidea of the Middle East. Weizmann Science Press of Israel, Jerusalem, 378 pp.
• Çanakçıoğlu, H., 1975. The Aphidoidea of Turkey. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları. Yayın No: 189. 309 s.
• Eser, S. İ., G. Görür, İ. Tepecik & H. Akyıldırım, 2009. Aphid (Hemiptera: Aphidoidea) species of the Urla district of İzmir region. Journal of Applied Biological Sciences, 3 (1): 99-102.
• Fahringer, J., 1922. Eine Rhynchotenausbeute aus der Türkei, Kleinasien und den benachbarten Gebieten. Konovia,1: 296-307.
• Favret, C., 2018. Aphid species file (Version 5.0/5.0). (Web page: aphid.speciesfile.org) (Date accessed: November 2018).
• Görür, G., 2004. Aphid (Homoptera: Aphididae) species on pome fruit trees in Nigde Province of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 28 (1): 21-26.
• Görür, G., H. Akyıldırım, G. Olcabey & B. Akyürek, 2012. The aphid fauna of Turkey: An updated checklist. Archives of Biological Science Belgrade, 64 (2): 675-692.
• Görür, G., H. Akyıldırım, G. Olcabey & B. Akyürek, 2012. The aphid fauna of Turkey: An updated checklist. Archives of Biological Science Belgrade, 64 (2): 675-692.
• Görür, G., İ. Tepecik, H. Akyıldırım & G. Olcabey, 2011. Additions to the Turkish Aphid fauna (Hemiptera: Aphidoidea: Aphididae). North-Western Journal of Zoology, 7 (2): 318-321.
• Görür, G., O. Senol, G. Geizici, H. Akyıldırım Begen & D. Parmaksız, 2017. New aphid (Hemiptera: Aphidoidea) records from South Eastern Parts of Turkey. Journal of Insect Biodiversity and Systematics, 3 (3): 257-264.
• Görür, G., Ü. Zeybekoğlu, B. Akyürek, M. Isık & H. Akyıldırım, 2009. Trabzon, Rize ve Artvin İllerinin Afit (Homoptera: Aphididae) Faunasının Belirlenmesi, Tübitak Projesi, Proje numarası: 107T450.
• Hille Ris Lambers, D., 1950. On mounting Aphids and other soft skinned insects. Entomologische Berichten, XIII: 55-58.
• Houard, C., 1922. Les Zoocécidies des Plantes d’Afrique, d’Asie et d’Océanie. Tome premier. Cryptogames, Gymnospermes, Monocotylédones, Dicotylédones (1re partie). Librairie scientifique Jules Hermann, Paris, 496 pp.
• Kök, Ş., İ. Kasap, I. Özdemir, 2016. Aphid (Hemiptera: Aphididae) species determined in Çanakkale province with a new record for the aphid fauna of Turkey. Turkish Journal of Entomology, 40 (4): 397-412.
• Kollar, J. & M. Barta, 2016. The first record of tulip tree aphid, Illinoia liriodendri (Hemiptera: Aphididae), from Slovakia. Plant Protection Science, 52 (2): 142-146.
• Kuloğlu, I. & N. Özder, 2017. Aphids (Hemiptera: Aphididae) on Ornamental Plants from Yalova Province, Turkey. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2): 69-72.
• Margaritopoulos, J. T., A. P. Papapanagiotou, C. CH. Voudouris, A. Kati & R. L. Blackman, 2013. Two aphid species newly introduced in Greece. Entomologia Hellenica 22: 23-28. Mordvilko, A. K., 1897. On the Biology of Some Aphids. Laboratory of Zoology, Varshava University Publications, 146 pp.
• Ölmez Bayhan, S., M. R. Ulusoy & S. Toros, 2003. Determination of Aphididae (Homoptera) fauna of Diyarbakir province of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 27 (4): 253-268.
• Özdemir, I., G. Remaudière, S. Toros & N. Kılinçer, 2005. New aphid records from Turkey including the description of a new Lachnus species (Hemiptera Aphididae). Revue Entomologique France, 27 (3): 97-102.
• Özdemir, I., S. Barjadze, 2015. Some new records of aphid species (Hemiptera: Aphididae) from the Middle East and the Caucasus. Turkish Journal of Zoology, 39: 712-714.
• Özhatay, N. & E. Özhatay, 2005. “Kazdağı, 73-76’’. In: Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı (Eds. N. Özhatay, A. Byfield & S. Atay), Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı, İstanbul, 476 s. Öztürk, D. Ö. & M. Muştu, 2017. Kayseri’nin merkez ilçelerinde süs bitkilerinde bulunan yaprakbiti (Hemiptera: Aphididae) türleri. Türkiye Entomoloji Bülteni, 7 (4): 277-292.
• Rezwani, A., 2010. Aphids (Hemiptera: Aphidoidea) of Herbaceous Plants in Iran. Mehr Gol Press, 1th Ed., Tehran, Iran, 564 pp.
• Sangün, O. & S. Satar, 2012. Aphids (Hemiptera: Aphididae) on lettuce in the Eastern Mediterranean Region of Turkey: Incidence, population fluctuations, and flight activities. Turkish Journal of Entomology, 36 (4): 443-454.
• Şenol, Ö., A. H. Beğen, G. Görür & E. Demirtaş, 2015. New additions and invasive aphids for Turkey’s Aphidofauna (Hemiptera: Aphidoidea). Turkish Journal of Zoology, 39: 39-45.
• Shaposhnikov, G. Ch., 1964. "Suborder Aphidinea Aphids, 489-616”. In: Keys to the Insects of the European Part of the USSR, Vol. 1. (Ed. G. Ya Bei-Bienko) Moscow, USSR: Zoologicheskii İnstitut Akademiia Nauk, 936 pp.
• Stekolshchikov, A. V., 2006. Aphids of the Genus Dysaphis Börner (Homoptera, Aphididae) Living on Plants of the Family Polygonaceae. Entomological Review, 86 (7): 787-805.
• Toper Kaygın, A., G. Görür & F. Çota, 2008. Contribution to the Aphid (Homoptera: Aphididae) species damaging on woody plants in Bartın, Türkiye. International Journal of Engineering Science, 2 (1): 83-86.
• Toros, S., N. Uygun, R. Ulusoy, S. Satar & I. Özdemir, 2002. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea Türleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara. 108 s.
• Trotter, A., 1903. Galle della Peninsola Balkanica e Asia Minore. Nuovo Giornale botanico italiano, 10: 6-54.
• Tuatay, N. & G. Remaudière, 1964. Première Contribution au Catalogue des Aphididae (Hom.) de la Turquie. Revue de Pathologie Végétale et d'Entomologie Agricole de France, 43 (4): 243-278.
• Tuatay, N., 1988. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) I. Aphidinae Macropsophini (I. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 28 (1-2): 1-28.