Ege Bölgesi turunçgillerinde zararlı Aleurothrixus floccosus (M.) (Homoptera: Aleyrodidae)'un Cales noacki H. (Hymenoptera: Aphelinidae) ile biyolojik savaş olanaklarının araştırılması

Yıl 2007, Cilt: 31 Sayı: 3, 203 - 213, 01.06.2007

Türkan Koçlu Zeynep Yoldaş

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Ege Bölgesi turunçgillerinde zararlı Aleurothrixus floccosus (M.) (Homoptera: Aleyrodidae)’un Cales noacki H. (Hymenoptera: Aphelinidae) ile biyolojik savaş olanaklarının araştırılması

Öz

Aleurothrixus floccosus (M.) (Homoptera: Aleyrodidae), bitki özsuyunu emerek
ve çok yoğun tatlımsı madde salgılayarak turunçgil alanlarında önemli zararlara neden
olmaktadır. Ege Bölgesi’nde 1999 yılından itibaren hızla yayılma eğilimine giren bu zararlının
savaşında en etkin doğal düşmanı olarak gösterilen Cales noacki H. (Hymenoptera:
Aphelinidae) birçok ülkede başarı ile kullanılmaktadır. Parazitoit salımları ile biyolojik
savaşının yapılmaması durumunda bilinçsizce yapılacak kimyasal savaş uygulamalarının
doğal dengeyi diğer zararlılar açısından da tamamen bozacağı gerçeği dikkate alınarak bu
çalışma 2002-2003 yıllarında yürütülmüştür.
Bu çalışma kapsamında; C. noacki’nin kitle üretimi ve destek salım çalışmaları
yapılmış, salım yapılan bahçelerde zararlı ve yararlının populasyon değişimleri izlenmiştir.
Parazitoitin erken larva parazitoiti olması nedeniyle; zararlının ilk dönem larvalarının
görüldüğü tarihlerde başlamak üzere Karaburun’da belirlenen bahçeye 2002 yılında toplam
9934 adet, Gümüldür’deki bahçeye ise 5233 adet parazitli pupa salımı yapılmıştır.
Salımlardan sonra parazitlenme oranı artmış, her iki bahçede de pamuklu beyazsinek
populasyonu parazitoit tarafından baskı altına alınmıştır. Sayımlarda C. noacki dışında
başka bir parazitoit saptanmamıştır. 2002 yılında parazitoit salımı yapılan bahçelerde yeterli
parazitlenmenin olduğu sayımlar sırasında saptandığından 2003 yılında parazitoit salımı
yapılmamıştır. İkinci yıl çalışmalara Muğla ilinde zararlı ile bulaşık turunçgil bahçeleri de dahil
edilerek C. noacki salımı yapılmıştır. Parazitoit salımı yapılan bahçelerde yararlı, ilaçlama
gerekmeyecek düzeyde Turunçgil pamuklu bayazsineğini baskı altına almıştır.

Anahtar Kelimeler

Turunçgil, Aleurothrixus floccosus, Biyolojik mücadele, Cales noacki

Kaynakça

• Carvalho, J. P., 1994. A Mosquuinha-branca-dos-citrinos Aleurothrixus floccosus (Maskell, 1895) (Homoptera-Aleyrodidae), Regıão Autónoma da Madeira Governo Regional Secretaria Regional de Agricultura, Florestas e Pescas, 133pp.
• Chermiti, B., J. C.Onillon, M. Dali & H. Messelmani, 1992. Control of the woolly whitefly, Aleurothrixus floccosus (Homoptera-Aleyrodidae) by the parasitoid, Cales noacki (Hymenopt., Aphelinidae). Proceedings of International Society of Citriculture, 3: 1251-1255.
• Chermiti, B. & J. C. Onillon, 1995. Premiers resultats sur L’implantation et L’acclimatation en Tunisie de Cales noacki How. (Hym., Aphelinidae), parasitoide D’ Aleurothrixus floccosus Mask. (Hom., Aleurodidae). OIBC/ OILB Bulletin, 18(5): 56-67.
• Katsoyannos, P., D. C. Kontodimas & G. J. Stathas, 1998. The inundative release of Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae), for curative treatment of Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera: Aleyrodidae) on heavily infested citrus in Greece. Annales Institut Phytopathologique Benaki (N.S.), 18: 111-122.
• Koçlu, T., A. Zümreoğlu & B. Hepdurgun, 1996. “Ege Bölgesinde Turunçgil beyazsineği (Dialeurodes citri (Ashm.) (Hom.: Aleyrodidae)’nin avcısı Serangium parcesetosum Sicard (Col.: Coccinellidae)’un turunçgil bahçelerine adaptasyonu ve populasyon değişimleri, 228-234”. Türkiye III. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996, Ankara) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayın No:6, sayfa.
• Meyerdirk, D. E., J. B. Kreasky & W. G. Hart, 1980. Whiteflies (Aleyrodidae) attacking citrus in Southern Texas with notes on natural enemies. The Canadian Entomologist, 112: 1253-1258.
• Onillon, J. C., 1973. Possibilités de régulation des populations d’Aleurothrixus floccosus Mask. (Homopt., Aleurodidae) sur agrumes par Cales noacki How. (Hymenoptera: Aphelinidae). OEPP/EPPO Bulletin, 3 (1): 17-26.
• Öncüer, C., 1974, Ege Bölgesi turunçgil bahçelerinde Coccus (Hom.: Coccidae) türlerinin tanınması, yayılışı ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, (Ek Yayını:1), 59 s.
• Öncüer, C., 1997, Tarımsal Zararlılarla Biyolojik Savaş (Temel Bilgiler).Adnan Menderes Üniversitesi Yayınları No 1, 93 s.
• Öncüer, C. & Z. Yoldaş, 1988. İzmir ili turunçgil bahçelerinde yeni bir zararlı Parabemisia myricae (Kuw.) (Homoptera, Aleyrodidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 12 (4):231 –233.
• Rosen, D., 1993. Biological and integrated control of citrus insects and mites. Proceedings of The Meeting at Acireale (Catana). IOBC/OILB Bulletin, 16 (7): 1-6.
• Şengonca, Ç., N. Uygun, U. Kersting, & M. R. Ulusoy, 1993. Succesful colonisation of Eretmocerus debachi Rose and Rosen (Hym.: Aphelinidae) in the Eastern Mediterranean citrus region of Turkey. Entomophaga, 38: 383-390.
• Tunçyürek, M., 1970. Ege Bölgesi turunçgil ve incir kabuklu bitlerinin parazit ve predatörleri. Bitki Koruma Bülteni, 10 (1): 30-52.
• Ulu, O., 1985. Ege Bölgesi turunçgillerinde zararlı Dialeurodes citri (Ashmead) (Homoptera: Aleyrodidae)’nin tanınması, zararı, biyolojisi ve ekolojisi ile savaş olanakları üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (3): 159-174.
• Ulusoy, M. R. & N. Uygun, 1996. Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgillerinde potansiyel iki yeni zararlı: Aleurothrixus floccosus (Maskell) ve Paraleyrodes minei Iaccarino (Homoptera, Aleyrodidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 20 (2): 113-121.
• Ulusoy, M. R., G. Vatansever, L. Erkılıç & N. Uygun, 2003. Studies on Aleurothrixus floccosus (Maskell) (Homoptera: Aleyrodidae) and its parasitoid, Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae) in the East Mediterranean Region of Turkey. Journal of Pest Science, 76: 163-169.
• Uygun, N., D. Ohnesorge, & M. R. Ulusoy, 1990. Two species of whiteflies on citrus in Eastern Mediterranean: Parabemisia myricae (Kuwana) and Dialeurodes citri (Ashmead). Morphology, biology, host plants and control in Southern Turkey. Journal of Applied Entomology, 110: 471-482.
• Vatansever, G. & M. R. Ulusoy, 2005. Parazitoit Cales noacki Howard (Hymenoptera: Aphelinidae)’nin konukçuları ve doğadaki yıllık döl sayısı. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (1): 12-16.
• Yoldaş, Z. & C. Öncüer, 1991. Laboratuvar koşullarında üretilen Encarsia lahorensis (Howard) (Hymenoptera, Aphelinidae)'in Dialeurodes citri (Ashm.) (Homoptera, Aleyrodidae)’ye etkinliği üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (4): 161-166.
• Yoldaş, Z. & C. Öncüer, 1992. “Encarsia lahorensis (Howard) (Hymenoptera, Aphelinidae)'in bazı biyolojik özellikleri ve konukçusu Turunçgil beyazsineği Dialeurodes citri (Ashm.) (Homoptera: Aleyrodidae) ile arasındaki ilişkiler üzerinde araştırmalar, 69–78”. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No: 5, 747 s.
• Yoldaş, Z. & C. Öncüer, 1994. “Parabemisia myricae (Kuwana) (Homoptera, Aleyrodidae)' nin parazitoiti Eretmocerus debachi Rose and Rosen (Hymenoptera, Aphelinidae)' nin İzmir ilinde yerleştirilmesi ve etkinliği üzerinde gözlemler, 349-354”. Türkiye III. Biyolojik Mücadele Kongresi (25-28 Ocak 1994, İzmir) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınları No: 6, 575 s.